Bir litre ayçiçek yağı bir litre mazot etmiyor

Zeytinyağı ve tereyağına oranla daha ucuz ve ulaşılabilir olmakla birlikte Türk insanının damak tadına uygunluğu ile ayçiçek yağı, Türkiye'de tüketilen toplam yağ çeşidinin zirvesindeki yerini koruyor. Üretim alanlarının artması, verimliliğin yükselmesi ile ayçiçeği üretim miktarında yüzde 49'lara varan oranda artış kaydedildi Ancak çiftçi ürettiği 1 kilo yağla 1 litre mazot alamıyor. Ayçiçek yağının ucuz olması tüketicileri sevindirirken, ayçiçek üreticisi fiyatların düşük olmasından dert yanıyor. Zira rafine edilmiş fakat ambalajlanmamış 1 litre ayçiçek yağının litresi toptan 2.80 TL'ye satılırken, akaryakıta yapılan son zamlarla mazotun litresi 4.92 TL'den tarlasını sürecek olan çiftçinin traktörünün deposuna giriyor. Ambalajlanarak markette tüketicilere ulaşan 1 kilo ayçiçek yağı 5.50 TL'den mutfakta yerini alırken, Türk tüketiciler 1 litre ayçiçek yağına eşdeğer olan 5.50 TL'den 1 litre benzin alabiliyor.

1 MİLYON TON TÜKETİYORUZ

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye'de ekimi yapılan yağlı tohumlar arasında yer alan ayçiçek üretimi açısından birinci sırada yer alıyor. Türkiye'de üretilen bitkisel yağların yüzde 46'sı ayçiçeğinden elde edilirken, ülkemizde son 8 yılda 1.2 milyon ton ayçiçeği yağı üretimi yapılarak, 36 milyon ton olan dünya üretiminin yüzde 3'ü gerçekleştirildi. Türkiye'de ayçiçeği en fazla Trakya Bölgesi'ndeki Tekirdağ, Edirne, Kırklareli illerinde yetiştiriliyor. Bu 3 il ülkemizdeki ayçiçeği üretiminin yüzde 47'sini gerçekleştiriyor. Türkiye'de yıllık ortalama sıvı yağ tüketimi 1 milyon ton seviyesinde olurken, bunun 10 bin tonu tereyağı, diğer kısmı ise bitkisel yağlardan karşılanıyor. Ayçiçek yağının toplam tüketim içindeki payı 700 bin ton civarında seyrediyor. Böylece ayçiçek yağı toplam yağ tüketiminde ilk sırada yer alırken, yılda ortalama 637 bin ton ayçiçek yağı ihracatı gerçekleştiriliyor.

ÜRETİM ARTTI AÇIK KAPANMADI

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, yağlı tohum, bitkisel yağ ve küspe ithalatı için 3.5 milyar dolar ödendiğini belirterek, yerli üreticilerin daha çok desteklenmesi ile bu makasın Türkiye lehine daralacağını söyledi. Türkiye'nin en çok Ukrayna'dan ithalat yaptığını ifade eden Bayraktar, “Son 10 yılda ayçiçeği ekim alanları yüzde 12, verim yüzde 33, üretim yüzde 49 arttı. İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde ekim alanlarının artması, yağ açığının kapatılması amacı ile yapılan destekler, verim artışı ayçiçeği üretimini yükseltti. Yağın yanı sıra çerezlik ayçiçeği üretiminde de artış kaydedildi. Ancak bu açığı kapatmada yeterli olmuyor. Tarıma yapılan desteklerle bu açık zaman içinde kapanır. Bunun yanında Tarım Satış Kooperatifleri'nin etkili bir çiftçi örgütü olarak devam etmesi sağlanarak, finans kaynakları oluşturulmalı, ekonomik kayıplara neden olan depolama koşulları da iyileştirilmeli” diye konuştu.

HEM YEDİK HEM SATTIK

Akdeniz Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (AKİB) Başkanı Mahmut Arslan, son yıllarda yağ ihracatında önemli artışlar olduğunu belirterek, ayçiçeği üretim alanlarının genişlemesinin, yağ üretimini de arttırdığını, ancak bunun yeterli olmadığını söyledi. Ayçiçek yağının Türk insanının damak tadına uygun olduğuna dikkat çeken Arslan, “Ayçiçeği dünya genelinde en çok tüketilen yağ çeşidi. Ülkemizde ayçiçek yağı toplam tüketim içinde ilk sırada yer alıyor. Ayçiçek tohumu üretimimiz artarken, buna bağlı olarak ayçiçek yağı ihracatımız da artış gösterdi. Ayçiçek yağı son yıllarda en önemli ihracat kalemleri arasında yer almaya başladı” değerlendirmesinde bulundu.

ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Uzmanlar, tüketicilerin ayçiçek ve diğer sıvı yağları satın alırken dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. Uzmanlara göre, sıvı yağın ilk olarak berrak olup olmadığına dikkat edilmeli. Yağın rengi, yağın elde edildiği bitkiye göre değişmekle birlikte, yağın kalitesini rafine ünitesinin teknolojisi ve diğer işleme metodu da etkiliyor. Beslenme uzmanları bundan dolayı markalı yağların tercih edilmesini öneriyorlar. Beslenme uzmanları kızartmalar için ısıya dayanıklılığı yüksek ayçiçek yağının tercih edilmesini önerirken, yağın üzerindeki etiketlerde yazılan son kullanma tarihi ile yağın içeriğinin dikkatle incelenmesini  tavsiye ediyorlar.