Düşman dışarıda değil içeride

Arazi fiyatları neden sürekli yükseliyor? Her yıl ne kadar toprak kaybediliyor? Beslenme için yılda kaç kilometrekare tarla ve mera arazisi ithal ediliyor? Arazinin gerçek sahibi kim? Bu ve benzeri sorulara tarla, arazi ve toprağa dair sayı ve olgularla yanıt veren ilk toprak atlası Türkçeye çevrildi. 2015 Toprak Atlası çok sayıda grafik ve metinle üzerinde yaşadığımız toprağın durumuna ve bunların maruz kaldığı tehlikelere dair güncel bilgiler sunuyor. Öncelikle Almanca ve İngilizce olarak hazırlanan raporun Türkçe versiyonu, Türkiye ’den güncel bilgiler ve uzman görüşlerinin katkısıyla daha zengin bir içeriğe sahip.

Türkiye’den Atlas’a eklenen makaleler köylü, toprak ve iktidarın Türkiye’deki sancılı ilişkisini ve mülksüzleştirilme tarihi üzerinden toprağı irdeliyor. Bunların yanı sıra Atlas dünya literatüründe çoğunlukla yabancı bir ülkenin hükümeti ve/veya şirketleriyle bağlantılı olarak anılan toprak gaspının Türkiye’de bizzat devlet eliyle nasıl mümkün kılındığını, son dönemde çıkan yasaların etkilerini ve kadınların toprak mülkiyetindeki paylarını da anlatıyor.

EN DIŞA BAĞIMLI KITA AVRUPA

2015 Toprak Atlası, arazi ve toprak hacminin giderek daha da azaldığını açıkça gözler önüne seriyor. Almanya’da kent ve karayolları inşası, günde 70 hektar, yani 100 futbol sahasından geniş bir alanın tüketimine yol açıyor. Almanya aynı zamanda, kendi büyüklüğünün iki katına tekabül eden, yaklaşık 80 milyon hektarlık bir alandan gelen tarım ürünleri ve diğer tüketim malları ithalatı yapıyor. Avrupa Birliği’nde de durum pek iç açıcı değil. AB nüfusunun tüketimi için, 28 üye ülkenin toplam alanının bir buçuk katı olan 640 milyon hektarlık bir alana gereksinim var. Avrupa’daki tüketim için kullanılan alanın yaklaşık yüzde 60’ı, AB sınırları dışında yer alıyor. Bu nedenle Avrupa gerek yaşam tarzı, gerekse tarım sanayi ve enerji gereksinimi için sınırların dışına en fazla bağımlı olan kıta konumunda.

TARIM TOPRAKLARI İNŞAATLARA KURBAN GİDİYOR

Türkiye’de ise 2001-2010 yılları arasında tarım dışına çıkarılan arazi miktarı resmi rakamlara göre 827.007 hektar. Bu, Yırca köyündeki zeytinlik alanından 9 yıl boyunca her gün 5 tane kaybettiğimiz anlamına geliyor. Ve bu alanlar başlıca iki sektöre aktarılıyor: Tarım arazilerinin tarım dışı kullanıldığı alanların başında sanayi ve inşaat sektörü geliyor.

Heinrich-Böll Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Barbara Unmüßig, Avrupa’nın giderek artan bu alan gereksinimini eleştiriyor: “AB dünyanın en büyük arazi ‘ithalatçısı’. Bu alanın büyük kısmı, güney yarımküredeki ülkelerden devasa miktarlarda yem ithal etmemize neden olan yoğun et üretimine tahsis edilmiş durumda. Bunun sonucu olarak küçük çiftçiler ve orta büyüklükteki işletmeler giderek artan oranda arazi, dolayısıyla da kendi beslenme ve varlık imkanlarını kaybediyor.” Unmüßig’e göre her AB vatandaşı yılda 1,3 hektar, yani kabaca iki futbol sahası büyüklüğünde ve Bangladeş’te yaşayan birinin altı katı büyüklükte arazi tüketiyor. “Bu veriler, birçok ülkenin içinde bulunduğu beslenme koşulları düşünüldüğünde her türlü adalet duygusuna aykırı göründüğü gibi ekolojik açıdan sürdürülebilir de değil. Bu durum karşısında sadece Avrupalı tüketicilerin bilinçli tüketim davranışı sergilemesi yeterli değil, siyasetin de buna uygun davranması gerekiyor: AB ve Almanya tarım politikalarını değiştirmek ve kitlesel hayvan üretimi anlayışından adım adım uzaklaşmalı,” diyor Unmüßig.

2015 Toprak Atlası Birleşmiş Milletler Toprak Yılı’nda, toprağın korunmasının neden herkesi ilgilendirdiğini ve toprağın daha iyi bir biçimde nasıl korunacağını göstermek istiyor çünkü adil ve sürdürülebilir bir arazi ve toprak politikası uygulamaya değer.

2015 Toprak Atlası’na şu linkten ulaşabilirsiniz: http://tr.boell.org/tr/toprak-atlasi-2015