Tarım dondu kaldı ‘enflasyon’ yandı!

Yurdun büyük kesimini etkisi alan kar yağışı ve don, kayısı ve üzümde büyük zarara neden oldu. Malatya’da kayısının yüzde 60’ını don vurdu. Ege Bölgesi’ndeki üzüm bağları don nedeniyle büyük darbe aldı. Karadeniz’de fındık bahçelerinde don nöbeti başladı. Üreticiler bahçeler ateş yakarak fındığı don riskinden korumaya çalışıyor.
Don tarımsal ürünlere bu yıl da büyük darbe vurdu. Geçen yıl mart sonundaki don nedeniyle kayısı, fındık ve Antep fıstığı rekoltesinde büyük kayıp meydana gelmişti. Geçen yıl büyük sıkıntı çeken üreticiler, don olayının bu yıl da tekrarlaması üzerine rekolteden umutlarını kestiler.
Kayısı bahçeleri ve üzüm bağlarındaki zararı yerinde tespit etmek için yüzlerce Tarım Sigortaları Merkezi (TARSİM) eksperi,  Malatya ve Manisa’ya yönlendirildi.

Kayısıda % 60 kayıp
Battalgazi Ziraat Odası Başkanı Mehmet Başer, don nedeniyle kayısıda yüzde 50-60 oranında kayıp meydana geldiğini söyledi. Başer, “Geçen yıl kayısı bu tarihlerde don nedeniyle kavrulmuştu. Bu yıl da aynı trajediyi yaşıyoruz. Kayıp yüzde 50-60 deniyor ama kalan yüzde 40’ın da kabuğundan çıkmama ihtimali var” dedi.
Kayısıda geçen yıl meydana gelen büyük üretim kaybına rağmen üreticilere devlet tarafından hiçbir destek sağlanmadığını belirten Başer, “Karadeniz’de fındığın dönümüne 170 lira doğrudan gelir desteği veriliyor, kayısıya verilen destek ise dönüm başına 10 lira” diye konuştu.
TARSİM’in yaptığı tarım sigortası primlerinin çok yüksek olduğunu vurgulayan Başer, “Üretimin bol olduğu seneler kayısı para etmiyor, üretici primini ödeyemiyor. Üretim olmadığı seneler üretici yine primi ödeyemez hale geliyor. Bu nedenle tarım sigortası bir alternatif, bir güvence değil” diye konuştu.

Bağlarda büyük zarar
Manisa’nın Sarıgöl ilçesinde etkili olan kar yağışı, üzüm bağlarını vurdu. Sarıgöl Ziraat Odası Başkanı Ali İhsan Ülgen, kar yağışının üzüm üretiminde zarara yol açtığını kaydetti. Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) görevlilerinin bölgede acilen hasar tespit çalışması yapmasını isteyen Ülgen, “Bir süre önce de don olayı nedeniyle zarar görmüştük. Şimdi kar yağışı nedeniyle zarar oldu. Yayla bağlarında ciddi zarar oluştu. Rekolte düşük olacak” diye konuştu.
Turgutlu Kaymakamı Nazmi Günlü, arazilerindeki zararı Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü yetkililerinin tespi   t edeceğini belirterek, “Oluşacak zararlar için gereken girişimlerde bulunacağız” dedi.

Rekolte düşünce zam şampiyonu oldular
Gıda maddeleri arasında 2014’ün zam şampiyonu kuru kayısı oldu. Kuru kayısının fiyatı 2014’te yüzde 113 arttı. Aynı dönemde fındıkta yüzde 94, ayvada yüzde 54, antep fıstığında yüzde 43 fiyat artışı gerçekleşti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2014 yılında kuru kayısının fiyatı 31 TL, fındık içinin fiyatı 51 TL, Antep fıstığının fiyatı da 54 TL’ye yükseldi.

Zirai don riski olan iller
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, bugün Sabah saatlerinde Bilecik, Kütahya, Eskişehir, Afyon, Isparta ve Burdur’da hafif don olayı, cuma akşam ve gecesi ile cumartesi günü sabah saatlerinde Batı Karadeniz’in iç kesimleri, İç Anadolu, İç Ege ve Göller Yöresinde hafif, bölgenin yüksek kesimleri ile Eskişehir, Kütahya, Afyon, Isparta ve Çankırı’da orta kuvvette zirai don olayının beklendiğini açıkladı. Zirai faaliyetlerle uğraşan vatandaşların dikkatli ve tedbirli olmaları istendi.
Meteoroloji, Burdur ve Antalya’nın iç kesimlerinde de cuma ve cumartesi günü orta, yer yer kuvvetli, pazar sabahı hafif, yer yer orta zirai don olayı beklendiğini açıkladı.

‘Gıda Komitesi’nden çok çok ümitliyim’
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, “Önümüzdeki dönemde, hava koşullarının 2014’teki olumsuz etkilerinin geçmesine ilave olarak, Gıda Komitesi’nin alınmasını önereceği önlemlerin, gıda enflasyonunun düşürülmesine katkı sağlayacağına inanıyoruz” dedi. Başçı, Merkez Bankası genel kurul toplantısında, şöyle konuştu:
“Çekirdek enflasyon göstergelerindeki olumlu görünüme karşın enflasyon beklentileri henüz arzu edilen seviyelere ulaşmadı. Enflasyon ana eğilimindeki olumlu görünümün, enflasyon beklentisi üzerindeki düzeltici etkisinin ise özellikle gıda fiyatlarında artışlar nedeniyle sınırlandığını düşünüyoruz. Gıda Komitesi’nden çok ümitliyim. Gıda enflasyonu konusunda ümitliyim. Çift hanede bir tek gıda fiyatları kaldı, diğerleri olumlu bir noktaya geldi, hatta gıda dışı bizim yüzde 5 hedefi ile uyumlu seyrediyor.”

‘Yağışlar fiyat artışını tetikler’
Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, Malatya’daki kayısı bahçelerinin dondan etkilendiğini, TARSİM uzmanlarının hasar incelemesi için yöreye gittiğini söyledi. Bir haftalık tahminlerde don uyarısı yapıldığını kaydeden Yetkin, dondan Ege bölgesindeki üzüm bağlarının kısmen etkilendiğini, fındık için de riskin devam ettiğini vurguladı. Don olayı olmasa da yağışlı havanın, sebze hasadı ve taşımasını zora sokacağından pazar ve marketlerdeki sebze fiyatlarının yükselmesine neden olacağını belirten Yetkin, şunları söyledi:
“Hiçbir şey olmasa bile fiyatlar artıyor. Zaten fiyatlar tavan yapmış durumda. Bu havalar yeni fiyat artışlarını tetikler. Mal akışı azalınca fiyatlar daha çok yükselir.”

‘Enflasyonun sebebi spekülatif’
Bilkent Üniversitesi İktisat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Erinç Yeldan, “Türkiye’de enflasyonun kaynakları giderek reel ekonomik nedenlerden değil, ileriye dönük olarak beklentilerin bozulması nedeniyle görülmekte. Tüketici güven endeksinden gözlenen 15 puanlık düşüş bunun en somut kanıtı” dedi. Yeldan, şunları söyledi:
“Enflasyonun ardındaki ana neden gıda fiyatlarındaki artışın yansıması olarak görülse de, mevcut konjonktürde enflasyonun ana belirleyicisinin spekülatif nitelikli kararlar ve bozulan makroekonomik dengelerin yarattığı kötümser algılar olarak değerlendirilmesi gereği ortaya çıkıyor. Dolayısıyla Merkez’in bundan sonraki adımlarının güven ve itibar tesis edici yaklaşımlardan geçmesi gerekiyor.”