CHP’li Gürer: Niğde’de zirai don kaybı 500 bin tonu aştı

CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, 2025 yılında yaşanan zirai don ve kuraklığın tarımsal üretimde ciddi kayıplara neden olduğunu belirtti. Gürer, özellikle meyve üretiminde üreticinin yeterince desteklenmediğini ifade etti.

Niğde’nin önemli bir üretim merkezi olduğuna dikkat çeken Gürer, 2024 yılında il genelinde 600 bin tonun üzerinde elma üretimi gerçekleştiğini, ancak 2025’te yaşanan zirai don nedeniyle 500 bin tondan fazla ürün kaybı oluştuğunu söyledi.

Gürer, TARSİM sigortası bulunan üreticilere ödeme yapılırken çeşitli şartlar getirildiğini, örneğin cevizde sekiz yaşından küçük ağaçların zararının karşılanmadığını ifade etti. Bölgelere göre uygulamaların farklılık göstermesinin üreticiler arasında mağduriyet yarattığını vurguladı.

İktidarın, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı üreticilere dekara 5 lira destek verdiğini hatırlatan Gürer, bu desteğin yeterli olmadığını belirtti. ÇKS’ye kayıtlı olmayan, ancak 1 ila 5 dönüm arasında bahçesi bulunan küçük üreticilerin ise hiçbir destekten yararlanamadığını kaydetti. Bu üreticilerin elma, şeftali, kiraz gibi ürünlerle toplam üretime önemli katkı sunduğunu söyledi.

TÜİK verilerine göre zirai don nedeniyle meyve üretiminde 8 milyon ton kayıp yaşandığını aktaran Gürer, kayıt dışı üretim de dikkate alındığında bu kaybın 10 milyon tona yaklaştığını ifade etti. Türkiye’de toplam meyve üretiminin yaklaşık 28 milyon ton olduğu düşünüldüğünde, zararın boyutunun daha net ortaya çıktığını dile getirdi.

Üreticilerin bankalara olan borçlarına dikkat çeken Gürer, ürün kaybı nedeniyle gelir elde edemeyen çiftçilerin borçlarını ödeyemediğini söyledi. Bahçelerin 2026 yılında yeniden ürün verebilmesi için bakım, gübreleme, ilaçlama ve yeni dikimlerin desteklenmesi gerektiğini vurguladı. Bu kapsamda ek kredi desteğinin acilen sağlanmasını ve mevcut borçların en az üç yıl ertelenmesini istedi.

TARSİM sisteminin mevcut haliyle üreticiyi yeterince korumadığını savunan Gürer, iklim değişikliğinin etkilerinin artacağı önümüzdeki dönemde, üretici lehine çalışan kapsamlı bir tarım sigortası sisteminin yeniden inşa edilmesi gerektiğini söyledi.

Gürer ayrıca, 2025 yılında buğday, arpa, pamuk, mercimek, nohut ve fasulye başta olmak üzere birçok üründe arz açığının arttığını belirterek, Türkiye’nin tarım politikasının kendi kendine yeterlilik hedefi doğrultusunda yeniden ele alınmasının zorunlu olduğunu ifade etti.