Bakanlıktan 'Zehirli Ürünler Nerede' açıklaması

Bazı basın yayın organlarında “Zehirli Ürünler Nerede” başlığıyla yayınlanan bir haberde; çiftçilerin ilaç kullanımı konusunda bilgisiz olduğu, kayıtların usulünce tutulmadığı, yeterince denetim yapmadığı gibi gerçeği yansıtmayan iddialara yer verilmiş olup, kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi amacıyla aşağıdaki açıklamanın yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Bakanlığımız, insan, bitki ve çevre sağlığının korunması, bitkisel ürünlerde kalıntı probleminin ve tavsiye dışı ilaç kullanımının engellenmesi ve tarladan sofraya güvenli ürün ulaştırılması amacıyla değişen şartlarda dikkate alınarak gerekli her türlü eğitim, yayım ve denetim çalışmalarını yapmaktadır.

Ülkemizde yalnızca AB ve G8 ülkelerinde ruhsatlı olan bitki koruma ürünleri ruhsatlandırılmakta ve reçeteli olarak satılmaktadır. İnsan ve çevre sağlığı için riskli olan kimyasallar yasaklanmaktadır, nitekim bu güne kadar AB’de kullanımdan kaldırılan 180 adet aktif maddeyi içeren bitki koruma ürünlerinin kullanımı ülkemizde de sonlandırılmıştır.

Bakanlığımızca şuana kadara biyolojik ürünler dahil 6000 civarında bitki koruma ürününe ruhsat verilmiş ve bunların 2500 kadarı piyasada bulunmaktadır. Bu ürünlerden biyolojik etki düşüklüğü, kalıntı, fitotoksite gibi şikâyetlere konu olanlardan her yıl ortalama 100 adedi Araştırma kurumlarımız ve üniversitelerde “Biyolojik Etki Denemesi ”ne tabi tutulmaktadır. Etkisizlik tespit edilmesi halinde tavsiye veya ruhsatlar iptal edilmektedir.

Bitki Koruma ürünlerinin doğru ve etkili kullanımının sağlanması için 17 adet sertifikalı eğitim programında 2.092 uzmana ve “çiftçi tarla okulları” sisteminde yaklaşık 2.500.000 çiftçiye eğitim verilmiştir. Son 10 yılda çiftçi eğitimlerinde kullanılmak üzere bitki sağlığı konusunda 2.3 milyon kitap, 2.4 milyon broşür, 996 bin afiş hazırlanarak ücretsiz olarak dağıtılmıştır. Bugüne kadar yapılan eğitim ve sınavlar sonucunda 16.000 teknik personele reçete yazma yetkisi ve 364.000 kişiye bitki koruma ürünü uygulama yetkisi verilmiştir.

Pestisit kullanımının denetimi amacıyla hazırlanan “Çok yıllık ulusla kalıntı kontrol planı” kapsamında hasat öncesi denetim dahil son üç yılda 150 binden fazla numune analiz edilmiştir. Bu analizlerde ürünlerin %97,5’inde dünyada kabul gören ve ülkemizde de yasal olan Gıda Kodeks değerlerinin altında kalıntı tespit edilmiştir. Tespit edilen %2,5 MRL aşımı AB ve ABD ülkelerinde meyve sebzede tespit edilen uygunsuzluk oranlarının altındadır. Ayrıca denetimlerde maksimum kalıntı limitlerinin üzerinde pestisit kalıntısı çıkması ya da tavsiye dışı kullanımının tespit edilmesi halinde ilgili üreticilere ve işletmelere imha, hasadı geciktirme idari para cezası olmak üzere yasal işlemler uygulanmaktadır. Bu amaçla bugüne kadar alınan toplam 20.330 numuneden 389 tanesi için üretim alanında tedbir alınarak piyasaya sürülmesi önlenmiştir ve olumsuzluk tespit edilen 101.075 kg ürün imha edilerek üreticilere 1.037.330 TL idari para cezası uygulanmıştır.

Ülkemiz dünyanın 7’inci büyük tarım ülkesi olmasına rağmen hektara 1.3 kg bitki koruma ürünü kullanımıyla dünyada 19. sıradadır. Bakanlığımız bitkisel üretimde zararlı organizmalara karşı kimyasal mücadeleye alternatif biyolojik ve biyoteknik mücadeleyi uygulayan üreticileri 2010 yılından itibaren destekleme ödemesi yapmakta olup desteklemeyle birlikte biyolojik mücadele uygulamaları 10 kat artmıştır.

Alınan tüm bu tedbirler sayesinde AB ülkelerine daha önce uygulanan kalıntı analizi zorunluluğu kaldırılmış Rusya Federasyonuna yapılan analiz oranları %75 oranında azaltılmıştır. İhracatta kalıntı nedeniyle bildirim alan ürünler genelde fiziken ülkeye geri gelmemektedir, gelmeleri halinde ise gerekli kalıntı analizi yapılıp uygun olmaları durumunda ancak yurda girişine izin verilmektedir. 2015 yılında Yurt dışından bildirim alan ürünlerden hiçbiri ülkemize geri gelmemiştir.