Fındıkta verim düştü, fiyat arttı

TÜRKİYE Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu üyesi ve Ordu Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Arslan Soydan, zirai don başta olmak üzere, çeşitli olumsuz etkenler nedeniyle Türkiye'nin fındıkta rekolte ortalamasının son 10 yılda 550 bin ton altına düştüğünü, buna rağmen dünya fındık üretiminin yüzde 68'ini gerçekleştiren Türkiye'nin 112 ülkeye fındık ihraç ettiğini, karşılığında da yılda 3 milyar TL'ye yakın döviz elde ettiğini söyledi.

Karadeniz bölgesinin temel geçim kaynağı olan, 10 yıl önce 650 bin hektar alanda üretilen fındık üretim alanı 702 bin hektar alana kadar çıktı. 2006 yılında 803 bin ton olan Türkiye'nin fındık rekoltesi bitkinin sürgün döneminde yaşanan fırtına, zirai don, tozlaşma dönemindeki olumsuz iklim koşulları, külleme, bakteriyal yanıklık, kozalak akarı gibi hastalık ve zararlılar karşısında, yıllık 550 bin ton civarına kadar geriledi. Türkiye dünya fındık üretiminin yüzde 68'ini gerçekleştirirken, tarımsal ürün ihraç gelirinin yaklaşık yüzde 15'ini de tek başına oluşturuyor. Türkiye, 2014-15 sezonunda 240 bin ton fındık ihracatı karşılığında 2.8 milyar dolar ihracat sağlarken, AB ülkeleri, Asya, Orta Doğu, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Uzak Doğu, Pasifik ülkeleri gibi 112 ülkeye ihracat yapıyor.

400 BİN FINDIK ÜRETİCİSİ VAR

TZOB Yönetim Kurulu üyesi ve Ordu Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Arslan Soydan, yörede ‘yeşil altın' olarakta adlandırılan fındığın Türkiye ekonomisine büyük döviz girdisi sağladığını, 400 bin kayıtlı üreticiyle 2 milyon kişinin fındıktan geçimini sağladığını belirterek, "Küresel iklim, zirai don, yaşlı fındık bahçeleri ve çeşitli hastalıklar nedeniyle fındıkta rekolte ortalaması her yıl azalıyor. 2015'e göre bu yıl rekoltede yüzde 28 azalma var. Geçen yıl fındık rekoltesi 646 bin ton olarak gerçekleşti. Bu yıl Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından açıklanan tahmini rekolte ise 468 bin ton. Özellikle Ordu, Giresun ve Trabzon'da fındık bahçeleri yaşlı. Yeni ve genç fındık bahçelerinin üretilmesiyle ilgili Tarım Bakanlığı bir karar aldı. Yeni fidan yetiştirilecek ve 2017'de bahçeyi yenilemek isteyen üreticileri verilecek. Küllenme hastalığı da ciddi boyuta doğru gidiyor. 2004 ve 2014 yılında meydana gelen zirai donda büyük olumsuzluklara yol açtı. Bölgemizde baktığımız zaman fındığın maliyetleri de artmakta. Son 10 yıla baktığımızda ise rekoltede bir gerileme görüyoruz. 10 yılın rekolte ortalaması 550 bin tonun altına doğru düştü" dedi.

FINDIK FİYATI 15 TL'YE YAKLAŞTI

2014 sezonunda yaşanan zirai dondan sonra fındığın 22 TL'nin üzerine çıktığını, 2015 sezonu ortalarında fiyatın 13 TL seviyelerinde işlem görürken, sezon sonu 7.5 TL'ye kadar indiğini vurgulayan Arslan Soydan, bugünlerde fiyatta artış yaşanmasının, fiyatın 15 TL civarında olmasının da sevindirici olduğunu belirterek şunları söyledi:

"Bu sene rekolte oldukça düşük. Geçen sene 1 ton fındık aldığımız bahçede bu sene 300 kilogramını ancak alabildik. Fındıkta yok yılını yaşıyoruz. Sezon açıldıktan sonra borsa fiyatları her gün yukarıya gitti. Manavlarda fiyatı yukarıya çıktı. Bugün itibariyle fiyat 15 TL civarına çıktı. Fındık rekoltesinin düşüklüğü bu şekilde fiyatlara yansıması hem ülkemiz, bölgemiz ve fındık sektörü için önemli bir hale geldi. Bu fiyatların istikrarlı bir şekilde devam etmesini istiyoruz. Ayrıca fındık üreticilerine devlet tarafından Alan Bazlı Gelir Desteği ödemesi yapılıyor. Türkiye'de 400 bin üreticiye sadece bir yılda 820 milyon TL ödendi. Fındık serbest piyasaya bırakılınca 2009 yılında başlayan fındıkta alan bazlı gelir desteği, 2009, 2010, 2011, 2012 yıllarında dekara 150 lira, 2013 yılında 160 ve 2014 yılında da 170 lira olarak uygulandı. Bu üreticilerimiz için çok önemli devlet desteği oldu. Fındığın en önemli maliyetinden biride hasat. Bölgemizde artık buna yetişilemiyor. Uzun yıllardan beri Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden bölgemize fındık işçileri geliyor. Buradaki yerli işçilerle birlikte fındık toplanıyor, hasat yaklaşık 1 ay sürüyor."

Karadeniz'de Doğu ve Güneydoğu Anadolu'dan bölgeye gelen mevsimlik fındık işçileri fındık hasadında günlük 55-60 TL yevmiye ile iş bulurken, yerli işçilerde 70-80 TL'den çalıştırılıyor. Ordu'ya ise her yıl fındık hasadına dışarıdan yaklaşık 15-20 bin kişi geliyor. Adıyaman'dan 10 kişilik aileyle Ordu'ya fındık hasadına gelen 55 yaşındaki Naz Bulut, 6 yıldır fındık toplamaya geldiklerini, bu sezon rekoltenin düşük olması nedeniyle işsiz kaldıklarını söyledi.