Depoda limon bitti, fiyatlar fırladı!

Dünyada limon üretiminde söz sahibi olan Türkiye’de limonun fiyatının aşırı yükselmesi, dikkatleri bu yöne çekti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2015 Temmuz ayı verilerine göre, Temmuz ayında fiyatı en fazla artan ürün yüzde 40,5 ile limon oldu. Türkiye’nin limon deposu olan Mersin’de de vatandaş, limonu pazarda 4 liraya, manavda ise 8-8,5 liraya alıyor. Mersin Ziraat Odası Başkanı Gökçel, bu artışın spekülatif olduğunun altını çizerek, arzı karşılayacak yatak limon olmadığı için vatandaşın limonu bu kadar pahalıya aldığını söyledi.

“ÇİFTÇİ GEÇEN SENE YETERLİ LİMON DEPOLAYAMADI”

Gökçel, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyada küresel iklim değişikliğiyle birlikte aşırı sıcak ya da aşırı soğuklar yaşandığına, artık mevsim ortalamalarının periyodik devam etmediğine dikkat çekti.
Narenciyede limonun da soğuğa en duyarlı çeşit olduğuna işaret eden Gökçel, “Türkiye’de de, rakibimiz olan ülkelerde de son 2-3 yıldır aşırı kış soğukları oluyor. Bu soğuklar hem ürünlerin ekonomik olarak kaybına neden oluyor hem de ertesi sene ağacın verebileceği meyveyi ortadan kaldırıyor. Dolayısıyla hem Türkiye’de hem de limon üreten diğer ülkelerde böyle bir olay cereyan etti” diye konuştu.
Dikenli limonun depolanmaya uygun bir ürün olduğunu ve yatak denilen doğal depolarda uzun süre saklanabildiğini belirten Gökçel, ancak Türkiye’de geçen sene kışın soğuk geçmesi nedeniyle rekoltenin düştüğünü kaydetti. Geçen seneki hava şartları nedeniyle hem çiftçilerin depoya yeterince ürün koyamadıklarını hem de soğuklar meyveleri olumsuz etkilediği için dalda da limon kalmadığını dile getiren Gökçel, ”Dolayısıyla yıllık 900 bin ton civarında toplam üretimimiz varsa, ancak bunun tahminen yaklaşık 100 bin tonu depolara kaldırıldı. Ama şu anda belki de depolarda 5 bin-10 bin ton ürün var. Dolayısıyla şu an ne dalda limon ürünü var ne de depolarda piyasanın talebine karşılık verebilecek rekolte var” ifadelerini kullandı.

“BU SPEKÜLATİF BİR YÜKSELME”

Son dönemde limondaki aşırı fiyat yükselmesinin spekülatif olduğunu vurgulayan Gökçel, arz-talep dengesi sağlanmadığında bu tip durumlarla karşılaşıldığını ifade etti. Afaki fiyat artışlarının çiftçiye hiçbir katkı sağlamadığına da vurgu yapan Gökçel, şunları söyledi:
“Bu spekülatif bir yükselme. Bu afaki fiyat artışlarının çiftçiye de bu işin ticaretini yapan insanlara da şu anda kazandırdığı herhangi bir şey yok. Ama maalesef bazen böyle afaki durumlar yaşanıyor. Bunu da insanlar sanki ortada herhangi bir sıkıntı varmış gibi sürekli gündeme getiriyorlar. Yani tarım ürünlerinde arz ve talebi dengelersek bundan hem çiftçi hem de tüketici karlı çıkar. Arz-talebi dengeleyemezsek de bazen böyle spesifik olaylar yaşanabilir. Bu sene limonda durum bu. Çiftçiler zaten geçen sene narenciyede çok kötü bir yıl geçirdiler. Önümüzdeki sene inşallah çiftçilerimizi ayakta tutacak fiyatlar gerçekleşir.”

ÇİFTÇİNİN 70 KURUŞTAN SATTIĞI LİMON PAZARDA 4, MANAVDA 8 LİRA

Şu anda Türkiye’nin limon deposu olan Mersin’de bile limonun pazarda 4 liradan, market ve manavlarda ise 8-8,5 liradan satılmasının depolarda limon olmamasından kaynaklandığını yineleyen Gökçel, şöyle devam etti:
“Geçen sene bu limonlar çiftçiden 70 kuruş ile 1 lira arasında satıldı. Şubat-Mart 2015’te de hasadı bitti bu limonun. Ben limon üreticisiyim, geçen sene 70 kuruşa verdim limonumu ve şu anda da kendi evime götürebilecek limonu bahçemde bulamıyorum. Çünkü ağaçlar soğuğa maruz kaldı. Dolayısıyla hem üstündeki meyve hem şataf dediğimiz mevsim dışındaki yetişen limon yok.”
Şu andaki fiyatların yatak limonla ilgili olduğunu belirten Gökçel, dikenli limon hasadının Kasım ayında başlayıp Şubat’ta bittiği bilgisini vererek, “Dolayısıyla limon bu mevsimde 15 lira da olabilir. Benim Aralık 2014’te 70 kuruşa sattığım limonu markette tüketici 1,2 lira ile 2 lira arasında alabiliyordu. Normal fiyatlar bunlar aslında. Şimdi mevsimi değil, depoda limon yok. Ortada ne üretim var ne üretici var ne limon var” dedi.

“İHRACATI ARTIRMAK İÇİN ŞİMDİDEN GEREKLİ ÖNLEMLER ALINMALI”

2015-2016 limon ve narenciye hasat sezonunun yaklaştığına da dikkat çeken ve dalda da alabildiğince ürün olduğunu söyleyen Gökçel, yetkililerden ihracatı artırmak için şimdiden gerekli önlemleri almalarını istedi. Resmi rakamlara göre, Türkiye’nin yıllık 4 milyon ton limon üretimi olduğunu, bu sene de rekoltenin bu ölçülerde olmasını beklediklerini aktaran Gökçel, “Dolayısıyla mutlaka şimdiden ihracatı artıracak önlemlerin ilgililer tarafından alınması gerekiyor. İhracatımızı artırabilirsek çiftçimiz bu sene belki umut ettiği olumlu bir sene yaşar. Şu anda ihracata uygulanan teşvik primi ya da pazarların artırılmasıyla ilgili mutlaka bir çabanın verilmesi gerekiyor. Ağustos sonuna doğru erkenci limon çeşidiyle hasat başlayacak. Dolayısıyla bir sıkıntı yaşamayalım. Ama bu önlemler alınmazsa maalesef geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yıl da sıkıntı yaşayabiliriz” diye konuştu.