Yumurtacıların fiyat isyanı: Üretime kota getirilsin

Türkiye, günde 110 milyon adete ulaşan yumurta üretimiyle çok güçlü bir üretici. Arka arkaya açılan çiftliklerle üretim artarken, son zamanlarda bu artış üreticide sıkıntı yaratmaya başladı. Bir taraftan yükselen maliyetlerin etkisi altına giren üreticiler, diğer yandan ihracattaki sıkıntılarla kıskaca girdi ve kendisine çözüm yolu arıyor. Sektörün önerisi ise yumurta üretimine artık kota getirilmesi.  

Konuyla ilgili olarak görüşlerini aldığımız Afyonkarahisar Yumurta Üreticileri Birliği Başkanı Mustafa Çelikten, yumurta fiyatlarındaki bu gerilemenin arz ve talep dengesizliğinden kaynaklandığını belirtti. Çelikten, "Üreticimiz artık zarar ediyor. Ortadoğu'daki ithalatçının belirsizliği, üretim planlamasının yapılmaması sektöre büyük darbe vuruyor. Hammadde tarafında da anormal artışlar var. Sezonda mısırın tonu 650 TL iken bugün 950 TL olduğu düşünülürse, üretim maliyetleri kat be kat arttı ama bunun aksine yumurta fiyatları 14 kuruşlara kadar düştü. 3 ay düzenli üretiyorsak, 3 ay dengesizlik oluyor. Bu devamlı olan bir sıkıntı. Yumurta üreticilerimiz gerçekten çok zor durumda" dedi.  

"ASIL SORUN TEK PAZARIMIZIN OLMASI"

Türkiye'nin en büyük yumurta üreticisi ve ihracatçısının Afyonkarahisar olduğunu ifade eden Çelikten, "Türkiye genelinde günlük 100-110 milyon civarında yumurta üretiliyor. Bunun 18 milyonu Afyon'da. Afyon'u takip eden şehir ise Konya. Buralarda ürettiğimiz yumurtaların yüzde 90'ını Irak alıyor. Irak, bizim en büyük pazarımız ama tek pazarımız. Asıl sorun da bu zaten. Sadece bir pazarımızın olması." dedi.

"KIRMIZI ETTE OLDUĞU GİBİ..."

Üreticinin yaşadığı sıkıntının çözülmemesi durumunda yumurtanın, kırmızı etle aynı kaderi yaşayabileceğini kaydeden Çelikten sözlerine şöyle devam etti:

"Bu sıkıntılar çözülmez ise kırmızı ette olduğu gibi bugün zarar eden üretici yarın bitecek, ileri tarihlerde de tesislerini on paraya satarak alan gruplar, yüksek fiyatlara yumurta satacaklar. Burada sektörün kendi içerisinde sektörel dış ticaretini oluşturması, birlik olması gerekiyor. Biz Afyonkarahisar olarak daha disiplinliyiz ama diğer bölgelerin de bizim gibi olması gerekiyor."

"NE YUMURTA KALIR NE ÜRETİCİ"

Balıkesir Yumurta Üreticileri Birliği Başkanı Faruk Kula ise, üreticinin yaşadığı bu sıkıntının yaklaşık 2 senedir devam ettiğini belirterek, "Bu sorun 2 sene önce kuş gribi vakasıyla patladı. Üretici hep zordaydı. Tekrar çıkmaza girdik. Eğer bir çözüme gidilmezse, sorun 3-5 ay daha devam edecek olursa üretici bitecek. Üretim fazlalığına bir dur demek gerekiyor. 

Tüketicinin talebine göre, anaç hayvan yani civcivin getirilmesi gerekiyor. Bakanlığın bu konuda devreye girmesi lazım, bu civciv fazlalığını engellemesi, onlara verdiği desteği kesmesi lazım. Yoksa bu üretim fazlalığının önüne geçemeyiz. Vatandaşın yiyebileceği en ucuz ve en yüksek protein kaynağı yumurta ve beyaz et, ama bu fiyatlar böyle giderse ne yumurta kalır, ne de üretici" dedi. 

'MISIR OLDU 95 KURUŞ...'

Bandırma Yumurta Üreticileri Birliği Başkanı Recep Güngör ise, yumurta üreticisinin yaşadığı bu sıkıntıyı, üretim planlamasının yetersiz olmasına ve yaz sezonunun gelmesiyle köy tavuğu yumurtasının devreye girmesine bağlıyor. 

Güngör, "Bu sorunun yanı sıra yumurta ihracatımız da azalıyor. En önemli pazarımız Irak ama Suudi Arabistan, Libya ve Katar'da ihracatta büyük sorunlar yaşıyoruz. 

Yem yapımında kullandığımız mısırın pahalı olması bizi zorluyor. Önceden harmanda 74 kuruşa aldığımız mısırı şimdi 90-95 kuruşa alıyoruz. Devletten destek bekliyoruz. Devlet lütfen yeni yapılara, yeni işletmelere izin vermesin, zaten yeteri kadar üretim fazlalığımız var. Devlet buna 'dur' demeli. Daha çok kamu spotu ve reklamlar yapılması lazım. Bu konuda desteğe ihtiyacımız var." dedi.

"ÜRETİCİ İNTİHARIN EŞİĞİNDE"

Öte yandan, Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUMBİR) Başkanı Hasan Konya da yumurta sektöründe yaşanan krizin büyüdüğünü, sezon olarak en yoğun yumurta dönemine girdiklerini ifade ederek şunları söyledi:

"Yaz dönemi zaten çok yoğun bir dönem, artı salma tavukçuluk dediğimiz üretim şekli de bizi zorluyor. Uzun zamandır bu sıkıntıyı yaşıyoruz ve Bakanlığımız bize yardımcı olmuyor. Bakanlık tarafından acilen zorunlu bir üretim planlaması yapılması gerekiyor.Türkiye'nin ihiyaç fazlası yumurta üretimi var. Bu yüzden yumurta fiyatları çok düşük fiyatlardan satılıyor. Üretici kazanamıyor.

Ürettiğimizin yüzde 40'ı fazla, ve bunun sadece yüzde 30'unu ihraç edebiliyoruz. Açıkca söylemek gerekirse, Allah korusun ama, üretici resmen intiharın eşiğinde."