Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Personel Alım Politikası Doğru mu?

Tarımsal üretimin ayrılmaz bir parçası olan hayvansal üretimin ülke ekonomisi açısından çok önemli olduğu genel kabul gören bir gerçektir. Öyle ki günümüzde bir ülkenin gelişmişlik düzeyinin belirlenmesinde diğer parametreler yanında tarım içinde hayvansal üretimin aldığı pay ve hayvansal ürün tüketim potansiyeli de kullanılmaktadır. Bu denli büyük öneme sahip olan hayvancılık sektörünün ülkemizdeki durumunun gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında pek de iç açıcı durumda olmadığı söylenebilir Her ne kadar özellikle son 10–15 yılda hayvancılığa verilen teşvik ve desteklerle bir miktar kıpırdanma olduğu söylense de bunun yeterli olduğu söylenemez. Bu teşvik ve desteklerin artan hızda devam ettirilmesi gerekmektedir.   Tabi ki hayvancılığın hak ettiği yere gelebilmesi için gerekli olan başka hususlar da vardır. Verilen bu teşvik ve destekler tek başına işlevsel olmaktan uzaktırlar. Bu teşvik ve desteklerden beklenen sonucun alınabilmesi için etkin bir yayım ve eğitim hizmetine ihtiyaç duyulmaktadır. Bilindiği üzere ülkemizde tarımda yayım konusuyla birinci derecede ilgili olan kurum Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'dır.  Söz konusu bakanlık bu işlevi istihdam ettiği çeşitli düzeylerdeki teknik elemanlarla yerine getirmektedir. Konuya hayvancılık özelinde yaklaşırsak bu işlevin Zooteknist Ziraat Mühendisleri ve Veterinerler tarafından yerine getirildiğini görmekteyiz. Bu noktada bu iki önemli meslek grubunun yayım konusundaki önemi ve fonksiyonunun tarafsız bir gözle değerlendirilmesi gerekmektedir. Bir başka deyişle yayım hizmeti denilince aklımıza ilk kez Zooteknistler mi yoksa veteriner hekimler mi gelmeli? Bu sorunun cevabının verilmesi gerekmektedir. Bu noktada tarafsız karar verebilmenin yolu ise mesleki taassuptan kurtulmaktan geçmektedir. Bunun içinse objektif ölçütlere başvurulması gerekmektedir. Bu konuda ele alınacak ölçütlerden birisi söz konusu meslek gruplarının yetiştirildikleri fakültelerin ders müfredatlarıdır. Veteriner Fakülte’lerinin müfredatları doğal olarak hastalıklar ve sağlık koruma konuları üzerinde yoğunlaşmakta yayım hizmetleriyle birebir ilişkili olan yetiştiricilik ve hayvan besleme konularında Ziraat Fakültesi ders müfredatlarıyla karşılaştırılmayacak derecede yetersiz kalmaktadırlar.

Konuya tarımın tümünü içine alan bütüncül bir yaklaşımla bakıldığında Ziraat Mühendisleri’nin yayım hizmetleri konusundaki üstünlüğü daha iyi gözlemlenmektedir. Çünkü tarımsal yayım faaliyetlerinin önemli bir ayağını oluşturan bitkisel üretim ile ilgili dersler Veteriner Fakültesi müfredatlarında hiç yer almamaktadır. Bu konuyla ilgili ayrıntı Tablo 1’de görülmektedir. Bu konuda şunu da unutmamak gerekir ki Tablo 1’de karşılaştırma yapmak amacı ile çalışma konuları bakımından Veteriner Fakültesi ile en fazla benzerlik gösteren Zootekni Bölümü seçilmiş olup, Ziraat Fakültesi’nin diğer bölümlerinde yayım hizmetlerinde kullanılabilecek çok daha fazla sayıda ders yer almaktadır.

            Bütün bu bilgilerin ışığı altında konuyu şu şekilde özetleyebiliriz.

1. Ülkelerin ekonomilerinde tarımın önemi tartışılamayacak derecede yüksektir.
2. Tarım aynı zamanda sağlıklı nesillerin yetişmesinde yeterli ve dengeli gıda temin etmesi bakımından da önem taşımaktadır.
3. Yeterli düzeyde gıda temini ancak tarımsal üretimin arzulanan düzeye çıkarılabilmesiyle mümkün olabilmektedir.
4. Tarımsal üretimin arzulanan düzeye çıkarılmasının en önemli araçlarından birisi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın görev ve faaliyetleri arasında yer alan tarımsal yayım hizmetleridir.
5. Tarımsal yayım hizmetleri bakanlıkta istihdam edilen çeşitli seviyelerdeki teknik elemanlarca yürütülmektedir.
6. Bahsedilen bu tarımsal yayım hizmetlerinin yürütülmesinde Ziraat Mühendisleri diğer meslek gruplarına nazaran daha etkin olmaktadırlar. Bu farklılık Ziraat Fakülteleri ders müfredatlarında yayım hizmetlerinde yararlanılabilecek ders sayısının diğer meslek gruplarının yetiştiği fakültelerdeki müfredatlara kıyasla daha yüksek olmasından kaynaklanmaktadır. Veteriner ve Gıda Mühendisliği fakülteleri müfredatlarında yayım hizmetlerinde kullanılabilecek bitkisel üretimle ilgili ders bulunmamaktadır.
7. Her meslek grubunun kendi çalışma alanlarında değerlendirilmesi hem bu meslek grubundaki kişilerin mesleklerini daha mutlu ve huzurlu şekilde yürütmeleri açısından, hem de bu meslek gruplarında iş verimliliğinin artmasına bağlı olarak ülke ekonomisinin fayda görmesi açısından büyük önem taşımaktadır.
8. Ülke hayvancılığının arzulanan seviyeye gelememesinin en önemli nedenlerinden birisi hastalıklarla mücadele ve sağlık koruma konusunda önemli düzeyde sorunların bulunmasıdır. Bu sorunların giderilmesi konusunda Veteriner Hekimlere büyük görevler düşmektedir. Veteriner hekimlere bu önemli sorumluluğa ilaveten yayım hizmeti gibi diğer önemli bir görevi yüklemek kendilerinden beklenen asıl fonksiyonu yerine getirmelerine engel olmaktadır. Bu durum hem mesleki açıdan tatmin olamayan hekimlerimizi, hem de ortaya çıkan hayvan sağlığı problemleri nedeniyle ülke ekonomisini olumsuz yönde etkilemektedir.

Tablo 1. Ankara Üniversitesi Veteriner ve Ziraat Fakülteleri müfredatlarında yayım hizmetlerinde kullanılabilecek dersler

Bütün bu gerçeklere rağmen ne yazık ki Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı başta TARGEL projesi olmak üzere personel alımlarında yanlış yol izlemekte ve tarımsal üretimin artırılmasında büyük öneme sahip olan yayım hizmetlerinin gereği gibi yerine getirilmesine engel olmaktadır. Bu durum insanlarımızın ve geleceğimizi teşkil edecek nesillerin dengeli ve yeterli beslenmesini tehlikeye sokmaktadır. En büyük ümidimiz bakanlığın bu yanlış uygulamaları terk etmesi ve hiç olmazsa bundan sonraki alımlarda daha doğru bir yol izlemesidir.