Nişasta Bazlı Şeker kotası yine artırıldı

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin,  yaptığı yazılı açıklamada; 

Bakanlar Kurulu’nun 2014-2015 pazarlama yılında 250.000 ton olarak belirlenen Nişasta Bazlı Şeker(NBŞ) kotasının %30 oranında artırılmasına ilişkin kararı 3 Haziran 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.

Şeker Kurumunun önerisi ve Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın görüşü doğrultusunda NBŞ kotası her pazarlama yılında olduğu gibi bu yılda artırılmış, pazarlama yılındaki kotasına 75.000 ton ilave yapılarak 325.000 tona çıkarılmıştır.

Bilindiği gibi Kanunun normalde tanıdığı kota yüzde 10'dur ve bu kota Avrupa ülkelerinde tanınan kotanın çok üzerindedir. Avrupa'da Fransa gibi pancar şekeri üreten ülkelerde NBŞ'nin gıda sektöründe kullanılmasına izin verilmezken, Almanya gibi şeker pancarı üretimi olmayan ülkelerde bu oran yüzde 2-3 arasındadır.

Türkiye'de çok yüksek belirlenmiş olan kotayı ihtiyaç durumu göz önüne alınarak artırma ya da eksiltme yetkisi Bakanlar Kurulu'na verilmiştir. Geçmişte Danıştay'a açılan davalar daha önceki senelerde yapılmış olan artırma işleminin bir ihtiyaçtan kaynaklanmadığını ortaya koymuştur. Hal böyle iken bu yıl olduğu gibi eksiltme yapılması gereken koşullarda bile artırma işlemi otomatiğe bağlanmıştır.

Bu artışın zamanlaması da ilginçtir. Artış açıklaması pazarlama yılının sonlarına doğru yapılmakta ve böylece daha sonra Danıştay'ın vereceği iptal kararlarının pratikte uygulanması imkânsız hale getirilmektedir.

Stoklarda şeker varken pancar üretimi ve sanayisinde her yıl kan kaybına neden olan NBŞ kota artışları, stok oluşumunun yanı sıra fabrikalarının düşük kapasite sonucu yüksek maliyetli şeker üretmesine neden olmaktadır. Bu duruma yol açan faktörlerin başında NBŞ'nin yarattığı haksız rekabet gelmektedir. “Pahalı şeker tüketiyoruz” diye feryat edenler suçlu ararken, Danıştay Kararları ve Sayıştay Raporları gözardı edilerek rekabet gücü zayıflatılan şeker fabrikaları günah keçisi ilan edilmektedir.

Gıda sektöründe aşırı NBŞ üretimi teşvik edilerek tarıma verilen zarar yalnızca şeker pancarı üretimi ve şeker sektörü ile sınırlı değildir.

Şeker pancarı üretiminin daraltılması hayvancılığımıza da önemli ölçüde zarar vermektedir.

Yukarıda belirttiğimiz kota artışları nedeniyle bu uygulamanın başladığı 2002/03 yılından günümüze kadar pancar şekeri üretimindeki sınırlamaların yarattığı potansiyel üretim kaybı şeker sektöründe 2.5 milyon ton, et üretiminde 200 bin tona ulaşmıştır. Böylece bu üretim kaybı dolayısıyla 4.1 milyar dolarlık bir katma değer kaybı yaşanmıştır. Bu süreçte 60 bin tarım işçisinin işini kaybettiği hesaplanmıştır.

Sonuç olarak pancar şekeri sanayi hem kuruluşu ile hem de tarımsal üretim ayağı ile millidir ve uzun yıllara dayalı bir üretim ağının taşıyıcı kolonunu oluşturmaktadır. Türk insanının emekleriyle ve ödedikleri vergilerle kurulmuş bir sanayinin yok edilmesine göz yumulmamalı, bu tür konularda üyesi olmaya çalıştığımız AB uygulamaları örnek alınmalı, ülkemiz milli menfaatlerle örtüşmeyen konularda yeni bir maceraya sürüklenmemelidir. Kanunun tanıdığı istisnai yetkiler kullanılırken sonuçların nelere mal olacağı iyi hesaplanmalıdır.

Ülkemiz menfaatleri adına görüşlerimizi kamuoyu ile paylaşmayı milli bir görev sayıyor, ilgililerin dikkatine ve sağduyularına sunuyoruz.