Zeytinde Hasat Zamanı

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, zeytin ve zeytinyağında dünyada görülen arz sıkıntısını Türkiye’nin çok iyi değerlendirmesi, zeytinliklere gereken önemi vermesi gerektiğini bildirdi.

Bayraktar, hasadı süren zeytinle ilgili yaptığı açıklamada, dünyada zeytin yetiştiriciliği yapılan alanın yaklaşık yüzde 98’inin Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz havzasındaki ülkelerde yapıldığını belirtti. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) 2013 yılı verilerine göre, dünyada 103 milyon hektar alanda 20 milyon ton civarında zeytin üretildiğine dikkati çeken Bayraktar, İspanya, İtalya, Yunanistan, Türkiye, Fas, Suriye ve Tunus’un üretimde başı çektiğini bildirdi. Zeytinde Avrupa Birliği ülkelerinin dünya üretimindeki payının yüzde 65-70 arasında değiştiğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

“Dünya zeytinyağı üretimi ise ortalama olarak 2,9 milyon ton dolaylarında gerçekleşiyor. Yağlık ve sofralık olarak yararlanılan zeytin, hem yüksek besin değerine sahip sağlıklı bir gıda hem de iç ve dış ticaretimize konu olması nedeniyle büyük önem taşımaktadır. Zeytin ve zeytinyağı ihracatımızdan 2014 yılı itibarıyla yaklaşık 226,5 milyon dolar gelir elde edilmiştir. Zeytinyağı ihracatımızda ciddi bir artış görülmektedir. Bu artışta İspanya’da ve İtalya’daki rekolte düşüşü etkili oldu.  2014/2015 sezonunda İspanya’da zeytinin çiçeklenme döneminde meydana gelen aşırı sıcaklıklar ve hastalık, İtalya’da ise zeytin sineği ve yaz döneminde meydana gelen aşırı yağışlar nedeniyle üretimde düşüş meydana geldi. Uluslararası Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi tarafından da dünyada 2014/2015 sezonu son 15 yılın en kötü sezonu olarak değerlendirilmiştir. 2015/2016 sezonunda da geçen yıl kadar olmasa da bu ülkelerde yine geçmiş yıllara nazaran üretimde düşüş beklenmektedir.”

-Zeytin üreten bölge ve iller- 

Türkiye’de, Ege, Marmara, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde zeytin yetiştirilmekle birlikte üretimin önemli bir bölümünün Ege Bölgesi’nde yapıldığı bildiren Bayraktar, “İzmir, Aydın, Muğla, Manisa, Balıkesir, Hatay, Mersin, Çanakkale, Bursa zeytin üretiminde önde gelen illerimizdir. Bursa ilimizde üretilen zeytinin tamamı sofralıktır. Mersin ve Manisa ilerimizde de sofralık zeytin üretimi ağırlıktadır. Aydın, İzmir, Muğla, Balıkesir, Çanakkale ve Hatay illerimizde gerçekleştirilen zeytin üretiminin yüzde 75’inden fazlası yağlıktır” bilgisini verdi.

-Üretimde düşüş bekleniyor- 

Ülkemizde yaklaşık 140,7 milyon meyve veren, 28,3 milyon meyve vermeyen olmak üzere toplam 169 milyon zeytin ağacı bulunduğunu belirten Bayraktar, “2014 yılı itibarıyla 438 bin tonu sofralık, 1 milyon 330 bin tonu yağlık olmak üzere toplam 1 milyon 768 bin ton zeytin üretimi gerçekleştirilmiştir. Bu yıl 400 bin tonu sofralık, 1 milyon 300 bin tonu yağlık olmak üzere, yüzde 3,85 düşüşle, zeytin üretiminin 1 milyon 700 bin tona ineceği tahmin ediliyor” dedi.

-Rekolte düşerken iç tüketim de arttı- 

Dünyada önemli üretici ülkelerde yaşanan rekolte düşüşünün ve artan iç tüketimin zeytinyağı fiyatlarını geçmiş yıllara nazaran artırdığına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:

“Olumsuz hava koşulları ve hastalık nedeniyle dünyada geçen yıla göre yüzde 3,6 üretim düşüşü beklenmektedir. Ancak fiyatların aşırı derecede artmasını gerektirecek bir üretim kaybı yoktur. Ayrıca bu sezon Akdeniz Bölgemizde de iyi bir üretim beklenmektedir. Fiyatların yükseleceği yönünde yapılan açıklamaların da ithalata davetiye çıkarılmasından, tağşiş olaylarının artmasından, tüketimin gerilemesinden ve bu durumun üreticilerimizi olumsuz etkilemesinden endişe duymaktayız.

-Ağaç sayısı 169 milyona, kişi başına tüketim 2 litreye çıktı- 

İnsan sağlığı açısından son derece önemli olan bu üründe üretimde sürekliliğin sağlanması oldukça önemlidir. Üretimde sürekliliğin sağlanması üreticilerimizin yeterli gelir elde etmesiyle mümkündür. Hükümetimiz tarafından zeytincilikte dünya ikinciliği hedefi konmuştur. Bu hedef doğrultusunda zeytin için verilen destekler, yapılan yatırımlar ile büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. 2000 yılında toplam 97 milyon 770 bin ağacımız varken 2014 yılında ağaç sayımız 169 milyon adede ulaşmış, kişi başı zeytinyağı tüketimi 1 litreden 2 litreye çıkmıştır.”

-Yapılması gerekenler- 

Üretimde dünya ikinciliği hedefleri doğrultusunda, kalıcı tedbirlerin alınması, tüm tarafların menfaatlerinin korunmasının sektörde istikrar açısından büyük önem taşıdığını vurgulayan Bayraktar, bu üretim dalından gereği gibi istifade edilebilmesi ve sektörün daha da ileriye gitmesi bakımından yapılması gerekenleri ise şöyle sıraladı:

“Fark ödemesi desteğine devam edilmeli, sofralık zeytine de prim verilmeli,

Tanıtım faaliyetleriyle iç tüketim artırılmalı,

İhracatta yeni pazarlar bulunmalı, tanıtım ve pazarlama stratejilerinin geliştirilmesi için hedef pazarlar değerlendirilmeli,

Sadece üretim artışına değil, pazarlama olanaklarına da odaklanılmalı,

Stok müessesesi oluşturulmalı,

Zeytinciliğimizin geleceğinin ve son yıllarda yapılan büyük yatırımların heba olmaması açısından, Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun korunmalı, bu kanunda değişiklik yapılmamalı,

Hangi amaçla olursa olsun zeytinliklerin tahrip edilmesi önlenmeli, zeytinlikler korunmalı,

Tağşiş olaylarına fırsat verilmemesi bakımından gıda denetimleri daha da artırılmalı,

Hasat sırasında gelecek yıl ürün verecek sürgün ve filizlerin kırılmamasına dikkat edilmeli,

Binbir emekle hasat edilen zeytinlerin buna bağlı olarak zeytinyağının kalite kaybına uğramaması için taşıma ve depolamada gereken önlemler alınmalıdır.”

Bayraktar, zeytin hasadının başladığı şu günlerde üreticilerimizin bol kazançlı, bereketli, alın terinin karşılığını aldıkları bir sezon geçirmelerinin en büyük temennileri olduğunu bildirdi.