Kekik üretimi revaçta…

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kekik üretiminin, 2005 yılından bu yana yaklaşık iki katına çıktığını bildirerek, “2005 yılında 6 bin 400 ton olan üretim, 2014’de 11 bin 752 tona yükseldi” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye'de kekik üretiminin yüzde 90’ının Denizli’de kültüre alınarak üretildiğini ve önemli bir kısmının ihraç edildiğini vurguladı. 2014 verilerine göre, Türkiye’ de toplam kekik üretiminin 11 bin 752 ton olduğunu, bunun 10 bin 501 tonunun Denizli’den karşılandığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Çok yıllık bir bitki olan kekiğin ömrü 7-10 yıldır. Ülkemizde kekik üretimi sulu ve kuru tarım şeklinde gerçekleştirilmektedir. Ege bölgesinde sulu tarım yapılan bölgelerde kekik hasadı Mayıs ayı sonu, Ağustos ayı ortası ve Kasım ayı sonu şeklinde üç defa yapılıyor. Kekik üretiminde sulu tarımda dekara 450-500 kilogram ürün elde edilmektedir. Ege bölgesinde kuru tarım yapılan bölgelerde kekik hasadı rakıma göre bir defa yapılmakta ve 15 Haziran’da başlayıp 30 Temmuz’a kadar devam etmektedir. Kuru tarımda dekara 125 ile 200 kilogram arasında kekik elde edilmektedir.”

-Türkiye üretimde ve ihracatta dünya birincisi-

Bayraktar, Türkiye’nin kekik üretim ve ihracatında dünyada lider ülke konumunda olduğuna dikkat çekerek, dünya kekik ticaretinin yaklaşık yüzde 70'inin Denizli ilinde yapılan kekik üretiminden sağlandığının bilgisini verdi.
Türkiye’nin tıbbi ve aromatik bitkiler ihracatından yılda yaklaşık 100 milyon dolar gelir sağlanırken, 2014 yılında bunun yaklaşık 63 milyon dolarının kekikten geldiğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Ülkemizin ihraç ettiği en önemli tıbbi, aromatik ve baharat bitkiler adaçayı, anason, biberiye, çemen, çörek otu, çöven, dağ çayı, defne yaprağı, ıhlamur, kapari, kekik, kırmızıbiber, kimyon, kişniş, mahlep, meyan kökü, nane, oğul otu, rezene, sumak ve bazı soğanlı ve yumrulu bitkilerdir. Bu ürünler arasında kekik, defne yaprağı, anason, kimyon ve rezene yaklaşık yüzde 90 pay alıyor.
İhracatı yapılan kekiğin yaklaşık yüzde 80’den fazlası kültüre alınmış olarak tarla koşullarında üretilmektedir. Türkiye’nin kekik ve ürünleri (işlenmiş, işlenmemiş, yağı) ihracatı içinde en büyük payı 13,6 milyon dolar ile ABD almaktadır. Diğer kekik ihraç ettiğimiz ülkeler ise Almanya, İtalya, Kanada, Polonya, Hollanda, Belçika, Kanada, Güney Afrika Cumhuriyeti, Fransa, Japonya ve Avustralya’dır.” 

-Kullanımı ve sağlığa katkısı-

Kimya sanayinde de kullanılan kekiğin, yemeklerde sos ve salatalarda yiyecek ve içecek olarak çok yaygın kullanım alanlarına sahip olduğunu belirten Bayraktar, kekiğin daha çok baharat olarak kullanılmakla birlikte uçucu yağının timol ve karvakrol içermesi nedeniyle eczacılık ve parfümeri sanayinde de kullanıldığını bildirdi. Güçlü antimikrobiyal etkisinden dolayı özellikle üst boğaz enfeksiyonlarına ve ağız yaralarına karşı faydalı olduğunu vurgulayan Bayraktar, kekiğin damıtılması sırasında yağın altında biriken kekik suyunun özellikle kanda kolesterol ve kan şekeri seviyesinin düşürülmesinde (antidiyabetik ve antikolestremik), sindirim ve solunum sistemi hastalıklarının tedavisinde, mide-bağırsak rahatsızlıklarında yararlı olduğunun bilindiğine dikkati çekti. 

-Yapılması gerekenler-

Çok fazla sayıda ülkeye ihracatı yapılan kekikte teşvik tedbirleri alınarak ihracatın daha da arttırılabileceğinin altını çizen Bayraktar, şunları kaydetti:
“Kekik üretimini artırmak ve istenen kalitede ürünü elde edebilmek için; bazı türlerde doğadan toplama ekonomik olsa da doğadan toplanan bitkilerde kaliteli ve standart ürün elde etmenin zor olması, doğadan toplamaların sürdürülebilirlik ilkesine dayalı floraya zarar vermeden yapılmaması nedeniyle kekiğin kültüre alınarak üretiminin yapılması önem arz etmektedir.
İyi Tarım Uygulamaları kapsamında 2015 yılında tıbbi aromatik bitkiler teşvik kapsamına alındı. Bu kapsamda üreticilerimiz, dekar başına 100 lira destek alacaklar. Ayrıca hasat sonrası ambalajlama, paketleme ve depolamayı sağlayacak tesislerin kurulması üretimin artmasını sağlayacak.
Türkiye’de kekikte markalaşmaya ve ihracat desteğine önem vermelidir. Ülkemizde Denizli ili kekik üretiminde önemli bir bölgedir. Denizli’de kekik için uluslararası ürün ihtisas borsasının alt yapısı oluşturulmalı, tağşiş ve kontaminasyon (pestisit, aflotoksin, mikotoksin ve ağır metaller) için analiz laboratuvarları güçlendirilmelidir.”