Tarımsal Ürünlerde Zam Üstüne Zam

Asgari Ücret Tespit Komisyonu bugün yüksek enflasyonun gölgesinde toplanıyor. İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan komisyon, 2019'da geçerli olacak asgari ücreti belirlemek için çalışmalarına başlayacak. Asgari ücret alan 6.5 milyon vatandaş artan enflasyon karşısında çıkmaza girdi. Vatandaş çarşı-pazarda, yıllık yüzde 25'e dayanan enflasyondan çok daha ağır bir hayat pahalılığı yaşıyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) genel fiyat artışları asgari ücretli açısından gerçek kaybı ortaya koymuyor. Gelirinin önemli bir bölümünü mutfak harcamalarına ayıran dar gelirli çalışanın enflasyon karşısındaki kaybı çok büyük oldu. Gıda enflasyonunun yüzde 25.6'ya ulaşmasıyla asgari ücretlinin alım gücü 4'te bir oranında azalmış oldu.

ZAM ÜSTÜNE ZAM YAĞDI

TÜİK'in ortalama madde fiyatlarındaki aylık değişimi dikkate alarak yaptığımız hesaplamaya göre, net 1603 lira olan asgari ücretle alınabilen ürün miktarında 30 temel gıda maddesinin sadece birinde alım gücü artarken, kalan ürünlerin tümünde alım gücünün düştüğü ortaya çıkıyor. Ocak-kasım döneminde asgari ücretle alınabilen kuru soğan miktarı 1.092 kilogramdan (kg) 446.3 kg'a geriledi. Patatesin alım gücü 934.7 kg'dan 571.1 kg'a, salçanın 279 kg'dan 141.2 kg'a, makarnanın 518 kg'dan 408.7 kg'a, domatesin 456.9 kg'dan 352.4 kg'a, sütün 446.4 kg'dan 357.8 kg'a, tavuk etinin ise 193.9 kg'dan 145.3 kg'a düştü. Ocak ayında asgari ücretle alınabilen ekmek miktarı 369.3 kg olurken, kasımda 323.3 kg'a düştü. Asgari ücretlinin alım gücü sadece nohut karşısında arttı. 1.603 lira ile ocakta 124.5 kg nohut alınabilirken, rekolte artışı fiyatları düşürünce kasımda bu miktar 151.6 kg'a çıktı.

KİM NE İSTİYOR?

Asgari ücretin ne kadar olacağını merak eden milyonlarca insanın gözü kulağı Asgari Ücret Tespit Komisyonu'na çevrildi. Bin 603 lira maaş alan asgari ücret için önerilen tekliflerde, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) asgari ücretin net 2.800 lira olmasını talep ederken, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) asgari ücretin net 2.000 lira artı enflasyon farkı talep ediyor. CHP ise daha önce yaptığı açıklamalarda asgari ücretin en az 2.200 lira olmasını istemişti. İşveren tarafını temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ise henüz bir rakam açıklamadı. Ancak asgari ücret üzerindeki vergi yükünün hafifletilmesini istedi. Yapılan hesaplamaya göre son iki yıllık asgari ücret artışı kümülatif olarak yüzde 22.1 olurken, enflasyon yüzde 34'ün üzerinde artmış oldu. Asgari ücrette iki yıllık reel kayıp (alım gücü kaybı) yüzde 12'yi buldu.

YOKSULLUK SINIRI ‘ASGARİ'NİN 6 KATI ARTTI

DİSK Birleşik Metal-İş Sendikası Kasım 2018 dönemi için yaptığı hesaplamaya göre, 4 kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması 1.916 TL (açlık sınırı) olarak belirlendi. Aynı hesaplamaya göre 4 kişilik ailenin sağlıklı beslenmek ve insanca yaşayabilmek için yapması gereken asgari harcama tutarı ise aylık 6 bin 626 TL (yoksulluk sınırı) oldu. Geçtiğimiz yılın aynı ayına göre ise yoksulluk sınırı 1125 TL, açlık sınırı 326 TL arttı. Asgari ücret ise 2017 Aralık ayında 2018 yılı için 199 TL artış ile 1603 TL olarak belirlenmişti. Buna göre yoksulluk sınırındaki artış asgari ücret artış miktarının yaklaşık 6 katı oldu.