Küresel gıda fiyatları yeniden düştü, Türkiye’de ise 36 aydır aralıksız artıyor

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyatlarının pirinç ve şeker dışındaki temel gıda maddelerinin öncülüğünde ağustos ayında düşüş gösterdiğini duyurdu.

Küresel çapta ticareti yapılan gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, ağustosta bir önceki aya göre yüzde 2,1, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12 düşüşle 121,4 puana geriledi.

Bu, endeksteki en büyük düşüşlerden biri olarak kayıtlara geçti.

Ağustosta kaydedilen seviyenin aynı zamanda, Mart 2022’de kaydedilen zirvenin yüzde 24 altında olması dikkat çekti.

AYÇİÇEK YAĞI FİYATLARI YÜZDE 8 DÜŞTÜ

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi ağustosta yüzde 3,1 düştü ve temmuz ayındaki yüzde 12,1’lik keskin yükselişi kısmen tersine çevirdi.

Dünya ayçiçek yağı fiyatları, küresel ithalat talebinin zayıflamasının da etkisiyle ay boyunca yaklaşık yüzde 8 düştü.

Küresel soya yağı fiyatları, ABD’nin üretim koşullarının iyileşmesi nedeniyle düşerken, palm yağı fiyatları, Güneydoğu Asya’nın önde gelen üretici ülkelerinde mevsimsel olarak artan üretim nedeniyle orta derecede düştü.

TAHIL, ET VE SÜT FİYATLARI DA GERİLEDİ

FAO Tahıl Fiyat Endeksi, ağustosta temmuz ayına göre yüzde 0,7 düştü.

Uluslararası buğday fiyatları, birçok önde gelen ihracatçının sezonluk arzındaki artış nedeniyle ağustos ayında yüzde 3,8 düştü.

Brezilya’daki rekor hasattan elde edilen bol miktarda küresel mısır arzı ve ABD’de hasadın yakında başlayacak olması gibi nedenlerle, uluslararası tahıl fiyatları yüzde 3,4 düşüş kaydetti.

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Okyanusya’dan gelen bol miktardaki tam yağlı süt tozuna yönelik uluslararası kotasyonların etkisiyle temmuz ayına göre yüzde 4 düştü.

Uluslararası tereyağı ve peynir fiyatları da kısmen Avrupa’daki yaz tatili nedeniyle piyasa faaliyetlerinin cansız olması nedeniyle düştü.

FAO Et Fiyat Endeksindeki aylık düşüş ise yüzde 3 oldu.

Küçükbaş hayvan fiyatları, Çin’den gelen zayıf talep nedeniyle düşüş yaşadı. Güçlü arz, aynı zamanda domuz, kümes hayvanları ve büyükbaş hayvan eti fiyatlarını da aşağı çekti.

SADECE ŞEKER VE PİRİNÇ FİYATLARI ARTTI

Ağustos ayında küresel pirinç ve şeker fiyatları ise arttı.

FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi ise temmuz ayına göre yüzde 9,8 artarak 15 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

Bu durum, dünyanın en büyük pirinç ihracatçısı olan Hindistan’ın Indica beyaz pirinç ihracatına getirdiği yasağın ardından yaşanan ticari aksaklıkdan kaynaklandı.

Yasağın süresine ilişkin belirsizlik ve ihracat kısıtlamalarına ilişkin endişeler, stok yapılmasına neden oldu ve tedarik zincirini olumsuz etkiledi. Ticaretin çoğu küçük hacimlerle ve önceden tamamlanmış satışlarla sınırlandırıldı.

FAO Şeker Fiyat Endeksi ise ağustosta aylık bazda yüzde 1,3 arttı. Bir önceki yılın ağustos ayına göre ise yüzde yüzde 34,1 yükseldi.

Bu artışta temel olarak, El Niño hava olayının şeker kamışı üzerindeki etkisine ilişkin endişeler etkili oldu.

Ağustos ayındaki ortalamanın altında kaydedilen yağışlar ve Tayland’da devam eden kuru hava koşulları bu endişenin artmasında etkili oldu.

TÜRKİYE’DE 36 AYDIR KESİNTİSİZ ARTIYOR

Öte yandan, küresel gıda fiyatları 2023 Nisan’da bir yıldır ilk kez yükselerek 127.2 seviyesine çıkmıştı. Ancak mayıs ayında tekrar düşmeye başlayan küresel gıda fiyatları haziranda da bu düşüşünü sürdürdükten sonra temmuzda aylık yüzde 1,3 yükselmişti. Böylece son iki yılın dip seviyesinden tekrar artışa geçmeye başlamıştı.

Ağustos itibarıyla küresel gıda fiyatları yeniden düşüşe geçmiş oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ise Türkiye’deki gıda fiyatları, Ağustos 2020’den bu yana geçen 36 aydır aralıksız artıyor.

TÜİK’in dört gün önce açıkladığı 2023 Ağustos enflasyon verisine göre, gıda enflasyonu yıllık yüzde 72,86, aylık yüzde 8,48 olarak gerçekleşti.