Yaş meyve ve sebzede acil önlem gerekiyor

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'nin yaş sebze ve meyve ihracatını değerlendirdi.

Yetkin, yaptığı yazılı açıklamada;

Türkiye'nin yaş sebze ve meyve ihracatı geçtiğimiz bir yıl içinde önemli bir azalış trendi içine girmiş bulunmaktadır. Bunun sonucu olarak geçen yıl Ocak-Ekim ayları arasında 1 milyar 716 milyon 552 bin dolar olan ihracat tutarı bu yıl aynı dönemde 1 milyar 508 milyon dolara düşmüştür.

Miktar olarak da 2 milyon 462 bin ton olan ihracat 2 milyon 332 bin tona gerilemiştir.

Bu, miktar olarak yüzde 5, değer olarak yüzde 12 azalma anlamına gelmektedir.

Yaş meyve ve sebzede en büyük ihracat pazarımız Rusya'dır. Geçen yıl ile bu yıl kıyaslandığında diğer pazarlara yaptığımız ihracat genelde düşerken Rusya pazarına yaptığımız ihracat miktar olarak artmıştı. Bunun sonucunda ihraç edilen yaş meyve sebze miktarı 861 bin 593 tondan 894 bin 623 tona çıkmıştı.

2015 yılı Ocak-Ekim ayları itibariyle Rusya'ya yapılan yaş meyve sebze ihracatı, toplam yaş meyve sebze ihracatımızın miktar olarak yüzde 38'ini, değer olarak da yüzde 42'sini oluşturmaktadır.

Hal böyle iken Rusya'ya yapılan yaş meyve ihracatımızda bir süredir olumsuz gelişmeler yaşanmaktadır.

Rusya, son uçak olayından önce Türkiye’den ithal edilen 4 ton nar ve 20 ton domatesi tehlikeli haşere bulunduğu gerekçesiyle iade etmişti. Ekim ayında da benzer bir olay olmuş ve yaklaşık 40 ton nar benzer gerekçeyle Türkiye'ye iade edilmişti. Son olarak da Türkiye’den ithal edilen 23,5 ton domates ve 23 ton greyfurt haşere bulunduğu gerekçesiyle geri gönderilmişti.

Uçak olayından sonra yaşanan gelişmeler, Rus pazarında yaşanan bu olumsuz gelişmelerin katlanarak artabileceğini göstermektedir. Türkiye-Rusya ilişkilerinde yaşanan krizi Moskova’dan irdeleyen Amerika’nın Sesi (VOA) muhabiri, Rusya'nın “ekonomiyi hedef alacağını” belirtmektedir. Olayın ardından Rus şirketleri, 1 Aralık’tan itibaren Türkiye’den beyaz et ithalatını durdurma kararı almış, Rusya Başbakanı Alexander Medvedev, Türkiye'ye karşı ekonomik önlemler alacaklarını ve Türk şirketlerinin Rusya’daki pazar paylarını kaybedebileceklerini belirtmiştir.

Ayrıca Rusya'nın gümrük kapılarında uyguladığı gayriresmi ambargo nedeniyle kesme çiçek taşıyan TIR'lar geri döndürülmüş, İstanbul'daki Çiçek Fuarı'na davetli Rus basını ve sektör temsilcileri programlarını iptal etmiştir. Sarp Sınır Kapısı'ndan Rusya'ya gitmek üzere geçiş yapan nakliyat firmalarına ait TIR'ların, sınır kapılarında bekletildiği bilgileri de gelmektedir.

Her ne kadar Kremlin’den yapılan açıklamada “Türk ürünlerine ambargo uygulamayı düşünmüyoruz" denilse de Rusya Tarım Bakanı Aleksandr Tkaçev, gerekirse Türkiye’den yaş meyve ve sebze alımını durdurabileceklerini ve Türkiye’ye gönderilen tahıl ihracatının başka ülkelere yönlendirebileceğini ifade etmiştir.

Tüm bu gelişmeler söz konusu olumsuz gelişmelerin tarım kesimini ilgilendiren önemli sonuçlar doğurabileceğini göstermektedir. Bilindiği gibi yaş meyve ve sebze ihracatımızda son bir yılda görülen gerileme nedeniyle bir çok ürünün fiyatı büyük ölçüde düşmüş ve çiftçilerimiz zarar etmiştir. Bunun sonucunda ihraç malı ürünler iç pazara sürülmüş ve çiftçi elindeki ürünü zararına satmak zorunda kalmıştır. Eğer Rusya pazarı da tıkanırsa, bu durum çok daha vahim bir hal alacaktır.

Bu konularda şimdiden acil bazı önlemlerin alınması gerekmektedir.