Tarım Bakanı’nın açıklamalarından yola çıkarak var olan sorunlara dair bir değerlendirme yapmak istedim. Tarım Bakanlığı’na yönelttiğimiz pek çok eleştiri var, bunları da sıkça konuşuyoruz. Ancak bu sorunlara sebep olan faktörleri de masaya yatırmamız gerekmiyor mu? Örneğin, Maliye Bakanlığı’nın tarıma ayırmadığı bütçe, Ticaret Kanunu’ndaki eksiklikler ya da tarıma dayalı sanayinin yıllardır istenilen seviyede kurulamaması gibi...
Konya Arazisi ile Hollanda Kıyaslaması
Hollanda’nın zirveye çıkışını yalnızca topraklarındaki üretimle açıklayamayız. Hollanda’yı dünya markası haline getiren, ithal edilen tarım ham maddelerinin sanayi eliyle katma değerli ürünlere dönüştürülmesi ve bu ürünlerin dünya pazarında yer bulmasıdır. Biz ise fındık gibi stratejik bir üründe bile bırakın dünya markası yaratmayı, ham madde satış fiyatını dahi belirleyemiyoruz. Borsası yurtdışında! Yerli otomobil üretirken bir çikolata fabrikası kuramıyoruz. Domatesi üretip yollara döküyor, limon ağaçlarını kökünden söküyoruz. Sizce tarıma dayalı sanayileşme başarısızlığında kimlerin payı var?
Türkiye’de Et Krizi
Et üretimimiz yetersiz, fiyatlar fahiş! Üstelik bu sorun yeni de değil. Ocak ayında açıklanan hayvancılık yol haritasında, anaç hayvan getirerek hayvan varlığını artırmayı hedefleyen bir plan vardı. Başarılı olma potansiyeli taşıyan bu plan, ancak 10 ay sonra, 10 bin büyükbaş hayvanla uygulanmaya çalışılırsa, sonuç alınması çok zor. Öte yandan, eti satan kasabın elektrik, kira ve doğalgaz maliyetlerini görmezden gelirsek, bu sorunu çözmemiz mümkün değil.
Et sorununa başka bir açıdan bakalım. Et fiyatları 750 TL yerine 400 TL olsa, tüketicinin daha fazla et tüketebileceğini mi düşünüyorsunuz? Bu maaşlarla, yüzde 10 zammı garantileyen memur mu, yoksa her zam döneminde köksüz aylığı yüzünden 12 bin 500 lira ücretle geçinen on beş milyon emekli mi daha fazla et yiyebilecek? Burada maaşları TÜİK verilerine göre belirleyen bakanlıkların sorumluluğu nerede?
Hibrit Tohum Tartışmaları
Tohumculukta dışa bağımlılık ve hibrit tohum ürünlerine yönelik eleştiriler de önemli bir gündem. Ne yazık ki halk, hibrit tohum ile GDO’lu tohum arasındaki farkı bilmiyor. Bu bilgi eksikliğini gidermek, yalnızca bakanlığın değil, tohumculuk sektörünün de görevi. Ancak sektör temsilcilerinin bu konuda yetersiz kaldığını görmekteyiz.
Tarım Bitti!
Söylemini sıkça duyuyoruz. Bakan bey, rakamlarla bu iddiayı çürütmeye çalışıyor. Ancak soruyu küçük üreticilerin zor durumda olduğunu, maliyetlerini karşılayamadığı şeklinde sorduğumuzda alınan yanıtlar yeterli değil. Destekleme modelleri açıklanıyor, ancak verilen taban fiyatlar maliyetleri karşılamıyorsa bu nasıl bir çözüm olabilir?
Mesela ekmeğin fiyatını düşünelim. Un maliyeti yüzde 30 iken, diğer yüzde 70’i oluşturan maliyet faktörlerini neden görmezden geliyoruz? Buğday üretimimiz belli bir seviyede olduğuna göre, alım garantili bir destekleme modeliyle bu sorun çözülmez mi? Rusya bize buğday vermese ne yapacağımızı daha önce görmedik mi?
Domates 10 TL’den 100 TL’ye Nasıl Çıkıyor?
Antalya’da 10 TL’ye alınan domatesin markette 100 TL olması, üretici ile tüketici arasındaki uçurumu gözler önüne seriyor. İşçilik, paketleme, enerji maliyetleri, nakliye ve vergiler konuşulmadan bu sorunu nasıl çözeceğiz? Tarım Bakanlığı’nın denetimleri yeterli mi? Ceza kesmek yerine, tekrar eden durumlarda ticari izinleri askıya almak Tarımın işi mi Ticaretin mi?
Büyük Resmi Görmek Gerek
Evet, tarımı eleştirmek kolay. Ancak büyük fotoğrafı da görmek zorundayız. Gıdanın, savaşlara sebep olabilecek kadar stratejik bir öneme sahip olduğunu anlamamız gerekiyor. Bu sorunların çözümü için yalnızca Tarım Bakanlığı’nı değil, diğer ilgili bakanlıkları da sorgulamalıyız. Fiyat artışlarında dünya birincisi olan bir ülkede, enflasyonla mücadele yalnızca tarımcının işi midir?
ABD’yi yeniden keşfetmeye gerek yok. Yapılması gerekenler belli. Ancak bu işler için sakın kaynak sormayın, cevabım ağır gelebilir!
Yorum Yazın