Sütte Kazan Kaynıyor

Türkiye'nin süt üretim merkezi olan ve "Türkiye'yi doyuran il" olarak anılan Balıkesir'de süt fiyatlarında yaşanan kriz sürüyor. Sanayiciler süt alım fiyatlarını 1 TL'nin altına çekerken, sektör temsilcileri sütte ve ette verilen desteklerden köylünün değil büyük şirketlerin faydalandığını söyledi. Üreticiler, fiyatlar konusunda dayanacak hallerinin kalmadığını kaydederek Tarım Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı'ndan sütte kaynayan kazana müdahale etmesini bekliyor.

Süt fiyatlarında kriz sürüyor. Türkiye'nin süt üretim merkezi Balıkesir'de sektörün temsilcileri süt fiyatlarını ve yaşanan fiyat krizini değerlendirdi. Uzun yıllar süt üreticiliği ve çiftçilik yapan aynı zamanda Bandırma Çevre ve Kültür Derneği (BAÇED) Yönetim Kurulu Üyesi İsmet Koçyiğit, "Tarım Bakanımız köye dönüş projeleri açıklıyor fakat köye dönecek gençlerin yapabilecek herhangi bir işi ve iş alanı kalmadığı için insanlar köye dönmüyor. Dönmeleri için meralar köylülerin olmalı. Hayvancılığa verilen teşvikler amacına ulaşmalı. Bugün verilen destekleri büyük şirketler alıyor. Bugün ülkemizde hayvancılığın bu noktaya gelmesinde en büyük nedenlerinin başında küçük işletmelerin kapandığını büyük tekelleşmeye gidildiğini yaşayarak görüyoruz. Fakat tekelleşen hayvan çiftlikleri sıfır faizli 7 yıl ödemesiz kredilerle yapıldığını köylü arkadaşlarımız biliyorlar. 7 yıl bittiği zaman "İflas ettik biz bunları beceremiyoruz" diyecekler ve kredilerini ödeyemeyecekler. Yani bu değişmez bir gerçektir. Çevremizde yaşayarak görüyoruz. Mutlaka ufak üreticilerin aile işletmelerini mercek altına alıp devletin çok özel teşvikler ile köylü üretici arkadaşlarımızın desteklemesi lazım. Et yiyen ülkeler ot yiyen ülkeleri yönetirler. Türkiye'de bugün kilo başı insan başına yedikleri et 7 kg.'dir. Fakat Avrupa Birliği'ne baktığımız zaman 55 veya 60 kg.'dir. Bu bir gerçek ve realitedir. Biz ne desek ve ne yapsak bizim dediklerimiz ciddiye alınmıyor. Fakat gerçek tarla sahibi ve gerçek köylüler bu işi bırakırsa emin olun sarraftan gidip et alırlar. Kasaplar tükenir ve et altın fiyatını geçer. Tarım Bakanımız bu olaya el atmalı ve bu işi bir an önce çözmeli" dedi.

SÜTTE KAZAN KAZAN DÖNEMİ

Balıkesir Karesi ve Altıeylül ilçeleri Süt Üreticileri Birliği Başkanı Cihat Şimşek 2015 yılının sonu ve 2016'ın başlangıcıyla birlikte süt sektörünün uzun dönemden beri ciddi bir sıkıntıya girdiğini söyledi. Balıkesir Karesi ve Altıeylül ilçeleri Süt Üreticileri Birliği Başkanı Cihat Şimşek Ulusal Süt Konseyi'nin yaklaşık 2 yıldan beri devam eden 1.15 kuruş fiyatının Türkiye'nin bir çok noktasında fiyatı aşağı doğru ivme kazandırdığını söyledi. Ulusal Süt Konseyi'nin 2015 yılında gerçekleştirdiği seçimde konseye seçilen ziraat odaları ve damızlık birliklerinin olduğunu ifade eden Şimşek, "Konseyin fiyatı yerinde durmayınca yaklaşık 3 gün öncesi Ziraat Odaları Merkez Birliği Genel Başkanı hem Ziraat Odalarının hem de konseyde bulunan üyeliklerinden çekildiklerini açıkladılar. Doğru bir karar aldıkları kararı destekliyoruz" dedi.

Konseyin kapatılması gerektiği yönündeki açıklamaları da değerlendiren Şimşek, "Konsey kapatılsın lafı o kadar kolay değil. O konseyin kuruluşunda en çok çalışan birliklerden bir tanesiyiz Balıkesir Süt Üretici Birliği olarak. Çok desteğimiz oldu. 2011 yılından bu yana sahada hiç bir şekilde fiyat geri gitmeden bugüne kadar ama son 1.5 yılda da üzerine koymadan buraya kadar getirildi ve istikrar vardı. İstikrar için Konsey bizim için önemliydi. Ama konseye seçilen arkadaşlar, üretici temsilcileri, üreticilere çıkar sağlayacak ve menfaatlerini koruyabilecekleri hiç bir hamle yapamadıkları için gelinen nokta bu. Sanayici ve üretici orada anlaşmıştır. Ama artık sanayici, üretici kanadını maliyetini dikkate almıyor. Kazan kazan taktiğine geçti. Bu da üretici tarafını üzüyor. Biz de bu işin içindeyiz ve takibini yapıyoruz" şeklinde konuştu.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik'in açıklamalarına değinen Şimşek, "Bakanımızın açıklamaları var. Süt üreticisine ve hayvancılık yapan üreticilerimize sahada arz fazlası olan sütü süt tozu olarak ESK üzerinden hayvancılık örgütleri süt tozuna dönüştürecek ve bu süt tozunu da et süt kurumu bu örgütlerden satın alacak. Arz fazlası da bu şekilde piyasadan alınmış olacak. Üreticinin içindeki baskı kırılmış olacak. Bu çok sevindirici haber. Bunun bir an önce başlamasını beklemekteyiz. Böylelikle de üreticinin düşen fiyatları yeniden toparlanmış olacak. 1.15 fiyatı da havada kalmamış olacak" dedi.

"ÇARK SÜTTE TERSİNE İŞLİYOR"

Balıkesir Ziraat Odası Başkanı Sami Sözat, birilerinin oturduğu yerden "Süt bu fiyattan alınacak" demesiyle bu işlerin olmayacağını ve bunun çaresini de Tarım Bakanlığının bulması gerektiğini söyledi. Ulusal Süt Konseyi'nin sütü 1.15 kuruştan ilan ettiğini belirten Sözat, "Maalesef 2 yıla yakın zamandan beri süt 1 kuruş zam almadan o fiyatla devam ediyor. Hatta Ulusal Süt Konseyi çağrısıyla toplanan süt üreticileri sanayicilerle bir araya geliyorlar ve orada süte 2014'ün Eylül - Ekim aylarında falan süte zam yapılmamasına karar veriyorlar. Ondan sonra bir toplantı oldu. O toplantıda ben bu duyumu gündeme getirdim. Dedim ki "Eğer süt Eylül - Ekim ayında zam almıyorsa Nisan'a kadar Mayıs'a kadar zam almaması noktasında alınan karar yanlıştır. Bu yanlıştan vazgeçilmelidir. Çünkü Nisan - Mayıs aylarında bahar geldiği için ve yeşil ot çıktığı için süt fazlalaşır ve keçi sütü de devreye girer. Dolayısı ile süt fazla olduğu için yıllardan beri böyledir süt zammı olmaz. Mandıracılar, sanayiciler geri çekmeye çalışırlar, biz direniriz aşağı çektirmeyiz. Ama çarkta bir terslik var. Çark tersine dönmeye başladı. Eylül ayındaki toplantıda siz sanayicilere "1.15 kuruştan alın devam edin Nisan ayına kadar" derseniz bunun böyle olacağına bilmeyen kalmaz. Ulema olmaya gerek yok. Oturduğunuz yerden birilerinin süt bu fiyattan alınacaktır demesiyle olacak bir iş değil. Bunun yollarını ve çarelerini bulmak Tarım Bakanlığının görevi" şeklinde konuştu.

ÜRETİCİ SON MÜCADELESİNİ VERİYOR

Koyunculuk yapanların meralarının elinden gittiğini ve bu yüzden hayvancılığın köyde bitmek üzere olduğunu söyleyen süt üreticilerinden Mehmet Ünlü, "Köyümüz bayır köyü olduğundan dolayı hayvancılık yapmaya uğraşıyoruz. Hayvancılığı köy içinde evlerimizin yanında damlarımızda yapmaya çalışıyoruz. Köy meralarında ve süt fiyatlarında sıkıntılarımız var. Yem fiyatları süt fiyatlarına oranla çok yüksek onun için bizim de hayvancılığı yapabilmemiz mümkün değil. Köyde yavaş yavaş hayvancılık bitmek üzere. Onlarda bu işleri zamanla ya yapacak ya da yapamayacak. Zaten koyunculuk yapanların da meraları elinden gittiği için hayvancılık köylerde bitmek üzeredir. Bizler de son mücadelemizi köy içinde vermeye uğraşıyoruz. Köy yerinde bu damlarda besicilik veya sığırcılık yapmaya uğraşıyoruz. Süt fiyatları çok düşük. İki aydır zaten süt paralarını vermiyorlar. Süt fiyatlarında aşağıya düştüğünü söylüyorlar. 1.15 TL olduğunu devlet öyle söylüyor ama bizim elimize 1 TL bile geçmiyor. 13 tane hayvanımız var. Koyuncular da merada hayvanlarını otlatıyor bu yüzden bizde meraya çıkamıyoruz. Belediyemiz de meraları satmaya uğraşıyor. Onun için de mücadele veriyoruz. Devletimiz buna bir el atsın eğer el atmaz ise köyde hayvancılık bitecek" şeklinde konuştu.