Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün son raporlarına göre küresel emtia fiyatları, COVID-19 nedeniyle düşen talep ve küresel anlamda rekor üretim nedeniyle, Mayıs ayında dördüncü ayda düşüş eğilimi gösteriyor.
Küresel ticaret liginde en çok işlem gören ürünler üzerinden hazırlanan FAO Gıda Fiyat Endeksi, Mayıs ayında ortalama 162.5 puanla, bir önceki ayın yüzde 1,9 altında seyretti. Bu oran, gıda fiyatlarında Aralık 2018’den bu yana en düşük değerlere işaret ediyor.
Düşüş, FAO’nun Süt Ürünleri Fiyat Endeksi’nde de devam etti. Mevsimsel faktörlerin de etkisi ve düşün ithalat talebi nedeniyle süt ve tereyağında fiyatlar küresel ölçekte Nisan ayına göre yüzde 7.3 oranında geriledi. Bu rakam geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 19.6 oranını işaret ediyor. Süt tozlarındaki düşüş ise Çin’de ısınmaya başlanan ekonomi ve kısmen artan talep nedeniyle daha düşük seviyede gerçekleşti.
Endekste fiyat artışı yaşanan tek başlık ise ‘şeker’de oldu. Uluslararası ham petrol fiyatlarındaki toparlanma, Hindistan ve Tayland’da öngörülenden düşük gerçekleşen hasat nedeniyle fiyatlarda yüzde 7.4 artış gözlendi. Tahıl fiyatlarındaki gerileme de sürüyor. Endekste yer alan tahıl fiyatları Nisan ayına göre yüzde 1.0 oranında geriledi. Uluslararası pirinç fiyatları , Hint Pirinci ve Japonica’daki hafif yükseliş nedeniyle yukarı küçük çapta doğru eğilim gösterdi.
Buğdayda ise geniş çaplı küresel arz ve iç pazarlardaki daralma nedeniyle fiyat düşüşü devam etti. ABD’deki mısır fiyatlarındaki düşüş de sürüyor. Fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16 daha aşağı seviyede.
Düşüş eğilimi Bitkisel Yağlarda da devam etti. Endeks yüzde 2.8’lik gerilemeyle son 10 ayın en düşük seviyesini gördü. Kolza tohumu ve ayçiçek yağında fiyatlarda artış gözlenirken hurma yağı fiyatları ise beklenenden yüksek gerçekleşen üretim ve daralan talep nedeniyle üstü üste dördüncü ayında da gerilemeyi sürdürdü.
Et fiyatlarında da gerileme sürdü. Endeks yüzde 0.8 gerileyerek Mayıs 2019’daki değerlerin yüzde 3.6 altında gerçekleşti. Salgın nedeniyle alınan tedbirlerin gevşetilmesi ve özellikle Doğu Asya’daki yükselen talep nedeniyle büyük et üreticisi ülkelerin ihracatlarında yükseliş gözlendi. Sığır etinde talep artarken domuz etinde ise düşüş var.
Tahıl üretiminde yeni rekor
FAO’nun, bugün yayınladığı Tahıl Arz ve Talep Özeti, küresel anlamda tahıl üretiminde yeni rekorları ortaya koydu. Buna göre küresel tahıl üretimi 2019-2020 dönemine göre yüzde 2.6 artarak 2.780 milyon tonluk yeni bir rekora doğru ilerliyor.
Halihazırda ekilmiş olan bitkilerin durumu ve hala ekilmesi beklenen ürünler üzerinden yapılan FAO’nun öngörüsüne göre 2020/2021 için sezonun geri kalan bölümünde tahılda küresel arz-talep için rahat bir dönem bekleniyor.
Mısır, Kuzey Amerika ve Ukrayna’da beklenen rekor hasat ve Güney Amerika’da gerçekleşen rekor hasatlar, toplamda 1.207 milyon tonla küresel anlamdaki artışların yüzde 90’ını oluşturuyor. Pirinç üretiminde de Çin, Güneydoğu Asya, Güney Asya ve ABD’deki beklenen toparlanmalarla birlikte, 2019 yılına göre yüzde 1.6 artarak 508.7 milyon tonla tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Buğday üretiminde ise aksine Avrupa Birliği, Ukrayna, ABD ve muhtemelen Avustralya ile Rusya Federasyonu’nda beklenenden daha yüksek üretim artışlarının gerçekleşmesi tahmin edildiğinden fiyatların 2019 seviyelerinin de altına inmesi bekleniyor.
Dünya tahıl kullanımının gıda ve tarım endüstrisinde beklenen genişleme nedeniyle yüzde 1.6 artarak 2.732 milyon tonla, tüm zamanların en yüksek seviyesinde gerçekleşti. Mısır ve Çin’deki hayvancılık ve ABD’de etanol üretiminde bir numaralı ham madde olan pirinçte de 2021 yılı için yüzde 1.6 oranında kullanım oranının artması bekleniyor.
FAO, yeni üretim ve tüketim tahminlerine dayanarak, 2021 sonuna kadar yüzde dünya tahıl stoklarının yüzde 4.5 artışla 907 milyon tonluk yeni bir rekor seviyeye ulaşmasını öngörüyor. Çin’in, tek başına küresel tahıl stoklarının yüzde 47’sini elinde tutması bekleniyor.
FAO, küresel tahıl ticarende de 2020-2021 için yüzde 2.2 artış öngörüyor. Bunü göre bu tarihte küresel tahıl ticareti 433 milyon tona ulaşacak.
Yorum Yazın