Rus Tahılına Bağımlılık Artıyor: Türkiye ve Mısır Gibi Ülkeler İthalatının Yüzde 90’ını Rusya’dan Sağlıyor

Rusya, dünya buğday ihracatında liderliğini korurken, bazı ülkeler için neredeyse tek tedarikçi haline geldi. 2024/2025 sezonunun Temmuz-Mayıs dönemine ilişkin verilere göre, Türkiye, Libya, İsrail, Kenya ve Mısır gibi ülkeler, buğday ithalatlarının yüzde 70 ila 90’ını yalnızca Rusya’dan gerçekleştiriyor.

Rusya, küresel buğday ihracatının yüzde 20-25’ini, arpa ihracatının yüzde 10-20’sini ve mısır ihracatının ise yüzde 2-3’ünü tek başına üstleniyor. Ancak bazı ülkelerin Rus tahılına bağımlılığı, küresel gıda güvenliği açısından dikkat çekici boyutlara ulaşmış durumda.

Türkiye’nin Payı %96’ya Çıktı

Türkiye, buğday ithalatında Rusya’ya olan bağımlılığını artırarak, 2023/2024 sezonundaki yüzde 85’lik oranı bu sezon yüzde 96’ya yükseltti. Benzer şekilde Libya yüzde 95, İsrail yüzde 87, Mısır ise yüzde 71 oranında ithalatını Rusya’dan gerçekleştiriyor. Kenya’da ise bu oran yüzde 82’den yüzde 74’e gerilese de hâlâ yüksek seviyelerde.

Cezayir ve Suudi Arabistan’da Hafif Düşüş

Cezayir ve Suudi Arabistan gibi ülkelerde Rus buğdayının payı düşüş gösterse de, toplam ithalat içindeki oranları hâlâ kayda değer. Cezayir’de Rusya’nın payı yüzde 29’dan 28’e inerken, Suudi Arabistan’da yüzde 60’tan 56’ya düştü. Ancak her iki ülkede de toplam ithalat hacmi yüksek kaldı.

Kazakistan Listeden Düştü

Ağustos-Aralık 2024 döneminde getirilen ithalat kısıtlamaları nedeniyle Kazakistan, Rus buğdayının ilk 10 ithalatçı listesinde yer almadı. Bu dönemde Kazakistan’ın Rusya’dan ithal ettiği buğday miktarı yalnızca 487 bin tonla sınırlı kaldı.

Küresel Etki

Bu veriler, Rusya’nın tahıl piyasasındaki jeopolitik etkisinin sürdüğünü ve bazı ülkelerin ciddi düzeyde bir dışa bağımlılıkla karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Uzmanlar, olası ihracat kısıtlamalarının veya fiyat dalgalanmalarının bu ülkelerde gıda güvenliğini doğrudan etkileyebileceğine dikkat çekiyor.