İhraç edilen nohutları geliştirdiler

KTAE Müdürlüğü Tarla Bitkileri Bölüm Başkanı Dr. Hüseyin Özçelik, bundan önceki zamanlarda yurt dışından özellikle sebzede devamlı tohum alındığını ama şu anda araştırma enstitülerinin geliştirmiş olduğu kendine döllenen materyallerden özellikle nohutta ve buğdayda yurt dışına yavaş yavaş Türkiye Cumhuriyeti’nin tohum satmaya başladığını söyledi.

Tohumları satarken bunların büyük bir kısmının araştırma enstitüleri tarafından geliştirilen çeşitlere ait tohumlar olduğunu belirten Tarla Bitkileri Bölüm Başkanı Dr. Hüseyin Özçelik, “1990’lı yılların ortalarında nohut tohumları Türkiye’de 15 ton üretiliyordu. 2010’lu yıllara geldiğimizde şu anda bin 600, bin 700 ton civarında üretiliyor. Bütün bu tohumluk üretiminin hepsi de kendi araştırma enstitülerimizde ve üniversitelerin geliştirmiş olduğu kendi yerel çeşitlerimizdir. Bunların bir kısmı da yurt dışına ihraç edilmeye başlandı. İlk 2012 yılında Ukrayna’ya 21 ton çağatay nohudu satılmıştı, 2015 yılında Bulgaristan’a da 400 tonluk bir satış oldu. Buraya 3 çeşit nohut satıldı. Bunlarda azkan, çağatay ve sezenbey nohutlarıdır.

Çağatay ve sezenbey nohut çeşitleri enstitümüz tarafından geliştirilen makine tarıma uygun açık taneli çeşitlerdir. Yurt dışından da ilk olumlu tepkiler aldık. Özellikle kurağa dayanıklılık bölümünden sezenbey nohutları, hastalıklara dayanıklılık yönünden de çağatayın iyi bir performans sergilediği görülmektedir. Tekrar Bulgaristan’ın özellikle sezenbey ve çağatay nohutlarıyla ilgili olarak 300 ton kadar talepleri varmış” dedi.

Çağatay nohutlarının iri taneli ve yüksek boylu olduğundan dolayı makineli tarıma uygun olduğunu ifade eden Özçelik, “Orta Anadolu’da yerel çeşitlerin hepsi elle hasat ediliyor. Ama bu çeşitlere direkt makine ile giriliyor. O nedenle geniş alanlarda ekilme şansı bulup, üretimi devamlı artıyor. Bundan 4 sene önce yoğun hastalık zararı görüldüğünden dolayı çoğu çiftçi nohut ekiminden kaçtı. Nohut ekim alanı azalmaya başladı. Ama bu yeni çeşitler antoproze toleranslı olduğu için bunu bir miktar tolere edebilmekte ve eski Türkiye ortalaması şu anda 100-110 kilo civarındadır. Bizim çeşitlerin ortalaması ise 180-220 kilogram civarındadır. Bunlar Türkiye’de ne kadar fazla yayılırsa Türkiye ortalaması o kadar fazla yükselecektir” diye konuştu.