Muş Ovasında Alternatif Ürün Olarak Aspir Bitkisi Yetiştiriliyor

Muş Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Ergün Çolakoğlu, aspir ekili alanları gezdi. Aspirin yağ oranı ve verimi çok yüksek bir bitki olduğunu belirten Çolakoğlu, Muş´un aspir bitkisi açısından önemli bir ev sahibi olduğunu vurguladı. Muş´ta ilk defa 2010 yılında BERCE Alparslan Tarım İşletmesi tarafından aspir yetiştirilmeye başlandığını belirten Çolakoğlu, aspirden dönüm başına ortalama olarak 140 kilogram verim alınabildiğini ifade etti. Muş Ovası´nda alternatif ürün olarak aspir bitkisinin yetiştirilmesinin çok avantajlı olacağına dikkat çeken Çolakoğlu: "Anayurdu Arabistan olan ve yalancı safran olarak da bilinen Aspir bir kültür bitkisi olarak ülkemizde en çok orta ve güney Anadolu'da yetiştirilmektedir.

Aspir, yazlık karakterde ve ortalama 110-140 gün arasında yetişebilen, kuraklığa dayanıklı, tek yıllık bir uzun gün yağ bitkisidir.

Aspir, genellikle 80-100 cm arasında boylanabilir, dikenli ve dikensiz formları olan, dikenli formların dikensizlere göre daha fazla yağ içerir. Beyaz, sarı, kırmızı, krem ve turuncu gibi değişik renklerde çiçeklere sahip olan Aspir, yaklaşık 2.5-3 m derinlere gidebilen bir kazık kök sistemine sahiptir.

Aspir tohumları, kahverengi, beyaz ve üzerinde koyu çizgiler bulunan beyaz taneler şeklindedir.

Aspir dallanan ve her dalın ucunda içerisinde tohumları bulunan küçük tablalar oluşturur. Renkli çiçekler (pateller) kumaş ve gıda boyasında kullanılır. Tohumlarında %30-45 arasında yağ bulunur ve yemeklik yağ olarak kullanılır. Yağı; boya, sabun, vernik ve cila olarak kullanıldığı gibi, linoleik asit içerdiğinden yemeklik yağ kalitesi yüksektir" ifadelerini kullandı. Aspir bitkisinin protein değerinin de yüksek olduğuna dikkat çeken Çolakoğlu: "Diğer kısımları ise hayvan küspesi olarak kullanılmaktadır. Yüzde 25 oranında bir protein içermekte. Bu açandan hayvanlar içinde güzel bir yem olarak değerlendiriyoruz" şeklinde konuştu.

Kilogramına 55 Kuruş Destek Veriliyor

Aspir bitkisinin ihracat ve destekleme değerlerine de değinen Çolakoğlu: "2010 yılında 165 ton ihraç edildiğini dile getiren Çolakoğlu, son yıllardaki üretim gelişmesine bağlı olarak bu ihracatımızda önemli ölçüde artarak bin 300 tona kadar yükselmiştir. Bu açıdan gerek ilimiz içen gerek bölgemiz için ve gerekse ülkemiz için önemli bir bitkisel ihracatına da dönüşmüştür. Aspir üretimi bakanlığımız tarafından önemli bir şekilde desteklenmektedir. Yağ oranı yüksek olması sebebiyle kilogram başına aspirde Bakanlığımızca 55 kuruşluk bir destek sağlanmakta ve sözleşmeli üretim yapan üreticilerin 9 lira ek destek verilmektedir. Bunan yanı sıra toprak analizi, mazot gübre desteği, sertifikalı tohum kulanım desteği ile birlikte 95-100 lira civarında bir desteğe tekabül etmektedir. Bu ada aspirin maliyetinin yüzde 80 karşılamaktadır" dedi.

Muş, Dünya Ortalamasının Çok Üzerinde

Çolakoğlu konuşmasının devamında çok önemli bir noktaya temas etti. Muş´ta üke ve dünya ortalamasının çok üzerinde bir verim alındığına dikkat çeken Çolakoğlu: "Aspirin yemeklik olarak kullanılan bir bitkisel yağlık tohumluk bir bitkidir. Özellikle ilimizde aspir üretimi BERCE Alparslan Tarım İşletme Müdürlüğünün yanı sıra Bulanık ilçemizde de yapılmaktadır. Aspir verimine baktığımız zaman Dünya ortalaması dekara 83 kilogram olmasına rağmen ülkemizde bu oran 102 kilogramlık bir verim ortalaması vardır. İlimizde bu verim TUİK verilerine göre 2010-2014 yılları arası ortalama verimimiz 160 kg/da'dır.

2015 yılındaki ekim alanımız yaklaşık 18.000 dekar olup ortalama verimimiz 126 kg/da iken 2016 yılında 14.500 dekar alanda yapılmakta olup dekara 190-200 kg verim beklenmektedir. İlimiz toprakları bakir olduğundan dolayı ve ovalarımız geniş olması nedeniyle verimi büyük ölçüde artmaktadır" ifadelerini kullandı.