Antalya Ticaret Borsası'ndan Tarım Girdi Maliyetleri Uyarısı

Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Şubat ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarım-GFE) değerlendirdi. Tarım-GFE’nin Şubat ayında aylık yüzde    yüzde 2,35 arttığını belirten Çandır, “Bu rakam, endeksin ölçülmeye başladığı 2015 yılından itibaren Şubat ayları ortalamasının (1,77) oldukça üzerinde bir artış olarak ilan edilmiştir. Böylece Eylül ayından itibaren ilan edilen düşüşler, aylık göstergelerde son iki aydır ortalama üstü yükselişe geçmiştir” dedi. Tarım-GFE’nin Şubat ayında yıllık yüzde 28,92 ilan edildiğini kaydeden Çandır, “Bu yıllık rakam, son 10 yılın Şubat ayları ortalamasının (31,12) iki puan altında ilan edilmiştir. Şubat ayında tarımsal girdi maliyetleri, aylıkta ortalama üstü, yıllıkta ise ortalamanın altında arttı. Şubat ayı için açıklanan tarımsal girdi fiyatları enflasyonu, 10 yıllık Şubat ayı ortalamalarına göre aylıkta ciddi artış gösterirken, yıllıkta ise ortalamanın altında artmıştır” değerlendirmesinde bulundu.

EN YÜKSEK ARTIŞ VETERİNER HİZMETLERİNDE

TÜİK tarafından açıklanan Şubat ayı Tarım-GFE’nin alt kalemlerini değerlendiren Ali Çandır, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 2,40 ve yıllıkta ise yüzde 27,49’luk artış ilan edildiğini kaydetti. Çandır, tohumda aylık yüzde 3,78, enerjide yüzde 1,10, gübrede yüzde 2,69, ilaçta yüzde 1,88, veteriner hizmetlerinde yüzde 1,93, yemde yüzde 2,71 ve diğer kalemlerde ise yüzde 2,19 olarak aylık değişimler ilan edildiğini belirtirken, tohumda yıllık yüzde 47,57, enerjide yüzde 16,07, gübrede yüzde 26,67, ilaçta yüzde 20,65, veteriner hizmetlerinde yüzde 52,51, yemde yüzde 24,67 ve diğer kalemlerde ise yüzde 43,97 olarak ilan edildiğini belirtti. Çandır, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında ise aylık yüzde 2,02 ve yıllık yüzde 37,80’lik artış olduğuna dikkat çekerken, “Tarım-GFE alt kalemlerindeki değişimler, geçen yıl Eylül ayından itibaren derece derece düşüş eğilimi gösterirken, Ocak ayından itibaren yerini yükselişe bırakmıştır. Veteriner hizmetleri kalemindeki yıllık yüzde 52,51’lik artış ortalama artışın üzerinde seyretmiştir” dedi.

TÜİK tarafından Şubat ayı tarımsal üretici fiyat endeksi Tarım-ÜFE’nin aylık yüzde 2,70 ile 10 yıllık Şubat ortalamasının (3,56) çok altında, yıllıkta ise yüzde 29,89 ile 10 yıllık ortalamanın (24,71) üzerinde ilan edildiğini belirten Ali Çandır, şu değerlendirmede bulundu:

“Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim, genel olarak üretici aleyhine seyretmiştir. Ancak Mayıs, Haziran ve Kasım aylarında bu aleyhte eğilim yerini üretici lehine çevirmişken Şubat ayında ise üretici için başa baş bir seyir izlemiştir. Yıllık girdi maliyetleri artışı ise nispi olarak üretici fiyatları artışından yüksek seyretmiştir. Yani üretici, Şubat ayında aylıkta ve yıllıkta girdi maliyetleri açısından başa baş bir durum yaşamıştır. Hem aylıkta hem de yıllıkta üretici fiyatlarının nispi olarak tarımsal girdi fiyatlarından ciddi bir yükseklikte seyretmesi sürdürülebilirlik bakımından önem taşımaktadır. Çünkü üreticinin tek maliyet grubu, girdi kalemleri değil en az onun kadar da diğer maliyetleri söz konusudur.”

Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının tarım sektörünü etkilediğini belirten Çandır, yurtdışı üretici enflasyonunun Şubat’ta aylık yüzde 2,05, yıllıkta yüzde 20,08 arttığını belirtti. Yurtiçi üretici enflasyonu Yİ-ÜFE’nin aylık yüzde 2,12, yıllık yüzde 25,21 ilan edildiğini kaydeden Çandır, “Üretici düzeyindeki gıda kalemi ise aylık yüzde 2,33 ve yıllık ise yüzde 32,48 artmıştı. Bu durum, Şubat ayında da tarıma dayalı imalat sanayiindeki enflasyonun, tarımdan daha yüksek seyrettiğini göstermektedir” dedi.    

Çandır, Şubat ayında üretici kesimdeki bu enflasyonlara karşılık tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylık yüzde 2,27, yıllık yüzde 39,05 arttığını kaydederken, “Son 20 yıllık Şubat ayı ortalamalarının aylıkta yüzde 1,06 ve yıllıkta ise yüzde 17,23 olduğu hatırlanırsa manşet enflasyonun hala ne kadar yüksek seyrettiği daha iyi anlaşılır. Tüketici taraftaki gıda enflasyonu ise Şubat ayında aylık yüzde 3,17 ve yıllık yüzde 35,11 olarak ilan edilmişti. İşlenmemiş gıda enflasyonu ise Şubat’da aylık yüzde 1,40 ve yıllık yüzde 33,75 düzeyinde ilan edilmişti. Yaş meyve sebze enflasyonu ise aylık yüzde 1,21 azalırken, yıllık 40,82 artmıştır. Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldığı yıllık enflasyonun üzerinde bir tüketici enflasyonu olduğunu göstermeye devam etmektedir” dedi.