Ocak ayında gıda fiyatları hızla yükseldi

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'ne (FAO) göre, küresel gıda fiyatları Ocak ayında, tahıllar, bitkisel yağlar ve şeker kaynaklı olmak üzere, üst üste sekizinci ayda da arttı. 

Bugün açıklanan ve yaygın olarak ticareti yapılan gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, Ocak ayında ortalama 113.3 puanla Aralık 2020'ye göre yüzde 4,3 artış göstererek Temmuz 2014'ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.

FAO Tahıl Fiyat Endeksi, yüzde 11,2 yükselerek şu anda Ocak 2020 seviyesinin yüzde 42,3 üzerinde olan uluslararası mısır fiyatlarını öncülüğünde, aylık yüzde 7,1 oranında keskin bir artış gösterdi. Bu, Çin’in önemli alımları ile Amerika Birleşik Devletleri’nde beklenenden düşük üretim ve stok tahminlerinin yanı sıra Arjantin’deki mısır ihracat kayıtlarının geçici olarak askıya alınması nedeniyle giderek sıkılaşan küresel arzı yansıtıyor. Buğday fiyatları, güçlü küresel talep ve Mart 2021'de buğday ihracat vergisi ikiye katlandığında Rusya Federasyonu'nun satışlarının düşeceği beklentisi nedeniyle yüzde 6,8 arttı. Asyalı ve Afrikalı alıcılardan gelen kuvvetli  talep, güçlü pirinç fiyatlarını destekledi.

FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, ayda yüzde 5,8 artarak Mayıs 2012'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Bunun önemli nedenleri arasında, Endonezya ve Malezya'daki aşırı yağış ve göçmen işgücündeki devam eden açık nedeniyle beklenenden düşük palm yağı üretimi ve Arjantin’deki uzayan grevlerin soya yağı ihracatını azaltması yer alıyor.   

FAO Şeker Fiyat Endeksi, güçlü küresel ithalat talebinin Avrupa Birliği, Rusya Federasyonu ve Tayland'da kötüleşen mahsul beklentileri ve Güney Amerika’da normalden daha kuru hava koşulları nedeniyle düşük kullanılabilirliğe ilişkin endişeleri artırmasıyla Aralık ayından yüzde 8,1 daha yüksekti. Yükselen ham petrol fiyatları ve güçlenen Brezilya Reali de uluslararası şeker fiyatlarının yükselişini destekledi..

FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Yeni Zelanda'da mevsimsel olarak daha düşük ihraç edilebilir arz esnasında, Çin’in yaklaşan yeni yıl şenlikleri öncesinde yüksek alımları ile desteklenerek yüzde 1,6 arttı.

FAO Et Fiyat Endeksi, birçok Avrupa ülkesinden üretim ve ihracatı kısıtlayan kuş gribi salgınları sırasında, özellikle Brezilya'dan canlı küresel kümes hayvanı eti ithalatının başı çektiği canlı ithalat temelinde, Aralık ayına göre yüzde 1,0 arttı.

Dünya tahıl stoklarında keskin düşüşler öngörülüyor

FAO ayrıca bugün, küresel üretim, tüketim, ticaret ve stok eğilimleri hakkında düzenli bir güncelleme olan Tahıl Arz ve Talep Özetini yayınladı.

Üretim tarafında, FAO'nun 2020 için yeni tahminleri buğday ve pirinç üretiminin rekor seviyede olduğuna işaret ediyor. 2021 tahıl üretimine bakıldığında, erken beklentiler, Fransa, Hindistan, Rusya Federasyonu ve ABD'deki dönüm miktarındaki artışların da etkisiyle kuzey yarımkürede kışlık buğday mahsullerinde olası mütevazı bir artışa işaret ediyor. Güney yarımkürede mısır üretiminin Arjantin ve Brezilya’da biraz düşmesi ancak ortalamanın üzerinde kalması bekleniyor. Güney Afrika ve komşu ülkelerdeki üretim görünümü olumlu.

Aynı zamanda, bu ayın tahminleri dünya ticaretinde daha büyük hacimlere ve küresel tahıl stoklarında keskin bir düşüşe işaret ediyor.

Küresel olarak, 2020/21 sezonunda tahıl kullanımının önceki sezona göre 52 milyon ton artışla 2761 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. Bu artışa, Çin'de yem için iri tanelilerin ağırlıklı bir şekilde kullanılması öncülük ediyor. Önümüzdeki yıl, dünya çapında buğday ve pirinç kullanımının sırasıyla yüzde 0,7 ve yüzde 1,8 artması bekleniyor.

Küresel tahıl stoklarının yüzde 2,2 düşüşle 801 milyon ton olacağı tahmin ediliyor ki bu beş yılın en düşük seviyesi. Bu, tahılların dünya stok-kullanım oranını yüzde 28,3’e düşürerek 7 yılın en düşük seviyesine indirecektir. Yeni rakamlar, Çin'deki mısır stoklarında büyük bir aşağı yönlü ayarlamayı yansıtıyor.

Şu anda, 2020/21 döneminde dünya tahıl ticaretinin, önceki sezonun rekor seviyesinden yüzde 5,7 oranında büyük bir genişlemeyle 465,2 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. Yükselen tahminler, Çin'in, özellikle ABD'den büyük miktarda mısır satın aldığını yansıtıyor. Uluslararası pirinç ticaretinin, Hindistan'ın güçlü ihracat artışını yansıtacak şekilde, yüzde 7,9 oranında artması bekleniyor.

Yeni FAO tahminleri, Çin için mısır arz ve taleplerinin 2013/14'e kadar geriye dönük bir incelemesinin sonuçlarını kapsıyor. Ülkenin son haftalarda beklenmedik biçimde büyük mısır alımları, daha önce beklenenden çok daha yüksek yem talebine ve yerel tedariğin daha düşük olduğuna işaret ediyor, bu da muhtemelen Afrika Domuz Ateşi salgını sonrasında domuz eti üretimindeki hızlı toparlanmayla bağlantılı olduğu tahmin edilmektedir.