Küresel gıda fiyatları Mayıs’ta hızlı yükseldi

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) bugün bildirdiğine göre, dünya tahıl üretimi yeni bir rekor seviyeye ulaşma yolunda olmasına rağmen, küresel gıda fiyatları Mayıs ayında on yıldan fazla bir süre zarfında en hızlı aylık yükselişini kaydetti.

Mayıs ayında ortalama 127,1 puan olan FAO Gıda Fiyat Endeksi, Nisan ayından yüzde 4,8 ve Mayıs 2020'ye göre de yüzde 39,7 daha yüksek.

Uluslararası bitkisel yağ, şeker ve hububat fiyatlarındaki artış, yaygın olarak ticareti yapılan gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimleri takip eden endeksin Eylül 2011'den bu yana en yüksek değerine ulaşmasına neden oldu. Bu değer, tüm zamanların en yüksek seviyesinin nominal olarak sadece yüzde 7,6 altında.

Önceki yıldaki değerinin ortalama yüzde 89,9 üstünde olan uluslararası mısır fiyatları öncülüğünde, FAO Tahıl Fiyat Endeksi Nisan ayından bu yana yüzde 6 arttı. Ancak, mısır fiyatları, büyük ölçüde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki üretim beklentilerindeki iyileşmeye bağlı olarak Mayıs ayının sonunda gerilemeye başladı. Ay sonunda düşüş gösteren uluslararası buğday fiyatları da Mayıs ayında Nisan ayına göre ortalama yüzde 6,8 daha yüksek olurken, uluslararası pirinç fiyatları sabit kaldı.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, esas olarak palm, soya ve kolza tohumu yağı fiyatlarındaki artışı yansıtarak, Mayıs ayında yüzde 7,8 yükseldi. Palm yağı fiyatları, Güneydoğu Asya ülkelerindeki üretim büyümesindeki yavaşlık nedeniyle yükselirken, soya yağı fiyatları da başta biyodizel sektörü olmak üzere güçlü küresel talep beklentileriyle yükseldi.

FAO Şeker Fiyat Endeksi, her ne kadar Hindistan'dan gelen büyük ihracat hacimleri fiyat artışını yavaşlatmaya katkıda bulunsa da, büyük ölçüde hasat gecikmeleri ve dünyanın en büyük şeker ihracatçısı Brezilya'daki mahsul veriminin düşmesine ilişkin endişeler nedeniyle Nisan ayına göre yüzde 6,8 arttı.

FAO Et Fiyat Endeksi Nisan ayına göre yüzde 2,2 arttı ve Çin'in daha hızlı ithalatının yanı sıra önde gelen üretim bölgelerinde kümes hayvanları ve domuz etlerine yönelik artan iç talep nedeniyle tüm et türlerinin fiyatları yükseldi.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi Mayıs’ta yüzde 1.8 artarak bir yıl önceki seviyesinin ortalama yüzde 28 üzerine yükseldi. Artış, yağsız ve tam yağlı süt tozlarına yönelik güçlü ithalat talebinden kaynaklanırken, Yeni Zelanda'nın artan ihracat arzı nedeniyle tereyağı fiyatları neredeyse bir yıl içinde ilk kez düştü.

2021'de rekor tahıl üretimi bekleniyor

Yine bugün yayımlanan yeni Tahıl Arz ve Talep Özeti, dünyada 2021’deki tahıl üretimi için FAO'nun ilk tahminini sundu – şu anda tahıl üretimi mısır üretiminde öngörülen yıllık yüzde 3.7’lik artışın öncülüğünde, 2020’ye göre yüzde 1.9’luk bir artışla yaklaşık 2 821 milyon tona sabitlenmiş durumda.

2021/22'de dünya tahıl kullanımının yüzde 1,7 artarak 2 826 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor. Toplam tahıl gıda tüketiminin dünya nüfusu ile birlikte artacağı tahmin edilirken, hayvan yemi için buğday kullanımının da artması bekleniyor.

Bu tahminlere dayanarak, 2021/22 hasat mevsimlerinin sonunda dünya tahıl stoklarının yüzde 0,3 artarak 811 milyon tona çıkması bekleniyor. Beklenen mütevazı artış, art arda üç yıllık düşüşü sona erdirecek olsa da, küresel stok-kullanım oranının yüzde 28,1'e düşmesi bekleniyor. FAO'nun yeni sezonda dünya hububat ticaretine ilişkin ilk tahmini, ticaretin yüzde 6,3 kadar artarak 468 milyon tonluk zirve seviyesine ulaşmasının beklendiği 2020/21 için tahmin edilen yüksek seviyeden sadece yüzde 0,3'lük bir artışa işaret ediyor.