Kaman cevizinde 'don' riski

Türkiye'nin önemli ceviz üretim merkezlerinden Kırşehir'in Kaman ilçesinde bu yıl nisan ayında yaşanan zirai don nedeniyle verimde yaklaşık yüzde 70'e varan kayıp bekleniyor.

Ahi Evran Üniversitesi (AEÜ) Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Yrd. Doç. Dr. Sabahattin Yılmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, zirai don nedeniyle Kaman'daki ceviz üretiminde verimin son 3 yıldır düştüğünü söyledi.

Önceki yıl yüzde 80, geçen yıl yüzde 100'e yakın, bu yıl ise yüzde 60-70 don zararı görüldüğünü belirten Yılmaz, bu seneki verim düşüklüğünün aşırı sıcaklar nedeniyle ceviz ağaçların erken uyanması ve 22 Nisan'daki zirai dondan kaynaklandığını ifade etti.

Yılmaz, "Buna bağlı olarak verimde düşüş bekleniyor. Nisan ayının 22'sinde meydana gelen don olayı nedeniyle bu yıl ceviz üretiminde verimin yüzde 60-70 düzeyinde azalmasını bekliyoruz." dedi.

Zirai dondan en fazla zarar gören meyve türünün ceviz olduğuna değinen Yılmaz, şöyle konuştu:

"Ceviz, sıfırın altında seyreden sıcaklıklardan daha fazla etkilenebiliyor. Bu yıl görünen don olayının şiddeti önceki yıllardaki kadar yüksek değildi. Sıcaklıklar sıfırın altında 2-3 değil, 0,5 düzeyindeydi. Sıfıra yakın eksi derecelerde gerçekleşmesi nedeniyle topoğrafyaya bağlı olarak don tabanının oluştuğu, soğuk havanın birikebildiği alanlardaki ağaçlarda belirgin bir şekilde zarar oldu. Birbirine çok yakın mesafelerde de ağaçların bir bölümünde zarar oluştuğu, diğer bir bölümünde oluşmadığı da görüldü. Bu durum, sıcaklığın sıfıra çok yakın seyretmesi ve toprak yapısından dolayı gerçekleşti."

- Zarar gören ceviz üreticilerine destek sağlanmalı

Kaman Ziraat Odası Başkanı İbrahim Öncül de zirai don nedeniyle ortalama yüzde 70 verim kaybı olacağını dile getirdi.

Rakım ve sıcaklık farklarına göre zararın değiştiğini vurgulayan Öncül, "En az olan yerde kayıp yüzde 20. Bazı yerlerde de ceviz bahçelerinde yüzde 100 zarar var." ifadelerini kullandı.

İlçede yaklaşık 10 bin dönüm kapama ceviz bahçesi olduğunu, halen de yeni bahçelerin kurulduğunu aktaran Öncül, son 3 yıldır cevizin soğuk havadan olumsuz etkilendiğine işaret ederek, rekolte ilgili bir tahminin olmadığını kaydetti.

Devletin zarar gören ceviz üreticisine destek vermesi gerektiğini belirten Öncül, "Kaman'da 10 bin dönüm kapama ceviz bahçesi var. Ağaçların bazısı, 10 bazısı 2 yaşında. Yeni dikilenler var. Kurulmaya devam eden ceviz bahçeleri var. Son 3 yıldır cevizi soğuk vurdu. Devletimiz ceviz üreticilerine destek vermeli. Yoksa, çiftçiler ceviz üretimini bırakacak." dedi.

- Soğuk bazı köylerde ceviz ağaçlarını kuruttu

Kaman ilçesine bağlı Benzer köyünde ceviz üretimi yapan Halit Alkan da son iki yıla göre bu yıl cevizde iyi bir rekolte beklerken nisan ayındaki don olayından olumsuz etkilendiklerini söyledi.

Alkan, "Bu sene cevizler meyve verecek diye seviniyorduk. Nisan ayının 22'sinde hafif soğuk oldu. Soğuk nedeniyle köyümüzdeki ceviz ağaçlarında yüzde 30 civarında etkilenme var. Yüzde 70'e varan etkinin olduğu bazı köylerdeki bahçelerde soğuk, ceviz ağaçlarının dallarını bile kuruttu. Yine de geçen yıllara göre bu sene ceviz biraz daha iyi. Hıdırellez'i de geçtiğimizi var sayarsak kısmen iyi bir durum var." şeklinde konuştu.