Azerbaycan’ın gıda güvenilirliği sistemini iyileştirmek için yeni bir proje başlatıldı

Herkese yetecek güvenilir gıdanın üretilebilmesi için gıda sistemleri büyük önem arz ediyor. Bu zorluğun üstesinden gelebilmek için insanların, hayvanların, bitkilerin, çevrenin ve ekonominin sağlığını birbirine bağlayan sistemsel bağlantıları iyi anlamak gerekiyor. Bu amaçla FAO, beş ülkede (Azerbaycan, Kırgızistan, Moldova, Tacikistan ve Türkiye) gıda güvenilirliği kontrollerinin güçlendirilmesi amacıyla üç yıllık bir proje başlattı. Gerek bölgesel gerekse ulusal bileşenler içeren projenin ilk ulusal açılışı, FAO, Azerbaycan ve Türkiye’den temsilcilerin de katılımıyla 16 Mart'ta Azerbaycan'da üst düzey bir ulusal toplantıyla gerçekleştirildi.

“Ulusal gıda güvenilirliği sistemlerinin ve bölgesel işbirliğinin iyileştirilmesi” başlıklı proje, FAO-Türkiye Gıda ve Tarım Ortaklık Programı (FTPP II) aracılığıyla Türkiye Hükümeti tarafından finanse ediliyor. Proje, yararlanıcı ülkelerde gıda güvenilirliği alanındaki risklerle ilgili resmi gıda güvenilirliği kontrollerini ve iletişimi güçlendirmeyi ve kamu ve özel sektörlere öncelikli gıda güvenilirliği risklerini ele alabilecekleri uygun bir ortam sağlamayı amaçlıyor. Üç yıl sürmesi planlanan proje ayrıca, yararlanıcı ülkelerde daha kapsayıcı ve verimli gıda güvenilirliği sistemlerinin oluşturulmasını destekleyecek ve risk ve kanıta dayalı gıda güvenilirliği kontrollerinin uygulanmasına odaklanarak tarımsal gıda ticaretinin ve mevcut pazarlara entegrasyonun iyileştirilmesine öncelik verecek.

Proje, tarladan sofraya etkili bir gıda kontrol sisteminin, gıda tedarik zincirinin tüm aşamalarına ve bu zincire dahil olan tüm aktörlere fayda sağladığı anlayışına dayanmaktadır. Güvenilir olmayan gıdanın risklerinin ve sosyal maliyetlerinin farkında olan Azerbaycan Hükümeti, tüketicileri korumak ve adil ticareti sağlamak için yasal düzenlemeleri ve resmi gıda kontrollerini geliştirerek uygulamak amacıyla 2018 yılında Gıda Güvenilirliği Ajansı'nı (AFSA) kurdu. Proje, Proje, Azerbaycan’ın AFSA kanalıyla resmi gıda kontrollerini güçlendirme çabalarını destekleyecek. Teknik bilgi desteği sağlamanın yanı sıra, yetkili kamu makamları ve ilgili özel sektör paydaşları arasında işbirliğini de teşvik edecek olan proje, yararlanıcı ülkeler arasında bölgesel işbirliğini de güçlendirecek.

Ulusal açılış toplantısı, FAO Azerbaycan Temsilcisi Melek Çakmak, Türkiye Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdür Yardımcısı Yunus Bayram ve AFSA Başkan Yardımcısı Zakiyya Mustafayeva'nın açılış konuşmalarıyla başladı.

Çakmak, bu çok ülkeli projenin yararlanıcı ülkelerin deneyimlerini paylaşmaları ve birlikte öğrenme fırsatlarından yararlanmaları için mükemmel bir fırsat sağlayacağını açıkladı. Mustafayeva, projenin sonucunun hem Azerbaycan'daki gıda işletmecileri hem de AFSA için destekleyici ve avantajlı olacağını ümit ettiğini söyledi. Bayram, bu projenin ulusal gıda güvenilirliği otoritelerinin ve risk temelli denetime dahil olan gıda sektöründeki aktörlerin kapasitelerinin iyileştirilmesine katkı sağlayacağının ve etkin risk yönetimi yapılarının geliştirilmesinde önemli rol oynayacağının altını çizdi.

Açılış konuşmalarının ardından projenin teknik yöneticisi Mary Kenny projenin ana hedeflerini katılımcılara anlatarak projenin Azerbaycan bileşeninin, AFSA'nın sürmekte olan çalışmalarına ve FAO’yla uzun süreli işbirliğine dayandığını vurguladı. Planlanan faaliyetlerle ilgili bir dizi teknik sunum da projenin gelecekteki boyutlarına ilişkin katılımcıları bilgilendirdi.

Katılımcılara gıda güvenilirliği sistemleri alanındaki bilgi ve deneyimlerini birbirleriyle paylaşma fırsatı sağlayan proje toplantısı, Azerbaycan’ın bu alandaki kurumsal düzenlemelerini destekleme çabalarında olumlu bir adım oldu.

FAO-Türkiye Ortaklık Programları Hakkında

FAO-Türkiye Ortaklık Programları, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan, ve diğer ilgili ülkelerde gıda güvenliğinin sağlanması, kırsal yoksulluğun azaltılması, sürdürülebilir orman yönetimi, çölleşmeyle mücadele ve ekosistemlerin korunmasına destek olmayı amaçlar.

2007’de kurulan FAO-Türkiye Gıda ve Tarım Ortaklık Programı’nın (FTPP) ilk fazı, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini temsilen Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sağlanan 10 milyon ABD Doları tutarındaki güven fonundan finanse edildi. Programın ilk fazı olan 2009-2015 yılları arasında 16 ülkede 28 proje uygulandı. 2014 yılında, Türkiye Cumhuriyeti'nin 20 milyon ABD Doları tutarındaki ek finansmanı ile FTPP'nin ikinci fazı ve aynı zamanda FAO-Türkiye Ormancılık Ortaklık Programı (FTFP) başlatıldı. Böylece Türkiye’nin bu Programlar çerçevesindeki toplam katkısı 30 milyon ABD Doları’na ulaştı.