Sudan sebeplerle susuz kalmayalım

Mersin Büyükşehir Belediyesinde bir broşür dikkatimi çekti. Üzerinde  “Sudan Sebeplerle Susuz Kalmayalım” yazıyordu. Başlık güzeldi. Ben de yazdım...

İnsan faaliyetleri sonucunda, sera gazı emisyonunda meydana gelen artış, iklim değişikliğinde yatan en çarpıcı unsur olarak karşımıza çıkıyor. İklim değişikliğine kaynak olarak gösterilen küresel ısınma, atmosfere salınan gazların sebep olduğu tahmin edilen, sera etkisinin bir sonucu olduğu yönünde.

Dünyada tehdit haline gelen iklim değişikliği etkileri ve sonuçları, yaşantımızda hissedilir şekilde etkilemekte.  Kuraklık, susuzluk, salgın hastalıklar dünyanın birçok yerinde etkisini gösterirken, doğal afetlerde her geçen gün artıyor. En yakında zamanda merkezi Düzce olan depremi, Ankara’da yaşadığımız gibi.

Dünyanın giderek ısındığını belirten Hükümetler Arası İklim Değişikliği Panelinde ki tartışmalar, okyanus ve hava sıcaklarındaki artışın, buz ve kar erimelerini meydana getirdiği, bu nedenle deniz seviyesinde yükselişin gerçekleştiği yönünde. Bu durum başta ekolojik sistemleri ve bir çok sektörü doğrudan yada dolaylı olarak etkileyerek, istenmeyen sonuçlara yol açmaktadır. Mesela yeni tarımsal alanları keşfedip sömürme gibi…

Bu, gıdanın dünya üzerindeki adaletsiz dağılımına ve açlığın milyarlarca insanın kaderi haline gelmesine sebep olmakta.

Bunun önüne geçilebilmesi, iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerinden topraklarımızı korumamız ile mümkün.

İklim değişikliği, tarımsal faaliyetler üzerindeki etkileri nedeniyle ayrı bir öneme sahiptir. Tarım faaliyetlerinin dinamik bileşenlerinden su, bir tarım ülkesi olan ülkemizin, çokta zengin olmayan önemli kaynağıdır. Önemli kaynağı diyoruz, ama pekte önemli gibi durmuyor. Ülkemizde yıllık su tüketiminin %74’ü sulama, 13’ü içme-kullanma, %13’ü ise sanayi suyu ihtiyaçlarında kullanılmakta. Her 20 km de tatlı suyu olan ve 3 tarafı denizlerle çevrili olan ülkemizde, en azından su sıkıntısı çekmememiz gerekiyor. Eğer çekiyorsak, bilinçsiz tüketim ve elimizdeki değerleri değerlendiremediğimizden kaynaklı.

Tarımın yön verdiği yeni dünya düzeninde, ülkemizde halen gereğinden fazla kullanım olan, yüzeysel sulama yöntemlerinin hakim olduğu, DSİ raporlarında da her yıl açıklanması, teknolojiden sınıfta kaldığımızı gösteriyor. İklim değişikliğinin her geçen gün etkilerini gördüğümüz bu dönemde, halen eski metotla sulama işlemleri yapıyoruz. Ne kadar su verirsek o kadar verim alırız! Hoyratça su kullanımı mantığı halen devam etmekte. Bırakın verim almayı, aksine verimsizliği, toprak hastalığını da beraberinde getiriyor. Bu gün Aydın iline baktığımızda, 1 dönüm pamuk ekiminden bilinçli kullanımdan 1000-1500 kilo alınırken, doğu ve güneydoğuda, 1 dönümdeki verim 800 kilo geçemiyor. Bilinçsiz su kullanımı sebebiyle bugün binlerce dekar arazi, verim yetersizliği yaşadığı gibi tarım arazileri havlu atmıştır. “Sudan sebeplerle susuz kalmamak” için alınacak önlemler belli. En başta basınçlı sulama (sulama yöntemleri içerisinde suyu en etkili şekilde kullanan damlama sulama,  yağmurlama kullanımı )olmak üzere, yağmur suyu hasadı, çiftçilerin eğitimi,  yüzey altı sulama yöntemleri vb. teknolojik hamleler, verimi artırdığı gibi su kullanımını da kontrol altında tutmada önemli yöntemler.

Bu konuda bakanlığa çok iş düşüyor. Özellikle basınçlı sulama yöntemlerinin yaygınlaştırılmasında etkin rol üslenmesi gerekiyor. Bunun içinde ilk yatırım maliyetlerindeki yüksek rakamların aşağı çekilmesindeki desteklerini, denetim mekanizmalarıyla kontrol altında tutması gerekiyor. Bakanlık desteğinden hemen sonra firmalar zam yapıyor böylece yapılan bu destek, çiftçiye değil, firmalara yarıyor. En başta bu durumun mutlaka önüne geçilmesi gerekiyor ki verilen destek çiftçiye ulaşsın ve sulamada teknoloji ile buluşsun.

Yapılan bu çalışmalar, su israfının önüne geçilmesindeki en önemli adımlar olarak görülüyor.

 Hasta olan dünyamıza bir damla su verelim…