Kurban Bayramı Yaklaşırken Çiftçinin Gözü Fiyatta

Kurban Bayramı'na sayılı günler kala, milyonlarca vatandaşı ve hayvancılık sektörünü yakından ilgilendiren kurbanlık fiyatları Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar tarafından mercek altına alındı. Bayraktar, yaptığı açıklamada Kurban Bayramı'nın dini ve kültürel anlamının yanı sıra ülke ekonomisi için de büyük bir "can suyu" niteliğinde olduğunu vurguladı. Üreticilerin bu dönemde borçlarını kapatma ve gelecek yılın planlamasını yapma çabası içinde olduğunu belirtti.

3.35 Milyon Kurbanlık Hayvan Beklentisi: Satışlar Yavaş Seyrediyor

Bayraktar'ın tahminlerine göre bu yıl Kurban Bayramı'nda yaklaşık 750 bin büyükbaş ve 2 milyon 600 bin küçükbaş olmak üzere toplamda 3 milyon 350 bin kurbanlık hayvanın kesilmesi bekleniyor. Ancak Bayraktar, bayrama yaklaşırken üreticilerin satışların geçen yıllara göre daha yavaş seyrettiğini ifade ettiğini aktardı. Temenninin, talebin canlanarak hem üreticinin hem de kurban ibadetini yerine getirmek isteyen vatandaşların memnun olacağı bir bayram yaşanması olduğunu dile getirdi.

Kurbanlık Fiyatları Bölgesel Farklılık Gösteriyor

Ülke genelindeki kurbanlık hayvan fiyatları, illere, hayvanın canlı ağırlığına, ırkına (yerli-kültür) ve büyükbaşta inek, düve, tosun; küçükbaşta koyun, koç, keçi olmasına göre farklılık gösteriyor. TZOB'dan alınan verilere göre, ülke genelinde ortalama fiyatlar:

• Büyükbaş hayvan başına: 80 bin ile 350 bin lira arasında.
• Küçükbaş hayvan başına: 13 bin lira ile 40 bin lira arasında.

Canlı ağırlık (baskül) fiyatlarına bakıldığında ise kilogram başına:

• Büyükbaş hayvanlarda: 250 lira ile 380 lira arasında.
• Küçükbaş hayvanlarda: 230 lira ile 380 lira arasında olması bekleniyor.

Ülke ortalamasına bakıldığında, büyükbaş hayvanların canlı kilogram fiyatının 300 lira 38 kuruş, küçükbaş canlı kilogram fiyatlarının ise 307 lira 52 kuruş olduğu belirtildi. Geçen yıla göre fiyatlar, büyükbaşta yüzde 21, küçükbaşta ise yüzde 25,9 oranında arttı.

Büyükşehirlerdeki canlı kilogram fiyatları ise şöyle:

• İstanbul (Avrupa Yakası): Büyükbaş 300-380 TL, Küçükbaş 350-380 TL.
• İstanbul (Anadolu Yakası): Büyükbaş 300-350 TL, Küçükbaş 320-370 TL.
• Ankara: Büyükbaş 280-350 TL, Küçükbaş 280-350 TL.
• İzmir: Büyükbaş 280-350 TL, Küçükbaş 300-370 TL.

Hisseli Kurban Bedelleri ve Vekaletle Kesimdeki Makas

Büyükbaş hayvanlarda yapılan hisseli satışlar da illere göre farklılık gösteriyor. Genel hisse fiyatları 20 bin lira ile 45 bin lira arasında değişirken, bazı büyük illerdeki kişi başı hisse bedelleri:

• İstanbul: 30 bin - 45 bin lira
• Ankara: 25 bin - 40 bin lira
• İzmir: 23 bin - 40 bin lira
• Bursa: 28 bin - 45 bin lira
• Antalya: 25 bin - 30 bin lira
• Sakarya: 20 bin - 40 bin lira
• Adana, Gaziantep, Samsun: 20 bin - 30 bin lira

Bayraktar, bu fiyatların bayram yaklaştıkça talebe göre değişebileceğini ifade etti. Vekaletle kurban kesimi konusunda ise yurt dışı fiyatlarının yurt içi fiyatlarına göre daha düşük tutulmasının iç pazardaki satışları olumsuz etkilediğini belirtti. Geçmiş yıllarda yurt içi ve yurt dışı vekalet ücretleri hemen hemen aynıyken, 2025 yılında bu makasın yüzde 152'ye ulaştığına dikkat çekti. Bayraktar, üreticiyi korumak adına kurban kesiminin yurt içinde yapılıp, elde edilen etin soğuk zincirle yurt dışındaki Müslümanlara gönderilmesi gerektiğini vurguladı.

Yüksek Maliyetler Fiyatları Uçurdu

Kurbanlık fiyatlarındaki artışın temel nedenlerinin başında yem fiyatları geliyor. Ayrıca işçilik, veteriner, ilaç, elektrik ve nakliye gibi masraflardaki artışlar da fiyatları yükseltti. Bir işçiye ödenen brüt asgari ücretin geçen yıla göre yaklaşık yüzde 30 artışla 26 bin 5 liraya yükseldiği belirtildi. Yem fiyatlarında ise kuru yonca otunda yüzde 46,5, samanda yüzde 33,4, besi yeminde ise yüzde 25,5 artış yaşandı. Elektrik ve mazot fiyatlarında da artışlar gözlemlendiği aktarıldı.

Belediyelere 'Çadır Kirası' Çağrısı ve Hijyen Uyarısı

Üreticilerin hayvan satış yerlerinde ödedikleri yüksek çadır kiraları da gündeme geldi. Ankara'da 20 bin ila 40 bin lira, Bursa'da 50 bin ila 120 bin lira, İzmir'de 50 bin ila 100 bin lira, İstanbul'da ise 100 bin ila 200 bin lira arasında değişen kiraların üreticileri zorladığı belirtildi. Bayraktar, belediyelere yüksek ücret almamaları yönünde çağrıda bulunurken, kurban pazarlarındaki hizmetlerin de yeterli olmadığını ifade etti. Bayram sonrası oluşacak kesim yoğunluğuna karşı belediyelerin kesim alanlarını artırması ve hijyen kurallarına dikkat etmesi gerektiği vurgulandı.

Kurban Bayramı Ekonomisine 147 Milyar Liradan Fazla Katkı

TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar'ın tahminlerine göre, bu yıl Kurban Bayramı'nda kesilecek yaklaşık 3 milyon 350 bin kurbanlık için halkımızın 147 milyar liradan fazla para ödeyeceği tahmin ediliyor. Bu rakamın 90 milyar 114 milyon lirasının büyükbaş, 56 milyar 940 milyon lirasının ise küçükbaş hayvanlardan oluşacağı hesaplandı.

Deri Kaybına Dikkat: 150 Milyon Lira Çöpe Gidiyor!

Ekonomiye kazandırılacak tahmini deri değeri ise 602,4 milyon lira olarak belirlendi. Ancak kurbanlıkların çoğu yerde ehil olmayan kişiler tarafından kesilmesi nedeniyle deride ciddi ekonomik kayıplar oluştuğu, bu kaybın yüzde 20 civarında olduğu ve toplamda 150,6 milyon lirayı bulduğu tahmin ediliyor. Bayraktar, özellikle küçükbaş hayvan derilerinin çoğu yerde kimse tarafından alınmadığını ve çöpe atıldığını belirterek, yetkililerin bu önemli kaybın önüne geçecek tedbirler almasını beklediklerini ifade etti.

Kasaplara 4.4 Milyar Lira Ödenecek

Kurban Bayramları'nın kasaplar için de önemli bir gelir kapısı olduğunu belirten Bayraktar, kasaplara büyükbaş hayvan kesimi için 5 bin ile 15 bin lira, küçükbaş için ise bin ile bin 500 lira arasında ücret ödeneceğini kaydetti. Toplamda kasaplara ödenecek bedelin tahmini 4,4 milyar lirayı aşacağı belirtildi.

Son olarak Şemsi Bayraktar, aylardır büyük bir emekle hayvanlarını kurban pazarlarına getiren tüm üreticilere bol ve bereketli kazançlar dileyerek Kurban Bayramı'nı şimdiden tebrik etti. Bayraktar, satışların beklendiği gibi gerçekleşmemesi durumunda satılamayan hayvanların, Et ve Süt Kurumu tarafından üreticiyi mağdur etmeyecek bir fiyattan satın alınmasının sürdürülebilirlik açısından çok önemli olduğunu da sözlerine ekledi.