Böyle giderse kuruyemiş altını geçecek

Geçen yıldan itibaren kuruyemişte yaşanılan fiyat artışı bu yıl da hız kesmedi. Özellikle son 3 ayda kuruyemiş fiyatları yüzde 200 arttı. Fiyatı en çok artan ürün yüzde 116 ile kabak çekirdeği olurken, fındık içinin fiyatı 85 liraya kadar çıktı. Kayısı ve incir fiyatlarındaki artış da yüzde 100’ü geçti.

Kuruyemiş fiyatları geçen yıla göre el yakıyor. Malatya’da kayısının kilosu 15 ila 35 liradan satılırken, Giresun Ticaret Borsası’nda fındığın ortalama fiyatı 30-35 liradan satışa çıkıyor. Aydın’da kuru incirin kilosu 10 ila 20 TL iken Gaziantep’te işlem görmüş Antep fıstığının ortalama fiyatı 30-35 TL arasında. Bu rakamlar kuruyemişçilere gelene kadar ise yaklaşık 2 katına çıkıyor. İstanbul’daki kuruyemişçilerde kalitesine göre kayısının fiyatı 53-60 lira, fındık ve Antep fıstığı 80-100 lira, kuru incir 35-45 lira arası satılıyor.

Yüksek fiyatlarından dolayı vatandaş, kuruyemişi artık gramla ve taneyle almaya başladı. Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, fiyatlardaki hızlı artışın piyasadaki stokçular yüzünden gerçekleştiğini söylüyor. Yetkin, geçen senenin ürünlerini depolarda saklayan stokçuların, iç pazarda yaşanılan ürün eksikliğini fırsat bilerek, piyasaya eski ürünleri istedikleri fiyattan sattıklarına dikkat çekiyor. Yetkin, denetim eksikliğinden kaynaklanan bu durumun, en çok vatandaşı ve üreticiyi olumsuz etkilediğini ifade ediyor.

Dut ve Kajunun kilosu 50 TL

Geçtiğimiz yıl 30 Mart gecesi etkili olan dondurucu soğuklar ve akabinde yaşanan kuraklık kuruyemiş fiyatlarını altüst etti. Geçen yıl aralık ayında perakende fiyatı en düşük 12 ile 60 lira arasında değişen kuruyemiş, şimdiyse 18 ile 100 arasında satılıyor. Üç ay önce ortalama kilosu 45 lira olan badem, bu ay 70 TL’ye çıktı. Dutun kilosu 23 liradan 50 TL’ye yükseldi. Yer fıstığının kilosu 18 liradan 30 liraya, kaju ise 20 TL’den 50 liraya kadar yükseldi. Kilo ile satışların çok düştüğünü belirten esnaf, ceviz, kuru kayısı ve incir gibi ürünleri tane ile sattıklarını belirtiyor.

Fiyatlar daha da artacak

Kuruyemiş fiyatlarındaki artışı değerlendiren Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı İbrahim Yetkin,” Yeni ürünler çıkana kadar da fiyat artışları devam eder.” diyor. Akar Kuruyemişleri sahibi Mustafa Demirdövmez ise, fındığın artık ultra lüks bir yemiş olduğunu söylüyor. Yer fıstığındaki artışın nedeninin ise fındık, badem ve cevizdeki anormal artışlar olduğunu dile getiren Demirdövmez, “Fındık fiyatı altına yaklaştı. Fındık, ceviz ve badem yüksek olunca tüketiciler ve üretim yapan tatlıcılar yer fıstığına yöneldi. Bu nedenle geçtiğimiz yıl toptan fiyatı 3-5 TL olan yer fıstığının fiyatı bu sene 10 TL’ye çıktı. Bu fiyat perakende de ise 20 TL’yi buldu.” dedi.  

Kayısının hava şartlarından yüzde 95 oranında etkilendiğini söyleyen Demirdövmez,”Fındığın yüzde 60’ına don vurdu, rekolte büyük oranda düştü. Kalanı ihracata yetişmedi, bu nedenle de fiyatlar tavan yaptı.”dedi.

Ceviz içi ve bademdeki yükselişin nedeninin ise dolar artışının olduğunu söyleyen Demirdövmez, “Doların yükselmesi, fındık yükseldiği için badem ve cevize olan ilgi de fiyatları yükseltiyor.” dedi. Kuruyemiş alışverişi yapmak için gelen vatandaşlar, fiyatların pahalılığından tek ya da iki çeşit kuruyemişe yöneliyor.