Süt Alerjisi Çözümsüz Değil! İnek Sütü Alerjisinde “Süt Merdiveni” Tedavisi

Besin alerjisinde güncel tedavi yöntemlerini anlatan Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Doç. Dr. Betül Büyüktiryaki, toplumda çok sık görülen süt ve yumurta alerjileri için “Süt Merdiveni” ve “Yumurta Merdiveni“ tedavi yöntemlerini anlattı.

Süt ve süt ürünleri alerjileri günümüzde en sık görülen besin alerjilerinden birini oluşturuyor. Özellikle de inek sütü alerjisi çocuklarda en sık görülen besin alerjisi olarak öne çıkıyor. Tedavide süt ve beraberinde süt proteini içeren tüm ürünler hastanın diyetinden çıkarılsa da önemli besin kaynağı olan süt ürünlerini tüketemeyen bu çocukların beslenmesi doğru şekilde düzenlenmediğinde büyüme ve gelişmeleri olumsuz etkilenebiliyor. Ayrıca sütün pek çok besinin içeriğinde olması kazara karşılaşmalara sebep olarak hem ailelerin hem çocukların yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor. Peki, tüketilmesi halinde hayatı kabusa çevirebilen besin alerjilerinden özellikle de süt ve yumurta alerjisinin üstesinden gelmek mümkün mü? Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Doç. Dr. Betül Büyüktiryaki besin alerjilerinde yeni tedavi yöntemlerini anlattı.

“ALERJİ TEDAVİSİNDE UMUT VADEDEN GELİŞMELER VAR”

Son yıllarda inek sütü alerjisinde umut vadeden gelişmeler olduğunu söyleyen Doç. Dr. Betül Büyüktiryaki, “Hafif şiddette süt alerjisi olan çocukların direkt sütü tüketemeseler bile kek, muffin gibi fırınlanmış süt ürünlerini tolere edebildikleri araştırmalarla ortaya kondu. Çünkü sütün 180 derecede 30 dakika ısıya maruz kalması sonucu alerjenik özelliği azalıyor. Bunu yanında, pişirme sırasında kullanılan un ve şeker de karışımda bir matriks etkisi yaratarak sütün alerjik özelliğinin azalmasına katkı sağlıyor. Bu bilgiden yola çıkılarak inek sütü alerjisinde “süt merdiveni” tedavisi, alerjiyle mücadelede çözüm sunuyor” dedi.  Ayrıca, süt merdiveni tedavisinin süte karşı tolerans gelişimini hızlandırdığı bilgisinin yapılan araştırmalarda ortaya konduğunu ifade eden Doç. Dr. Betül Büyüktiryaki, Süt Merdiveni tedavisini anlattı:

Süt merdivenini “Sütün en az alerjenik formlarından yani fırınlanmış ürünlerden, daha alerjenik formlarına doğru yani fermente süt ürünleri olan yoğurt ve peynir gibi ürünleri basamaklar şeklinde tüketerek hastanın sonunda direkt sütü tüketebilir hale gelmesini sağlamak” olarak tanımlayabiliriz. Alerjinin ve hastanın durumuna göre 4, 6 veya 12 basamaklı şekilde uygulanabilir. Bu tedavi için hangi hastanın uygun olduğu, basamaklarda yer alacak besinler, tüketilmesi gereken miktarlar, basamaklar arasını sürenin ne kadar olması gerektiği, basamaklar arasında besin yükleme testlerinin yapılması gerekliliği ve hastanede mi evde mi ve yapılacağı çocuk alerji uzmanı tarafından belirlenmeli.”

BESİN MERDİVENİ TEDAVİSİNİ KİMLER UYGULAYAMAZ?

Doç. Dr. Betül Büyüktiryaki tedavi için uygun hastaların belirlenmesinde yaş, besin alerjisinin tipi ve şiddeti, önceki reaksiyon hikayesi, kan ve deriden yapılan alerji testlerindeki değerlerin dikkate alındığını söyleyerek, “Örneğin anafilaksi (alerjik şok) öyküsü olan, alerji test sonuçlarında değerleri yüksek olan, astımı ve atopik dermatiti kontrol altında olmayan hastalar bu tedavi yöntemi için uygun değildir” dedi. Benzer şekilde yumurta alerjilerinde de “Yumurta Merdiveni” tedavisinin uygulanabileceğini ifade eden Doç. Dr. Betül Büyüktiryaki: “Öncelikle çocuk alerji uzmanı bu tedavi için hastanın uygun bir aday olup olmadığını belirler. Yumurtanın en az alerjenik formundan (fırınlanmış ürünler) daha alerjik formlarına doğru (pankek, haşlanmış yumurta, omlet istenirse sahanda yumurta) kademeli olarak ilerlenebilir” diyerek sözlerini tamamladı.

ANAFİLAKSİYE DİKKAT!

İnek sütü alerjisi bazı durumlarda anafilaksi adı verilen ciddi bir alerjik reaksiyona neden olabilir. Süt ya da sütten yapılmış gıdanın tüketiminden hemen sonra meydana gelen bu durum; solunum sıkıntısı, yüzün kızarması (al basması), tansiyonun düşmesi ile karakterizedir. Bu reaksiyon sonucu solunum yolu daralarak hava girişi engellenebilir. Bu reaksiyonlar da acil müdahale gerektirir.

BESİN MERDİVENİ TEDAVİSİ NEDİR?

Besin merdiveni tedavisi; çocukların beslenmesine olumlu etki yapması, besin çeşitliliğinin artırılmasını sağlaması, çocukların ve ailelerinin yaşam kalitelerini yükseltmesi, kazara alerjenle karşılaşma kaygısını azaltması ve alerjen besine tolerans gelişimini hızlandırması sayesinde giderek daha çok uygulanan önemli bir güncel tedavi yöntemidir.

SÜT YA DA SÜT MAMULÜ TÜKETİMİNDEN HEMEN SONRA HANGİ BELİRTİLER GÖRÜLÜR?

• Ciltte döküntüler
• Hırıltılı nefes alıp verme, solunumda sıkıntılar
• Ağız ya da dudağın etrafında karıncalanmalar, kaşıntılar
• Ağızda, boğazda ya da dilde kızarıklık; şişlik
• Öksürük ya da nefes darlığı
• Kusma
• Sulu dışkı, ishal, dışkıda kan
• Karın ağrısı
• Burun akıntısı
• Gözlerde sulanma
• Tansiyon düşmesi
• Kolik

 Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (AİD) Hakkında:

Ülkemizde alerji ve immünoloji alanında kurulan ilk dernek olan Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (AİD), erişkin- çocuk alerji ve klinik immünoloji uzmanlarını bir çatı altında toplamaktadır. Alerji ve Klinik İmmünoloji biliminin ve hizmetinin ülkemizde gelişimine katkı sağlamayı ve alerjik – immünolojik hastalıklar konusunda toplumda farkındalık oluşturulmasını hedefleyen AİD, uluslararası katılımlı kongre ve bilimsel toplantılar gerçekleştirerek branş hekimlerinin ve ilişkili sağlık personelinin en yeni bilgiler ile güncellenmesi sağlanmaktadır. Uluslararası bilimsel kurumlarla (AAAAI, EAACI, SIAF, WAO) iş birliği yapan dernek bu iş birliklerinin ışığında uluslararası kurumların düzenlediği kongre ve kursları ülkemizde başarıyla gerçekleştirmiş, ülkemizi başarıyla temsil ederek biliminin ilerlemesine önemli bir katkı sunmuştur. Yine farkındalık yaratma misyonuyla öne çıkan dernek, üyeleri için bilimsel toplantılara katılımı için maddi destek sağlamakta dernek üyeleri dışında da bedelsiz bir şekilde kurs ve okul şeklinde çeşitli eğitim toplantıları düzenlenmektedir.