Çoktan seçmeli tavuk!

Tavuk üretiminde ‘gezen tavuk’ ve ‘gezen tavuk yumurtası’ akımı hızla devam ediyor. Ayrıca endüstri tipi tavuk üreticileri ise kanatlı sektörünün her aşamada kontrol altında olduğunu belirterek, tavuk etinin en sağlıklı gıdalardan biri olduğuna dikkat çekiyor. Tavukla ilgili tartışmalarda uzmanlar, tüketicilerde kafa karışıklığı oluştuğunu belirterek, yeni etiketleme modeliyle ‘tavuk çeşitlerinin’ net şekilde belirtilmesini öneriyor. 

Pek çok restoran menüsünde ‘gezen tavuk’, ‘organik tavuk’ ve ‘köy tavuğu’ olarak yer alan seçenekler, yine marketlerde de bu isimler altında satılıyor. Endüstri üretimi tavuk kilogram fiyatı 6-7 lira iken, köy tavuğunda kilo fiyatı 30 liraya kadar çıkıyor. Ayrıca konunun uzmanları arasında da sık sık ‘sağlık’ konusunda da tartışmalar yaşanıyor. 

Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği (BESD-BİR) Başkanı Sait Koca, marketlerde köy tavuğu olarak satılan beyaz etin yüzde 95’inin ‘köy’ ya da ‘organik’ tavuk olmadığını belirterek, “Büyük çoğunluğu verimini doldurduktan sonra kesime giden yumurta tavukları yani ‘kart tavuk’ ifadelerini dedi. Sait Koca, kanatlı etinin Türkiye’deki gıdalar içerisinde en sağlıklı gıdalardan olduğunu söyledi. Tavuk etinde hormon ya da antibiyotik kullanılmadığını anlatarak, “Bu kadar iddialı konuşabiliyorum. Çünkü üretimin her aşamasını bilen bir sektörüz. Civciv üretiminden, anne babadan, kuluçkalık yumurta üretiminden hatta anne babanın anne babasının üretiminden başlayarak pazara kadar takip eden bir zincirimiz var. ‘Tavuk eti sağlıklı mı değil mi?’ tartışmasında hiçbir tereddüdünüz olmasın” dedi.

‘Tüketici belgeyi mutlaka istesin’

İzmir Gezen Tavuk Yumurta Üreticileri ve Satıcıları Derneği Başkanı Berkan Tekin, gezen tavuk üretiminin endüstri üretimi karşısındaki tek farkının uzun süresi ve pahalı süreci olduğunu söyledi. Türkiye’de 25 milyon civarında gezen tavuk sayısı olduğunu belirten Tekin, ancak tüm üreticiler olarak ‘sahte’ gezen tavuk satıcılarına karşı mücadele ettiklerini söyledi. Tekin, konuyla ilgili şu bilgileri verdi:

“Burada önemli olan hayvanın aldığı besin değerleri. Gezen tavuk 120 günde, normal et tavuğu 45 günde 2 kilo olur. Siz ona çeşitli proteinler verirseniz çabuk etki eder ama sağlıksız mı derseniz değildir. Şimdi biz eğer tüm tavukları organik üretim yaparsak Türkiye aç kalır çünkü zaman uzun ve pahalı bir süreç. Biz tarım il müdürlükleri, Bakanlıkla sadece ette değil yumurtada da aynı şekilde konuşuyoruz. Üstünde organik sertifikası olmayan, belgesi olmayan ürünlerin satışı zaten yasak. 

Küçük işletmeciyi de Bakanlık koruyor, ona da satış belgesi veriyor. Tek sorun merdiven altı üretim. Herkes ‘köy tavuğu’, ‘köy yumurtası’ diye satış yapıyor. Marketleri denetlemek gerekiyor. Tüketici belgesini isterse inanın o market o tavuğu bir daha satamaz.”

‘Fırsat bilen  çevreler var’

Dünyada ‘gezen tavuk’ üretiminin giderek yaygınlaştığını anlatan Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, bir denetimsizlik sorunu oluştuğunu dile getirdi. Bu işi gerçekten yapanlarla ‘fırsata çevirenlerin’ ayrılması gerektiğini kaydeden Yıldırım, “Gerçekten gezen tavuk mu, yoksa bir aldatma var mı tüketici açısından hepsinin ortaya çıkması lazım. Hatta bir adım daha ileri giderek, bunca çeşit tavuk üretiminin üzerine bir etiketle nasıl üretildiği, hangi yemle beslendiği gibi bilgiler de yazılmalı. Artık geldiğimiz süreçte tüketicinin bu kadar çeşitle karşı karşıya kalınca bunu bilmeye hakkı var” dedi.

Katıldığı toplantılarda da sıkça ‘gerçek olmayan köy tavuk ve yumurtaları’ hakkında şikayetler aldığını belirten Yıldırım, “Köy ürünü denilince bizim bir özlemimiz ve ilgimiz oluşuyor. O yüzden bizim için doğru ürün gibi oluyor. Halbuki diyelim gerçekten gezen tavuk, nerede gezdiği bile önemli. Ya tarım ilaçlarının olduğu bir yerdeyse. Bu nedenle en iyi yol nasıl ve neyle üretildiğinin aktarılması” açıklamasında bulundu.