Ayçiçeğinde çiftçi kurban ediliyor

Yağlı tohumlu bitkiler, Türkiye'nin petrolden sonra ithalata bağımlı olduğu önemli ürünler arasında yer alıyor. Türkiye, yağlı tohumların ithalatına her yıl milyarlarca dolar ödemek zorunda kalıyor. Bunların arasında yer alan ayçiçeği tohumu ve yağı da, ithalat kalemleri arasında ön plana çıkıyor. Türkiye'nin yılda ortalama 3 milyon ton ayçiçeğine ihtiyacı bulunuyor ve bunun en az yarısı ithal edilerek karşılanıyor. Ayçiçeğinde Türkiye'nin kendine yeterli konuma geçebileceğini ifade eden CHP Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu, ancak çiftçinin desteklenmediğini ve kolaya kaçılarak ithalat yapıldığını söyledi. Yanlış ve tutarsız tarım politikalarının ve üreticinin yeterince desteklenmemesinin Türkiye'yi yağlı tohumlu bitkilerde net ithalatçı konumuna getirdiğini anlatan Gaytancıoğlu, “Halbuki uygulanacak bilinçli, üretim odaklı ve bilimsel tabanlı bir tarım politikası ile tüm ürünlerde olduğu gibi yağlı tohumlu bitkilerde de kendine yeterlilik mümkündür” dedi.

Ayçiçeği fiyat politikasında da çiftçinin ikinci plana atıldığını vurgulayan Gaytancıoğlu, şöyle konuştu: “2019 ayçiçeği hasadına sayılı günler kala, piyasalarda ayçiçeği için fiyat beklentisi 2.500-2.600 TL/ton civarındadır. Beklentiler daha yüksek de olsa, AKP hükümetinin son yıllarda uyguladığı sıfır gümrük vergisi uygulaması sonucu ithal ayçiçeği ve ithal ham yağın Türkiye yağ piyasasına rahatlıkla girmesi, üreticinin gelir kaybını en çok etkileyen faktördür.”

MALİYETLER ARTTI

Ayçiçeğinin en büyük alıcılarından birinin Trakya Birlik olduğunu hatırlatan Gaytancıoğlu, birliğin üreticiyi koruduğunu ve piyasada denge unsuru olduğunu belirtti. Buna rağmen hükümetin üzerine düşeni yapmadığını dile getiren Gaytancıoğlu, “Yağlı tohumlu bitkiler ve bitkisel yağda ithalatı azaltma yönünde bir çaba göstermeyen ve üretim artışı için hiç destekleme yapmayan AKP hükümeti, ayçiçeği hasadının yaklaştığı bugünlerde halen yıllardır üreticinin 40 kuruş olan desteğini artırmamıştır. Hatta 2018 yılı ayçiçeği desteğinin yüzde 70'ini vermiş, geri kalan yüzde 30'unu hâlâ üreticiye ödememiştir. Halbuki bir önceki yıla göre üreticilerin girdi maliyetleri çok artmıştır. Fiyat artışları gübrede yüzde 90-100, tarım ilaçlarında yüzde 70-80, akaryakıtta yüzde 50'ler civarında gerçekleşmiştir” diye konuştu.

Primler hasat sonrası 2 ayda ödenmeli

Hasat zamanı ayçiçeği ithalatına yüzde 20 vergi getirildiğini, fakat bunun yeterli olmadığını söyleyen Okan Gaytancıoğlu, ithalatın 2020 yılına kadar yasaklanması gerektiğini belirtti. “Ayçiçeği destekleme primi 40 kuruştan en az 80 kuruşa çıkartılmalı ve hasat sonrası 2 ay içinde ödenmelidir” diyen Gaytancıoğlu, kısa vadede bu uygulamaların yeterli olacağını, ancak uzun vadede üretim artışı ile ilgili planlama ve desteklemeler yapılması gerektiğini vurguladı.