Patates Birliği'nden gelen öneriyle, toptan patates fiyatlarında yaşanan rekor artışın önüne geçmek amacıyla uzun vadeli sözleşmeler ve devlet denetiminde fiyat sabitleme mekanizması masaya yatırıldı. Bu adım hem üretici hem de tüketici için daha öngörülebilir bir piyasa hedefliyor.
2025 yılında patates fiyatlarında yaşanan rekor artış, sektör temsilcilerini acil önlemler almaya yöneltti. Yıl içinde toptan satış fiyatlarının 4,4 kat, perakende satış fiyatlarının ise yaklaşık üç kat artması, özellikle yılbaşından bu yana %85'i aşan toptan fiyat artışı, piyasadaki dengesizliği gözler önüne serdi. Bu durum karşısında Patates Birliği, fiyat istikrarını sağlamak adına dikkat çekici bir öneri sundu.
Birliğin teklifine göre, yıkanmamış ve kalitesiz patates tedarikinin %80'i perakende sektörüne uzun vadeli sözleşmelerle devredilecek. Kalan %20'lik kısım ise açık artırmalar yoluyla piyasaya sürülecek. Üreticiler, bu sistemin mevsimsel fiyat dalgalanmalarını dengeleyerek tüm piyasa katılımcıları için daha öngörülebilir bir fiyatlandırma sağlayacağına inanıyor.
Uzun vadeli, fiyat formüllü sözleşmelerin piyasa düzenlemesinde etkili bir araç olduğu bilinse de Türkiye'deki uygulamalarında zorluklarla karşılaşılıyor. Mevcut sözleşmeler genellikle kalite, paketleme, tedarik süreleri ve ürün hacmi gibi konuları kapsarken, fiyat formülü maddesi nadiren yer alıyor. Temel sorun, tedarikçiler ile perakendecilerin adil bir fiyat aralığı üzerinde anlaşma sağlayamaması olarak belirtiliyor. Bu noktada, devletin ve ilgili düzenleyici kurumların aktif katılımının zorunlu olduğu vurgulanıyor.
Uzun vadeli, fiyat formüllü sözleşmelerin tek başına bir çözüm olmadığı, özellikle mücbir sebeplerle üretim maliyetlerinde yaşanacak ani artışlara karşı üreticiyi korumadığı belirtiliyor. Ayrıca, depolama ve işleme gibi faktörlerin de piyasa üzerindeki etkisi önemli bir rol oynuyor. Ancak genel kanaat, fiyat formüllü uzun vadeli sözleşmelere geçişin, piyasa istikrarına yönelik önemli bir adım olduğu ve tüm paydaşlar için faydalı olacağı yönünde.
Kaynak:Tarım Pusulası
Yorum Yazın