Meyve sebzeye TMO modeli

Tarım Bakanlığı, enflasyonu tetikleyen spekülatif gıda fiyatlarını kontrol altına almak için kolları sıvadı. Bakanlık bünyesinde kurulan Gıda Komitesi, fiyatları sürekli inip çıkan tarım ürünlerine anında müdahale etmek amacıyla Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) benzeri bir modeli gündemine aldı. Üzerinde çalışılan yeni model kapsamında, her şehirde sebze ve meyve için soğuk hava depoları kurulacak. Fiyat hareketleri haftalık kontrol edilecek. Aşırı artışların görüldüğü durumlarda piyasaya ürün verilerek fiyat dengesi sağlanacak. 

KONTROL SAĞLANACAK 
Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, "Tahıl ürünlerinde bir fiyat hareketi olduğunda TMO piyasaya ürün vererek ya da satın alarak fiyatları kontrol altına alıyor. Bu yeni modelde de aynı yöntem uygulanacak. Böylece üreticiden tüketiciye uzanan süreçte 4-5 kata kadar varan fiyat artışlarının önüne geçilecek. Ayrıca spekülatif hareketler yapan aracılar piyasadan temizlenecek" dedi. Meyve-sebzede yüzde 50'nin üzerinde kayıt dışılık olduğunu belirten Yetkin, Hal Yasası'yla bunun önüne geçilmeye çalışıldığını ifade etti. Yetkin, "Ancak bu yasa da fiyat hareketlerini kontrol altına alamadı. Üreticiyle tüketici arasında ciddi bir makas var. Bu model hayata geçerse, üreticinin malı depolarda toplanacak. Ürününü saklama imkânı olmayan üretici de malını burada depolayacak" diye konuştu. 

ÜST BANT ÇÖZÜM
İbrahim Yetkin, komitenin üzerinde çalıştığı bir diğer modelin de üst-alt bant olduğunu söyledi. İbrahim Yetkin, modelle ilgili şu bilgileri verdi: "Soğuk hava depoları maliyetli bir sistem. Bu kurulana kadar fiyatlardaki hareketlerin önüne geçebilmek amacıyla benzin ve motorinde uygulanan üst-alt bant sınırı gündeme alındı. Her bir ürün için ayrı fiyat belirlenerek üst sınır getirilecek. Söz konusu sınır, üreticiden çıkış fiyatına göre ayarlanacak." 

BİRLİKLER GÜÇLENDİRİLMELİ
Meyve sebzede tarladan çıkışla raf arasındaki fiyat farkı 5 kata kadar çıkabiliyor. Türkiye'de meyve sebzede aracı sektörü oluştuğunu ve bundan rant elde eden bir kesimin olduğunu vurgulayan Yetkin, "Bunun önüne geçebilmek için üretici birlik ya da kooperatiflerinin güçlendirilmesi gerekiyor. Devlet bu kurumlara da yetkiler verip işbirliğine gitmeli" dedi. Bu kurumların devletin oluşturacağı depolara çalışması gerektiğini belirten Yetkin, böylece tüm yükün devletin üzerinden alınabileceğini ve işleyişin hızlandırılacağını aktardı.

FİYAT YOLDA KATLANIYOR

Ürün Tarla Hal Raf 
Domates ( Beef) 2.50 3.50 9.00 
Domates (Çeri) 3.00 4.00 12.00 
Dolmalık biber 2.00 3.00 6.00 
Sivri biber 2.00 3.00 6.00 
Çilek 2.00 3.00 10.00 
Dereotu 0.50 0.75 2.00 
Elma (Amasya) 1.50 3.00 6.00 
Elma (Golden) 1.25 2.50 4.50 
Havuç (Beypazarı) 0.75 1.20 2.50 
Ispanak 0.25 0.70 4.00 
Limon 0.75 1.00 4.00 
Patates 0.80 1.20 3.50