Samsun İl Tarımdan Fındık Üreticisine Kritik Uyarılar

Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam, fındık üreticilerine yönelik önemli açıklamalarda bulundu. Bölgede ekonomik öneme sahip olan fındığın, 1.249.679 dekar alanda üretimi yapıldığını belirten Sağlam, iklim değişikliklerinin etkisiyle meydana gelen olumsuz hava koşulları ve düşük sıcaklıkların fındık üretimini etkilediğini ve verimi düşürdüğünü ifade etti. Geçtiğimiz günlerde yaşanan don nedeniyle oluşan hasar tespit çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Sağlam, fındık üreticilerine yönelik uyarılarda bulundu.

Don Olayının Fındık Üretimine Etkileri

Sağlam, bitkilerin yetişme ortamındaki atmosfer sıcaklığının 0 derecenin altına düşmesiyle don olayının meydana geldiğini ve bu durumun kültür bitkilerinde ekonomik anlamda önemli kayıplara neden olduğunu belirtti. Fındığın, fenolojik evrelerine bağlı olarak meydana gelecek donlardan büyük ölçüde zarar gördüğünü vurgulayan Sağlam, fındık bitkisinin gövdesinin tam dinlenme döneminde -25 dereceye kadar dayanabildiğini ancak gelişmenin başlamasıyla bu dayanıklılığın azaldığını söyledi. Erkek çiçeklerin (püs) açmadan önce anterler içerisinde iken -8 derecede, fenerlenme döneminde ise çiçek tozlarının -4 derecede zarar görmeye başladığını aktardı. Dişi çiçeklerin (karanfil) ise -8 dereceden itibaren zarar görmeye başladığını ve -16 derecede tamamen öldüğünü ifade etti. İlkbaharın geç donlarının, tomurcukların kabardığı, karanfillerin sap oluşturmaya başladığı dönemde -2 dereceden itibaren zarar verdiğini ve yeni oluşmaya başlayan meyvelerin dona karşı çok hassas olduğunu belirtti. Hasar oranının donun şiddeti ve süresine bağlı olarak değiştiğini dile getirdi.

İklim Değişikliği ve Fındık Üretimi

İklim değişiklikleri nedeniyle kış aylarında sıcaklıkların yüksek seyredebildiğini ve bu durumun fındıkta erken uyanmaya neden olabildiğini belirten Sağlam, erken uyanan bitkinin soğuklara karşı hassas hale geldiğini ve ilkbaharda meydana gelebilecek donlardan büyük oranda zarar görebildiğini söyledi. İlde Nisan ayının ikinci haftasında meydana gelen düşük sıcaklıklar nedeniyle, ağırlıklı olarak yüksek kuşakta ve nispeten orta kuşakta bulunan fındık alanlarında don zararı meydana geldiğini aktardı.

Fındık Üreticilerine Öneriler

Sağlam, fındık üreticilerinin, don zararı olan bahçeler de dahil olmak üzere, gübreleme, budama, sürgün kontrolü, hastalık ve zararlılarla mücadele gibi bakım işlemlerini aksatmamaları gerektiğini vurguladı. Gelecek yılda fındık dallarında sağlıklı ve güçlü oluşabilecek sürgünlerden verim alınabileceği hususunu göz önünde bulundurarak, bakım ve besleme işlemlerinin tekniğine uygun biçimde yerine getirilmesi gerektiğini belirtti.

Fındıkta Gübreleme

Fındık yetiştiriciliğinde bitkinin normal gelişimini sürdürebilmesi, bol ve kaliteli ürün vermesi için bilinçli ve dengeli bir gübreleme yapılması gerektiğini ifade eden Sağlam, fındık bitkisinin yıl içinde ihtiyaç duyduğu besin maddelerinin belirlenebilmesi için tekniğine uygun şekilde toprak ve yaprak örnekleri alınarak analizlerinin yaptırılması gerektiğini söyledi. Analiz sonuçlarına göre belirlenen besin maddelerinin (gübreler) bitkiye topraktan ve yapraktan uygulanması gerektiğini ve uygulama zamanlarına göre kışlık ve yazlık gübreleme olarak bilindiğini aktardı.

Bitkilerin ihtiyaç duydukları besin maddelerini kökleri ile aldıklarını ve bu besin maddelerinin çoğunu topraktan uygulanan gübreler ile karşıladıklarını belirten Sağlam, bitkinin kök dağılımının eğimli ya da düz arazilerde aynı biçimde dağılım göstermediğini söyledi. Eğimli arazilerde köklerin eğim yönünde daha fazla iken, düz arazilerde her yönde eşit dağıldığını ifade etti. Gübreleme yapılırken eğimli arazilerde köklerin yukarıya doğru 1-2 m, aşağıya doğru 2-3 m kadar geliştiğinin göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguladı. Fındık yetiştiriciliğinde tekniğine uygun şekilde ve zamanını geçirmeden gübreleme yapılmasının verim ve kaliteli ürün elde edilmesi için önemli olduğunu belirten Sağlam, gübrelerin bitkinin taç iz düşümüne verilmesi gerektiğini söyledi.

Yazlık gübre olarak da bilinen azotlu gübrelerin fındığın gelişiminde azota en fazla ihtiyaç duyduğu dönemler dikkate alınarak yılda iki defa toprağa verilmesi gerektiğini aktaran Sağlam, toprak analiz sonuçlarına göre, tavsiye edilen miktarın yarısının sürgün büyümesi başlamadan önce ve tomurcuklar uyanırken fındık dal iz düşümü altında 30-40 cm genişliğindeki banda düzgünce serpilip 5-10 santimetrelik toprak derinliğine çapa ile karıştırılması gerektiğini belirtti. Tavsiye edilen azotlu gübrenin diğer yarısının ise Mayıs ayı sonunda aynı şekilde verilmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca Mayıs ayı sonunda fındık bahçelerinde dip sürgünü temizliği de yapılması gerektiğini ifade etti. Mikroelement gübrelerinin, eksiklikleri belirlendiğinde yapraktan ve topraktan uygulanabileceğini aktardı. Fındık bahçelerinde hasat sonrası yaptırılacak analiz sonuçlarına göre de sonbaharda Kasım ayından itibaren Şubat ayına kadar fosforlu gübreler, potasyumlu gübreler, çiftlik gübresi ve kireç verilebileceğini belirtti.

Üreticilere Çağrı

Sağlam, fındık yetiştiriciliğinde bakım ve gübreleme işlemlerinin ihmal edildiğinde, toprak verimliliğinin yıldan yıla azalış göstereceğini belirterek, özellikle don zararı görülen bahçeler başta olmak üzere, bütün fındık bahçelerinde üreticilerin fındığın yetiştirildiği koşulları dikkate alarak eğimli ya da düz arazilerde, eksikliği görülen gübreleri tekniğine uygun şekilde zamanını geçirmeden bahçelerine vermelerinin bu yılın olduğu kadar gelecek yılın verimi için de önemli olduğunu vurguladı. Üreticilerin yaşanan olumsuzluklardan en az oranda etkilenmesini temenni ettiğini ve her zaman olduğu gibi bu dönemde de üreticinin yanında olduklarını belirtti.