100 Yıldır Kayıp Olan Bitkinin İzine Harran Üniversitesi Ulaştı

Tüm Türkiye'de yalnızca Şanlıurfa'da yetişen ve şehre özgü ender bir bitki olarak bilinen Geyik Göbeği'nin varlığı üniversitenin genç bilim adamları tarafından yeniden keşfedildi.Harran Üniversitesi Biyoloji Bölüm Başkanı Prof.Dr. Hasan Akan ve yüksek lisans öğrencisi Maruf Balos tarafından yöreye özgü nadir bir bitki, 100 yıl sonra yeniden keşfedildi.

BİTKİ İLK KEZ 1910'DA TOPLANDI

İlk kez 1910 yılında Şanlıurfa'dan yabancı bir bilim adamı tarafından toplanmış olan bitkinin orijinal ve bilimsel ismi Jurinea mesopotamica'dır. Bitkiyi ilk kez Şanlıurfa'dan 1910 yılında toplayan ise Avusturya'lı botanikçi Handel-Mazetti'dir.

BERLİN BOTANİK MÜZESİ'NE GÖTÜRÜLDÜ

Avusturyalı botanikçinin 100 yıl önce toplamış olduğu bitki örnekleri o dönemde Berlin Botanik Müzesi'ne götürüldü.

1913'TE BİLİM DÜNYASINA TANITILDI

Bu bitki türü ilk defa 1910 yılında Sincar Dağı ve Abdelaziz Dağından toplanmış ve 1913 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştı. Ülkemizden ise ilk kez Handel-Mazetti tarafından Şanlıurfa'dan toplanmıştı ancak, o günden sonra bitkinin izine bir daha rastlanamadı.

YAKLAŞIK 100 YILDIR KAYIPTI

Yaklaşık bir asırdır kayıp olan bu bitkinin izine rastlanılmadığı için "şüpheli bir bitki" olarak kayıtlara geçmiş ve türün ülkemizde bulunmadığı kanaatine varılmıştı. Ancak, sözü edilen kayıp bitki, 2015 yılında Prof. Dr. Akan ve ekibi tarafından ilk kez toplanarak ülkemizin bitki müzelerine kazandırıldı.

YALNIZCA ŞANLIURFA'DA YETİŞİYOR 

Tüm Türkiye'de yalnızca Şanlıurfa'da yetişen bu ender bitki türü, çok sınırlı bir alanda yayılış gösteriyor.

PAPATYAGİLLERDEN

Yeniden keşfedilen bu bitkinin Papatyagiller familyasından olduğu belirtildi. Genelde taşlı, step ve kalkerli yamaçlarda yetişen bitkinin yöresel isminin ise "Geyik Göbeği" ya da "Urfakulindoru" olarak bilindiği ifade edildi. Bitki örnekleri 2015 yılı Haziran, Temmuz ayları arasında çiçekli ve meyveli olarak toplanmış ve doğal ortamlarındaki fotoğrafları ise 100 yıl sonra ilk kez Harran Üniversitesi botanikçilerinden olan Prof.Dr. Hasan Akan tarafından çekilmişti.

"TÜRÜN GELECEĞİ TEHLİKE ALTINDA" 

Yapılan arazi çalışmaları sırasında, bitkinin bulunduğu alanda çok az bir bireyle temsil edildiğini ifade eden Prof.Dr. Hasan Akan, "Yol yapım çalışmaları, tarla açma ve otlatmadan kaynaklanan tehlikelerden dolayı, türün geleceğinin tehlike altında olması gelecek yıllar için endişe vericidir. Şanlıurfa'da dar bir alanda yayılış gösteren bu türün korunması ve izlenmesi için gerekli tedbirlerin alınması önerilmektedir.

"TÜRÜN ÜLKEMİZDEKİ ŞÜPHELİ DURUMU ORTADAN KALKTI"
Bu araştırmada, 100 yıldır kayıp olan bu bitki türüne ait orijinal yayınlar ve fotoğraflar incelenmiş, türün son popülasyon durumu gözlemlenmiş ve betimine yeni katkılar sunulmuştur. Türün ülkemizdeki şüpheli durumu ortadan kaldırılmış ve varlığı bu çalışmayla yeniden ortaya konulmuştur" dedi.