ERZURUM'DA HASAT ZAMANI

Erzurum ili genelinde hasat sezonu tüm hızıyla devam etmektedir. Erzurum ilinde bitkisel üretim faaliyetlerinin büyük oranda hayvan beslemeye yönelik olduğunu ve bu faaliyetler içerisinde hububat ekiminin önemli yer tuttuğunu belirterek, çiftçi açısından bir yıllık emeğinin karşılığını alma açısından çok hassas bir dönem içerisinde bulunduğumuzu vurgulamak gerekir.

Hububat hasadında oluşan dane kaybı ülkemiz ekonomisi için büyük kayıplar oluşturuyor. Erzurum'da tarla bitkilerinin (buğday, arpa,  çavdar vb.) zamanında, en az ürün kaybı ile tekniğine uygun olarak hasat edilmesini sağlamak ve bu sayede milli servet kaybını önlemek amacıyla biçerdöverlerle yapılan hasatlara ilişkin usul ve esasları belirleyen 2015 yılı için Valilik Genel Tebliği yayınlanmıştır. Saha kontrolleri için Erzurum genelinde 5 kontrol ekibi oluşturulmuştur. Erzurum'a Diyarbakır, Şanlıurfa, Yozgat ve Tokat illerinden 40'a yakın biçerdöver gelmekte olup, Erzurum'da ilk hasat Horasan ilçemizden başlamıştır. İl genelinde 2015 yılında ekilen 152.000 hektar hububat alanının yaklaşık 1.500 hektarında biçerdöverle hasadı yapılmaktadır. Erzurum'da arazi yapısı ve tarımsal alışkanlıklarına bağlı olarak Erzurum'un tamamında biçerdöverle hasat yapılmamakla birlikte Aziziye, Aşkale, Yakutiye, Pasinler, Köprüköy ve Horasan ilçelerimizde yoğun olarak biçerdöverlerle hasat yapılmaktadır. Münferit olarak biçerdöverlerin tablaları değiştirilerek ayçiçeğinde de hasat yapılmaktadır.

Özellikle hububatta biçerdöverle hasat sırasında oluşan dane kaybına karşı alınması gereken tedbirler, kaybın miktarı ve çiftçinin bu konudaki hatalı stratejileri ve bunların bertaraf edilmesi ve de hasat sonrası anız yakma problemine karşı basın yoluyla bilgilendirme yapmak üzere, Erzurum İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Osman AKAR, Pasinler İlçesi Alvar Mahallesinde tarlada hasat sırasında sorularımızı yanıtladı.

Anız nedir,  toprağa ne gibi faydaları vardır?

Anız kısaca biçilen ekinin tarlada kalan sapına verilen addır.  Bitkilerin gelişmesi için gerekli olan bitki besin maddelerinin bir kısmının kaynağını, organik maddenin ayrışma ürünü olan humus oluşturur. Ayrıca toprakta yağış sularının emilmesini,  tutulmasını sağlayan; topraktaki kümeleşmeyi temin ederek erozyonla taşınmasını öneyen,  toprağın iyi havalanmasını sağlayan yine organik maddedir.  Anızlarını yakılması sonucunda çok uzun zaman sürecinde oluşmuş toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik dengesi bozulmaktadır. Anız yakılmasını takip eden yıllarda hububatta kök çürüklüğü hastalığı artmaktadır.  Sap ve anızın yıkılması sonucunda bitkilerin büyümesini teşvik eden karbon ve azot kaybı oluşmaktadır. Aslında anız toprakta geleceği inşa etmektedir. 

İnsanlar toprağa bu kadar faydası olan anızı sizce neden yakıyor?

Çiftçi yıllardır yaptığı uygulamadan vazgeçemez.  Onun tek amacı vardır hasat sonrası kalan atıkları yakarak kısa yoldan işini halletmek. Sadece görselde görüleni yok ediyor ama aslında geleceğini yok ediyor.

Anız yakanlar hakkında hükümetin cezai müeyyideleri nelerdir?

Anız yakarak yasaya uymayanlar hakkında 2015 yılı ceza miktarları, Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı'nın 28 Aralık 2014 tarih ve 29219 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2015/1 nolu tebliğinin (ı) bendinin 3 nolu alt bendinde "Anız yakanlara her dekar için 38,71 TL idari para cezası verilir.  Anız yakma fiilinin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile meskun mahallerde işlenmesi durumunda ceza 5 kat artırılır" hükmü gereği cezai işlem uygulanacaktır.

Anız yakan birini gördüğümüz takdirde nereye başvurmalıyız veya nereye ihbarda bulunmalıyız?

Erzurum İl Gıda Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğü 0442 235 22 71 nolu telefonumuza, ayrıca İlçe Müdürlüklerimize, Orman Bölge Müdürlüğüne ve şu ihbar numaralarına vatandaşlarımız ihbarda  bulunabilir:  Orman yangın 177, Jandarma 156, Emniyet 155.

Biçerdöverle hasatta dane kaybı neden önemlidir?

Üreticilerimizin büyük emek ve masraflarla ürettiği ürünün hasat sırasında dane kaybına uğraması üretici ve ülke ekonomisine her yıl milyonlarca lira zarara neden olmaktadır. Biçerdöverle hasatta %1 oranındaki dane kaybı toplam üretim göz önüne alındığında 300 bin ton hububatın tarlada bırakılması demektir. Bu nedenle ülke ekonomisi açısından bu durum çok önemlidir.

Biçerdöverle hasatta dane kaybına etki eden faktörler nelerdir?

Ürünün yetiştirildiği arazinin fazla engebeli ve taşlı olması, daneleri dökülmeye dayanıksız olan çeşitlerin üretimde kullanılması,  Biçerdöver hızının fazla olması,  Biçerdöver ayarının yanlış yapılmış olması, Olgunlaşmamış ıslanmış veya çiğ düşmüş ürünü hasat etmek,  Biçerdöver operatörünün eğitimsiz ve tecrübesiz olması,  tarlada yabancı otların fazlalığı dane kaybına neden olmaktadır.
Denetimlerde nelere dikkat ediyorsunuz?

Biçerdöver operatörünün eğitim almış ve kimliklendirilmiş olmasına, biçerdöver hızının ayarının uygun olmasına, hasat sırasında biçerdöver deposundaki danenin kırık, kavuzlu, samanın daneli olup olmadığının kontrol edilmesine, hasat yapılan alanlarda çember atma yöntemi ile tarlaya dökülmüş danelerin adedine dikkat ediyoruz.
2015 yılı üretim sezonunda yapılan hasatta dane kaybındaki hedefiniz yüzde kaçtır?

Hasatta dane kaybının her türlü olumsuzluğu dikkate aldığımızda dahi %3 değerini aşmaması gerekir. İl Müdürlüğü olarak dane kaybının en fazla yüzde %1,7 olması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.