(ÖZEL HABER) DOKTAR’ DAN SALÇALIK DOMATES DEĞERLENDİRMESİ

Doktar (Turkcell Tarım Doktoru) uzman ekibinin Salçalık Domates üretimi ve işlenmesinde yaşanan sorunlar ilgili yaptığı çalışmada; Ülkemizde, her yıl yaklaşık olarak 2,5 milyon ton salçalık domates üretimi yapıldığını, üretilen salçalık domatesten yaklaşık olarak 400-450 bin ton arası salça elde edildiğini belirlemiştir.  

Üretilen salçalık domatesin %30'u sözleşmeli, %70'i serbest üretimle gerçekleşmektedir.  Sözleşmeli üretimde çiftçi ürünü ekerken kime kaçtan satacağını bilerek ekerken, serbest ekenler de, her sene fiyatların yüksek olacağını umarak eker ama işler her sene bekledikleri gibi gitmez.  Salçalık domates hasadı Ağustos başından Eylül ortasına kadar sürer. Hasat edilen domatesleri de en geç 24 saat içinde salçaya dönüştürülmesi gereken fabrikaların,  market raflarında her gün bulabildiğimiz salçayı üretmek için yaklaşık 45 günü vardır.

Yıllık rekolteden bağımsız olarak, günlük hasat edilen miktarın sabit olmadığı durumlarda (Türkiye'de bir planlama kültürü olmadığı için hiçbir zaman sabit olmaz) serbest piyasa fiyatlarında aşırı dalgalanmalar oluşur. Dolayısıyla herhangi bir gününde toplam  fabrika kapasitesinden fazla domates varsa fiyatlar düşer, kapasiteden az domates varsa fabrikalar hatlarının boş kalmaması için alım fiyatlarını yükseltir.  

Doktarın Uzman Saha Ekipleri olarak  2015 yılının Şubat ayında ''Türkiye Salçalık Domates Pazarı''nın dinamikleri ile ilgili derinlemesine bir araştırma yaptık. Sektörden 30 profesyonel, Karacabey ve Mustafakemalpaşa Ziraat Odaları ve 2000'e yakın çiftçiyle görüştük. Yaptığımız çalışmalar sonucunda domates ekim alanlarının 2015'te %15 genişlediğini ve ekilen türlerin %80'inin  Ağustos ayı içinde hasat edilecek türler olduğunu öğrendik. Saha çalışmalarımızı sürdürdüğümüz sırada bazı fabrikalar  250 TL/ton’dan çiftçilerle sözleşme yapıyordu. Fabrikalara sözleşme fiyatlarını 200-210 TL/ton* bandına çekmelerini, çiftçilere de fiyatların düşeceğini ve fabrikalarla sözleşme yapmalarını önerdik.  Bugün geldiğimiz noktada, fabrikalar ve üreticiler açısından kaos durumu oluşmuştur.

Salçalık domates fiyatları bizim öngörümüz olan 190-200TL/ton bandının da altına, 150-160 TL/ton civarına düşmüştür. Doktar olarak gelecek sene hem fabrikaların hem de salçalık domates üreticilerinin sürdürülebilir bir iş modeli oturtabilmeleri için daha çok çabalayacağız.  Bunun yanında Uzman saha ekiplermizle, Ülkemiz ekonomisi için önemli bir yere sahip tarım ürünlerinde saha çalışmalarımızı devam ettireceğimizi, hem üreticilerimize hemde sanayicilerimize destek olacağımızı belirtmek isteriz.  

Boşa harcanan her damla alın teri hepimizin zararına!