Yine mevsimlerden yaz yine orman yangınları her yerde! Önceki yıllarda olduğu gibi. Üstelik bu sene daha fazla alanda yanıyor ciğerlerimiz. Ancak buna rağmen düne göre bir fark var. Nedir biliyor musunuz? Medyada daha az tartışılıyor! Gündemimizde daha az yer alıyor dolayısıyla. Buna sebep, ekonomiyi tartışmaktan sıra diğer sorunlara gelmiyor da diyebilirsiniz. Ancak bir gerçek var ki, alanı ormancılık olmayan insanların, yangını konuşmadıklarında, işi bu olanların daha rahat çalıştığını görüyoruz. Yıllara göre orman yangınlarının sayıları ve etkileri tabloda görülüyor. Küresel ısınmanın etkisiyle de yüksek sıcaklıklar, düşük nem ve rüzgâr gibi faktörler, yangınların boyutlarını tahmin edemeyeceğimiz kadar artırıyor. Dediğim gibi çok daha zor bir dönemdeyiz ancak yangınlara müdahale konusunda da büyük tartışmalar yaşamıyoruz.
Peki, geçen yıllarda neydi ekranların bu konuya odaklanma nedeni? Hatırlayalım Türk Hava Kurumu'nun (THK) üç yangın söndürme uçağının kullanılmaması üzerinden siyasiler tarafından başlatılan ciddi tartışmalar oldu. Bakanlar sahaya indi, ancak bazıları protesto edilmiş bir halde bölgeyi terk etmek zorunda kaldı. Televizyonlarda, alanı ormancılık olmayan kişiler tarafından yapılan tartışmalara tanık olduk. Beyin cerrahının müdahalesine herkes yorum yapamıyorsa, yangınla mücadeleye neden bu kadar karışıldı? Yangına müdahale daha az teknik bir konu muydu?
Öyle konuşmalara rastladık ki, doğanın asırlar boyunca oluşturduğu çam ormanları yerine zeytin veya ceviz ağaçlarından orman oluşturma çabalarını da gördük. O gün her şeye burnunu sokanların konuşmaları arasında, orman yangınları ile mücadele eden kadroların sözleri kayboldu gitti. Her yapılan doğru demiyorum. Ama bir yerdeki yangının rüzgarla metrelerce öteye attığı kıvılcımla başlayan yeni bir yangın gibi, olayın gerçeklerini savurduğu bu tartışmalara gerek var mıydı? İşin sahiplerine, uzmanlarına “sen sus ben konuşacağım” dercesine ekranları doldurmak, neyin kafasıydı? THK'nin üç hurda uçağını tartışmaya harcadığımız eforu, çözüm odaklı çalışmalara harcasaydık daha iyi sonuçlar almaz mıydık? O gün tartışma konusu olan uçaklardan biri bu seneki yangınlarda kullanılmaya kalkınca, kısa sürede de düştü. Kısaca bu tartışmaları o gün yönetemedik!
Bu dönemde yapay zekâ ile bir yangının olası zararları önceden tespit edilip, ona göre önlemler alınan bir yöntem geliştirildi. Yangının merkezinden çıkan bir kıvılcımın, rüzgarın etkisiyle gidebileceği noktalar, yayılabileceği alanlar ve benzeri birçok sorunun cevabını kısa sürede tespit eden bir sistem kurdu Orman Genel Müdürlüğü. Böylece yangın alanlarına müdahale stratejilerini geliştirmeye çalışılıyor.
Orman yangınlarında uçak ve helikopterlerin etkisini de konuşalım. Yangınlardaki etkileri ilk saat diliminde görülüyor. Sonrasında asıl söz yer ekiplerine kalıyor. Siz yangını haberlerde gördüğünüzde, havadan müdahalenin etkisi zaten azalmış oluyor.
Sonuç olarak, "Ekmeği fırıncıya ver, 1 TL da üstüne ver" derler. Orman yangınlarına müdahaleyi, stratejisini ve diğer teknik konuları bilen uzmanlara bırakalım. Onlara üstüne bir lira vermeye bile gerek yok!
Yorum Yazın