Yumurta kavgası

Tarım

Sektör düzenlemenin hem kendilerine hem de tüketicilere olumsuz yansıyacağını savunurken; bakanlık “AB’ye uyum kapsamında yapılması gerekiyordu. Küçük üreticileri belli kurallara bağladık. İşin özü budur” açıklaması yapıyor.
Resmi Gazete’de dün yayımlanan “Küçük miktarlardaki yumurtanın doğrudan arzına dair yönetmeliğe” göre, artık haftadan bin 500’ten fazla yumurta üretmeyen, en fazla 250 kanatlı hayvana sahip işletme veya kişiler de esnek kurallarla doğrudan ürününü tüketiciye satabilecek veya perakende noktalarına direk verebilecek. Bunun için il müdürlüklerine gerekli evraklarla yapılacak başvuruyla süreç başlayacak. 

UYARDIK AMA

Yumurta Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Hasan Konya, düzenlemenin doğru olmadığını söyledi. Gerekli izinleri, biyogüvenlik tedbirlerini almadan insanların piyasaya girişinin bu yönetmelikle mümkün olacağını söyleyen Konya “Büyük entegre tesisleri denetlemekte zorlanan bir sistem, küçük üreticiyi nasıl denetleyecek. Bizi büyük bir tehlike bekliyor. Gezen köy hayvanlarından dolayı kuş gribi ortaya çıkıyor ve ihracat kapılarımız kapanıyor. Önümüzdeki dönemde sektörün zararını kim telafi edecek. Serbest gezen köy tavuğu denecek ve fiyatlar organik algısıyla daha da yükselecek” dedi.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: KÜÇÜK MİKTARLARDAKİ YUMURTANIN DOĞRUDAN ARZINA DAİR YÖNETMELİK

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, üreticisi tarafından küçük miktarlardaki yumurtanın son tüketiciye veya son tüketiciye doğrudan satışını yapan yerel perakendecilere doğrudan arzına ilişkin hususları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, küçük miktarlarda ürettiği yumurtanın, tamamını son tüketiciye veya son tüketiciye doğrudan satışını yapan yerel perakendecilere doğrudan arz eden birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisini kapsar.

(2) Bu Yönetmelik, hayvan sağlığı ve hayvan refahı konusundaki mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmeyecek şekilde uygulanır.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 44 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) 5996 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi, 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Gıda Hijyeni Yönetmeliği, Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik ve 27/12/2011 tarihli ve 28155 sayılı Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğinde yer alan tanımlara ilave olarak bu Yönetmelikte geçen;

a) İşletme numarası: Bakanlığın bilgisayar destekli veri tabanına kaydedilirken kanatlı işletmelerine Bakanlık il/ilçe müdürlükleri tarafından verilen, iki haneli ülke kodu ve iki haneli il trafik kodunun ardından gelen işletmeye özgü 10 rakamlı bir sayı ile birlikte toplam 14 haneden oluşan numarayı,

b) Hazır ambalajlı yumurta: Satış yapılan yerde tüketicinin talebi doğrultusunda paketlenen yumurtalar veya doğrudan satış için hazır ambalajlı hale getirilmiş yumurtalar hariç olmak üzere; son tüketiciye veya yerel perakendeciye sunulmak üzere ambalajı yumurtayı/yumurtaları tamamen kaplayacak şekilde ambalajlanan, ambalajı açılmadan veya değiştirilmeden içeriği hiçbir şekilde değiştirilemeyecek olan ve satışa sunulmadan önce konulduğu ambalajın içinde bulunan yumurtayı,

c) Kanatlı işletmesi: Aynı adreste yumurta üretimi amacıyla kanatlı hayvanların barındırıldığı, yetiştirildiği, bakım ve beslenmesinin yapıldığı gerçek ve tüzel kişilere ait ticari hayvancılık işletmesini,

ç) Kümes numarası: Bakanlığın bilgisayar destekli veri tabanına kaydedilirken kanatlı işletmelerinde bulunan her bir kümesteki sürülere Bakanlık il/ilçe müdürlükleri tarafından verilen 1, 2, 3, ... gibi sıra numarasını,

d) Yerel pazar yeri: Yumurta üretim tesisi merkez kabul edilerek 50 kilometrelik yarıçap içerisinde yer alan ve sadece son tüketiciye doğrudan satışın yapıldığı pazar yerlerini,

e) Yerel perakendeci: Yumurta üretim tesisi merkez kabul edilerek 50 kilometrelik yarıçap içerisinde yer alan ve sadece son tüketiciye doğrudan satış yapan perakende gıda işletmecisini,

f) Yetkili merci: Bu Yönetmelik kapsamındaki iş ve işlemlerin yürütülmesinde Bakanlık il müdürlüğünü, il müdürlüğünce yetki verilmesi halinde Bakanlık ilçe müdürlüğünü, bu iş ve işlemlerin tetkik ve denetiminde Bakanlığı,

ifade eder.

Genel hükümler

MADDE 5 – (1) Küçük miktarlardaki yumurtanın doğrudan arzını gerçekleştiren birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi; sadece kendi üretiminden elde ettiği yumurtaları, üretiminin tamamını kapsayacak şekilde son tüketiciye veya yerel perakendeciye doğrudan küçük miktarlarda arz eder.

(2) Birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi, evcil tavuk (Gallus gallus var. Domesticus) ve evcil tavuk dışındaki kanatlılardan elde edilen yumurtaları, üretim yerinde veya yerel pazar yerlerinde doğrudan son tüketiciye arz eder.

(3) Yerel perakendecilere, sadece evcil tavuklardan (Gallus gallus var. Domesticus) elde edilen yumurtalar arz edilir. 

(4) Yerel perakendeci; birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisinden bu Yönetmelik kapsamında tedarik ettiği yumurtaları başka bir gıda işletmesine arz edemez, sadece son tüketiciye doğrudan arz eder veya işletmesinde son tüketiciye satış amacıyla işler, muameleye tabi tutar veya depolar.

(5)  Birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi, bu Yönetmelik kapsamındaki küçük miktarlardaki yumurtaları internet üzerinden arz edemez.

(6) Küçük miktarlardaki yumurtayı doğrudan arz etmek isteyen birincil üretimden sorumlu gıda işletmecileri bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesine göre yetkili merciden izin belgesi ve numarası almak zorundadır.

İzin usul ve esasları

MADDE 6 – (1) Küçük miktarlardaki yumurtayı doğrudan arz etmek isteyen birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi yetkili mercie ek-1’de yer alan dilekçe ve beyanname ile başvuruda bulunur.

(2) Yetkili merci başvuruyu inceler. Beyannamedeki bilgilerin eksik veya yanlış olması durumunda, yetkili merci tarafından eksiklikler resmi yazı ile başvuru sahibine bildirilir. Eksikliklerin bir ay içerisinde tamamlanmaması halinde başvuru reddedilir.

(3) Başvurunun uygun bulunması halinde birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisine ek-2’de yer alan izin belgesi ve numarası verilir. Bu izin belgesi ve numarasına sahip olan birincil üretimden sorumlu gıda işletmecilerine Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmeliğin 12 nci maddesi hükümlerine göre işlem yapılır.

(4) Yetkili merci küçük miktarlardaki yumurtayı doğrudan arz etmek için Bakanlıktan izin almış birincil üretimden sorumlu gıda işletmecilerinin listesini oluşturur ve bu listeleri güncel tutar. 

(5) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun faaliyet göstermeyen birincil üretimden sorumlu gıda işletmecilerinin izin belgeleri iptal edilir.

Küçük miktarlar

MADDE 7 – (1) Birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi tarafından son tüketiciye ve yerel perakendecilere arz edilebilecek olan yumurtaların toplam miktarı her bir hayvancılık işletmesi için haftalık olarak 1.500 adedi geçemez.

(2) Küçük miktarlardaki yumurta; en fazla 250 adet kanatlı hayvana sahip her bir hayvancılık işletmesinden elde edilen yumurta miktarıdır.

Genel ve özel hijyen gereklilikleri

MADDE 8 – (1) Birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi, yumurtaların bulaşmaya karşı korunmasını sağlamaya yönelik gerekli tedbirleri alır.

(2) Birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi, birincil üretim ve ilgili faaliyetlerde tehlike kontrolüne ilişkin olarak aşağıdaki hususlar da dâhil olmak üzere, ilgili mevzuatta belirtilen hükümleri uymak zorundadır:

a) Yem, veteriner tıbbi ürünleri, depolama ve atıklardan kaynaklanan bulaşmanın kontrolüne ilişkin tedbirleri almak.

b) Zoonozların ve zoonotik etkenlerin kontrolü ve izlenmesini içeren programlar dâhil olmak üzere, insan sağlığını etkileyebilecek hayvan sağlığına ilişkin tedbirleri almak.

(3) Birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi aşağıdaki hususlarda yeterli tedbirleri alır:

a) Birincil üretim veya ilgili faaliyetlerle bağlantılı bir şekilde kullanılan bütün tesislerin temizlenmesi, temiz tutulması ve gerekli durumlarda dezenfekte edilmesi.

b) Ekipman, kap, konteyner ile araçların temizlenmesi, temiz tutulması ve gerekli durumlarda dezenfekte edilmesi.

c) Bulaşmaya sebep olacak diğer hayvanların, haşere ve kemirgenlerin önlenmesi.

ç) Atıkların bulaşmayı önleyecek şekilde ayrı bir yerde depolanması ve bertaraf edilmesi.

d) Yem katkı maddelerinin ve veteriner tıbbi ürünlerinin, ilgili mevzuatında belirtildiği şekilde kullanılması.

(4) Yumurtalar, uygun durumlarda yumurtlamadan hemen sonra toplanır. Ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda yumurtalar günde en az bir kere toplanır.  Toplanan yumurtalar hayvanların bulunduğu ortamdan derhal uzaklaştırılır.

(5) Yumurtalar yıkanamaz veya başka bir yöntemle temizlenemez, yağlama işlemine tabi tutulamaz ve +5⁰C den daha düşük sıcaklıklara soğutulamaz.

(6) Yumurtalar; temiz, kuru, yabancı kokulardan ari olan ve darbelere, bulaşmalara ve doğrudan güneş ışığına maruz kalmayan ortamlarda, büyük sıcaklık dalgalanmalarından korunarak muhafaza edilir, depolanır, taşınır ve satışa sunulur.

(7) Birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi tarafından doğrudan arz edilecek yumurtalar aşağıdaki gereklilikleri sağlar:

a) Kendine has tat, koku ve renkte olmalı.

b) Çürümüş ve kokuşmuş olmamalı.

c) Yumurta kabukları temiz, yapısal gelişimini tam olarak tamamlamış ve hasarsız olmalı.

ç) Işık muayenesinde; yumurta sarısı, merkezde yuvarlak gölge şeklinde görülmeli, yumurtanın döndürülerek hareket ettirilmesinde merkezden belirgin şekilde ayrılmamalı ve yabancı madde içermemeli ve yumurtanın hava boşluğu sabit olmalı, evcil tavuk yumurtasında 6 mm’den yüksek olmamalı.

d) Yumurta akı; berrak, saydam ve jel kıvamında olmalı, yabancı madde içermemeli.

e) Yumurtalara kuluçka işlemi uygulanmamış olmalı.

f) Yumurta içeriğinde gözle görülebilir embriyo bulunmamalı.

(8) Yumurtaların taşınması ve muamelesinde kullanılan araç ve konteynerler ile ambalaj/paketleme malzemeleri yumurta için bulaşma kaynağı olamaz.

(9) Yumurtalar, yumurtlama tarihinden itibaren en fazla yirmibir gün içerisinde son tüketiciye ulaştırılır. Yumurtaların son tüketim tarihi yumurtlama tarihinden itibaren yirmisekiz günden fazla olamaz. Yumurtlama tarihi farklı olan yumurtaların birlikte satışa sunulması halinde, son tüketim tarihi belirlenirken ilk yumurtlama tarihi dikkate alınır.

Ambalajlama ve etiketleme

MADDE 9 – (1) Yumurtalar son tüketiciye aşağıdaki şekillerde arz edilebilir:

a) Son tüketiciye satış sırasında tüketicinin talebi doğrultusunda, gıda ile temasa uygun tek kullanımlık malzeme veya tüketici tarafından sağlanan malzeme içerisine yerleştirilerek.

b) Doğrudan satış için hazır ambalajlı hale getirilerek.

c) Hazır ambalajlı yumurta olarak.

(2) Yumurtalar yerel perakendeciye, gıda ile temasa uygun tek kullanımlık ambalajlama/paketleme malzemesi içerisinde hazır ambalajlı yumurta olarak arz edilir.

(3) Bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtildiği şekilde yumurtaların son tüketiciye arzı sırasında; aşağıdaki bilgiler, tüketicinin kolaylıkla görebileceği ve okuyabileceği bir şekilde sunulur:

a) Birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisinin adı ve soyadı veya ticari unvanı, adresi ile işletme ve kümes numarası.

b) Yumurtaların ait olduğu kanatlı türü.

c) Yumurtlama tarihi.

ç) Yumurtaların son tüketim tarihi.

d) İzin belgesi tarihi ve numarası.

(4) Hazır ambalajlı yumurtaların son tüketiciye veya yerel perakendeciye arzında üçüncü fıkradaki bilgiler, gıdanın ambalajı üzerinde veya ambalaja yapıştırılmış bir etiket üzerinde yer alır.

Kayıtların tutulması

MADDE 10 – (1) Gıda Hijyeni Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında belirtilen kayıtlara ilave olarak birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi aşağıdaki kayıtları tutar:

a) İşletmesindeki toplam kanatlı hayvan sayısı.

b) Günlük yumurta üretim miktarı.

c) Doğrudan son tüketiciye sattığı haftalık yumurta miktarı.

ç) Yumurtaları sattığı yerel perakendecilerin işletme kayıt numaraları ile her bir perakendeciye sattığı haftalık yumurta miktarı ve her türlü satış belgesi.

(2) Kayıt ve belgeler birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi tarafından ait oldukları takvim yılının sonundan itibaren en az oniki aylık bir süre muhafaza edilir.

Özel hükümler

MADDE 11 – (1) 20/12/2014 tarihli ve 29211 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yumurta Tebliği kapsamında yer alan yumurtaların sınıflandırılması, damgalanması ve ambalajlanmasına ilişkin hükümler bu Yönetmelik kapsamında arz edilen yumurtalara uygulanmaz.

Yürürlük

MADDE 12 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.