TÜGİS: Gıda israfı küresel ölçekte 1 trilyon dolara ulaştı

Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS) ile Sürdürülebilirlik Akademisi’nin iş birliğiyle bu yıl 11’incisi düzenlenen Sürdürülebilir Gıda Zirvesi, “Gıdanın Geleceği için Dönüşüm” temasıyla İstanbul’da başladı. Zirvede gıda israfı, tarımda kayıt dışılık, denetimler ve iklim değişikliğinin gıda sistemlerine etkileri ele alındı.

Zirvenin açılış konuşmasını yapan TÜGİS Başkanı Kaan Sidar, dünyada üretilen her üç gıdadan birinin israf edildiğine dikkat çekerek, bunun ekonomik karşılığının yaklaşık 1 trilyon dolar, iklimsel karşılığının ise her yıl 3 milyar ton karbon salımı olduğunu söyledi. Sidar, “Dünya yeterince gıda üretiyor ancak her 9 insandan biri hâlâ aç. Bu tablo gıda sisteminin yeniden ele alınmasını zorunlu kılıyor” dedi.

Tarımda çalışan her dört kişiden birinin kayıt dışı olduğuna işaret eden Sidar, buna karşın tarım teknolojilerine yapılan yatırımların son 10 yılda dört kat arttığını belirtti. “Bir yanda imkân ve teknoloji varken, diğer yanda eşitsizlikler var. Bu nedenle israfı bir yönetim başlığı olarak ele alıyoruz” ifadelerini kullandı.

Sidar, rejeneratif tarım, döngüsel ekonomi ve dijitalleşmenin önemine vurgu yaparak, sağlıklı toprağın verimi yüzde 20’ye kadar artırabildiğini, doğru veriyle çalışan çiftçilerin aynı tarladan yüzde 15–20 daha fazla ürün alabildiğini dile getirdi. Zirveden çıkan sonuçların raporlarla sınırlı kalmayacağını belirten Sidar, “Gıdayı doğru yönetirsek geleceği de yönetiriz” dedi.

Sürdürülebilirlik Akademisi Başkanı Murat Sungur Bursa ise sürdürülebilirlikte söylemden eyleme geçilmesi gerektiğini vurgulayarak, iş dünyasının artık izleyici konumundan çıkmak zorunda olduğunu ifade etti. Bursa, gıdanın sürdürülebilirliğinin insanlığın sürdürülebilirliğiyle birlikte ele alınması gerektiğini söyledi.

Zirvede konuşan Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Ersin Dilber, 2025 yılı içerisinde yaklaşık 1,2 milyon gıda denetimi yapıldığını açıkladı. Dilber, uygunsuzluk tespit edilen yaklaşık 29 bin işletmeye toplam 2,5 milyar lira idari para cezası uygulandığını, 540 işletme hakkında ise savcılığa suç duyurusunda bulunulduğunu bildirdi. Taklit ve tağşişle mücadelede şeffaflığı esas aldıklarını belirten Dilber, denetim sonuçlarının kamuoyuyla düzenli olarak paylaşıldığını kaydetti.

Eski Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı ve TARPOL Yönetim Kurulu Başkanı Mehdi Eker de konuşmasında, dünyada yaklaşık 700 milyon insanın açlıkla karşı karşıya olduğunu hatırlatarak, açlık, obezite ve israfın aynı anda büyüdüğü bir sistemin sürdürülebilir olmadığını vurguladı. Eker, bu tablonun ancak paydaşların koordinasyon içinde çalıştığı yeni bir sistem yaklaşımıyla tersine çevrilebileceğini söyledi.

Zirvede ayrıca özel sektör temsilcileri de söz alırken, Ülker CEO’su Özgür Kölükfakı, “israfsız şirket” yaklaşımının sürdürülebilirlik politikalarının merkezinde yer aldığını ifade etti.