Nesli tükenen fare türü için seferberlik

Dünyada sadece 24 yerde yaşam alanı tespit edilen ve nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan ağaç faresi "yer yediuyurları'' için tür koruma eylem planı hazırlandı.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 3. Bölge Müdürlüğünün çalışmayla hazırlanan planda, doğal yaşam alanlarını neredeyse kaybetmiş kemirgen türünün korumasına yönelik tedbirlerinin geliştirilmesi, türün bölge halkına tanıtılması ve üreme periyotlarının izlenmesi hedefleniyor.

Proje kapsamında, ''yer yediuyurları"nın yaşam alanları, güncel dağılımı ve türe yönelik tehditler tespit edildi ayrıca bahar ve yaz ayları süresince gerçekleştirilen arazi çalışmalarıyla Edirne ve Tekirdağ'da da bireyler bulundu. Çalışılan arazilerde canlı yakalama tuzakları ve fotokapanlar kullanılarak türün doğal ortamlarında fotoğrafları çekildi ve davranışlarına yönelik bilgiler edinildi.

Arazi çalışmaları sonucu, 5'i yeni alan olmak üzere 7 yerde 10 "yer yediuyuru" gözlemlendi. 

- ''Dünyada sadece 24 bölgede yaşıyorlar''

Trakya Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Proje Koordinatörü Yrd. Doç Dr. Beytullah Özkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, koruma altında olan kemirici türün dünyadaki 24 yaşam alanından 11'inin Trakya bölgesinde olduğunu belirtti.

 Bu farelerin yaşam alanlarını korumak ve popilasyonlarının artmasını sağlamak için çalışma yaptıklarını anlatan Özkan, yaşam alanları insanlar tarafından istila edilen, hızla bozulan, yok edilen bu türün korunması için uzun süreli sürdürülebilir bilimsel çalışmalara ihtiyaç olduğunu vurguladı.

"Yer yediuyurları"nın bitki, meyve, tohum, böcek ve böcek lavraları ile beslendiğini aktaran Özkan, türün tarım içinde faydalı olduğunu vurguladı.

Gözlem ve çalışmaların devam ettiğini, son sayımında "yer yediuyurları"nın dünyada sadece 24 yerde yaşam alanının tespit edildiğini aktaran Özkan, konuşmasına şöyle devam etti:

 ''Bugüne kadar dünyada sadece Güneydoğu Bulgaristan, Trakya ve Batı Anadolu 'dan yaklaşık 24 yerde kayıtları vardır.  Bulgaristan'dan 3, Trakya'da, Edirne 11, Çanakkale'de 1, Tekirdağ 2,  Kırklareli'nde ise 1 bölgede yaşadıkları tespit edildi. Batı Anadolu'da ise Çanakkale, Aydın ve Antalya'da 6 bölgede fosil kayıtlarına rastlandı.''

- ''Ağaçta yuva yapar, ağaçta uyurlar''

Özkan, "yer yediuyurları"nın özellikle yaşlı ceviz, dut, badem ve ahlat ağaçlarına yuva yaptığını ve ağaçta uyuduklarını belirtti.

Kışı uyuyarak geçiren ağaç farelerinin sonbaharda aşırı beslenerek yağlandıklarını aktaran Özkan, "yer yediuyurları" hakkında şu bilgileri verdi:

''Tıknaz vücutludur, üst taraf kırçıllı grimsi, alt tarafı ise kirli beyaz veya kurşuni renktedir. Kulakları küçük ve yuvarlaktır. Normal farelerden farklı olarak diğer ağaç fareleri gibi süt dişleri vardır.  Böcek, bitki, meyve, tohum ve böcek lavralarıyla beslenirler.  Bu nedenle tarım açısından da çok faydalı bir türdür. Kim ayında ağaç köyleri boşluğunda, derin ağaç kavuklarında tek veya toplu olarak kış uykusuna yatarlar.  Kış uykusu sırasında vücut ısısı sıfıra yakındır. ''

- ''Acilen türün korunması için önlem alınmalı''

Yaşadıkları alanlar insanlar tarafından yok edilen bu türün, yaşam alanlarının korunması için uzun süreli sürdürülebilir bilimsel çalışmalara olduğunu ifade eden Özkan, tür için yeni yaşam alanlarının araştırılması gerektiğini belirtti.

Türün korunması için vatandaşların da bilgilendirilmesi gerektiğini aktaran Özkan, şunları söyledi:

''Yerel halkı bilgilendirici ve eğitici faaliyetler yapılmalıdır. Elimizdeki bilgilerin vatandaşlar ile paylaşılması türün geleceği açısından çok önemlidir. Geri dönüşsüz tahribe uğramış, yaşam alanlarında sıkışan 'yer yediuyurları', bilinen uygun alanlara taşınabilir. Türün barınmasına ve üremesine destek olarak ağaç kutu yuvalar kullanılabilir.''  

Proje, yerel halka yönelik bilgilendirme faaliyetleri, bilgiyi yaymaya yönelik poster, broşür, web sitesi hazırlanması gibi faaliyetlerle devam edecek.