Suriyeli mülteciler, Türkiye’de serada hasat yapıyor

Suriye’de iç savaş çıktığından beri 36 yaşındaki Sena Hamad, üç kızı ve eşiyle birlikte Türkiye’nin güneyinde yer alan Osmaniye ilindeki Geçici Barınma Merkezi’nde yaşıyor.

Şimdi ise, sebze üretimi yapılan serada eğitim görmek için seçilen 25 kişiden biri.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) pilot projesi kapsamında 150 mülteci, 15,000 kişiye ev sahipliği yapan Osmaniye Geçici Barınma Merkezi’nin yanında yeni kurulan serada sebze yetiştiriciliği konusunda eğitim görecek. ‘Eğitmenlerin eğitimi’nin tamamlanmasının ardından, Eylül ayının sonundan bu yana, serada sebze üretimi konusunda iş başı eğitimlerine başlandı. Proje kapsamında, kursiyerler hem tarım sektöründeki vasıflı işler için aranan becerileri öğreniyor, hem de serada elde edilen ürünler Geçici Barınma Merkezi’ndeki mültecilere ücretsiz dağıtılarak mültecilerin gıda güvenliği istikrarına ve besin erişimine katkı sağlanıyor.

`Bu proje kapsamında bize de sebze dağıtımı yapıldı ve ailecek tükettik. Ayrıca kamptaki komşularımızla da paylaştık,` diyor Sena Hamad. `Bu eğitime katıldığım icin çok mutluyum; budama gibi sera yetiştiriciliğine dair çok farklı ve yeni teknikler ögrenmemiz teşvik edici. Memleketimde, tarımsal üretim yapardım fakat sera benim için çok yeni. Gelecekte bir gün, Suriye’de kendi seramı kurmayı ümit ediyorum.`

8,000 metrekare alana kurulu serada, Çukurova Üniversitesi profesörleri Yıldız Daşgan ve Nafi Baytorun’un teknik yönetiminde altı eğitmen tarafından patlıcan, domates, biber ve salatalık yetiştiriciliği konusunda iş başı eğitimler veriliyor. Fideler, Eylül sonu dikilmesine rağmen, bugüne kadar 2.2 ton salatalık , 180 kg patlıcan ve 540 kg biber hasadı yapıldı ve dağıtıldı. Domatesler ise kızarmaya başladı ve ilk hasadını bekliyor.

`Daha önce FAO, Türkiye’de bu denli somut sonuçlar veren bir proje yapmamıştı,` diyor Birim Mor, FAO uzmanı. `Kursiyerlerin çoğunluğu kadın. Bu proje kadın kursiyerlere yeni şeyler öğrenme, sosyalleşme ve özgüvenlerini arttırma fırsatı sunuyor.`

Projede kullanılan sera, diğer pek çok seradan daha çok çevreye dost, diye ekliyor Birim Mor.

‘Sera ısıtması için sıkıştırılmış doğal gaz kullanılıyor,` diyor Birim Mor, `yakıt olarak kömür kullanılan geleneksel seralara göre bu, daha yeşil bir teknoloji ve daha az karbon ayak izine neden oluyor.’

Rabia Acuz, 40, eğitimin ikinci grubuna katılan kursiyerlerden. Bulabildiği geçici işlerde çalışan Rabia Acuz, 2012 yılından beri eşi ve iki oğluyla birlikte Geçici Barınma Merkezi’nde yaşıyor.

`Dağıtılan sebzelerle, günlük hayatta kendi ürünlerimiz olarak yemek yapmayı ve turşu kurmayı düşünüyorum’ diyor Rabia Acuz. ‘Buradaki eğitmenleri gerçekten çok seviyorum, çok iyi anlaşıyoruz ve çok yardımseverler. Sadece sera yetiştiriciliği ile ilgili değil, diğer birçok konuda da sohbet ediyoruz.’

Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), Türk ekonomisinin güçlendirilmesine ek olarak, mülteciler için insana yakışır iş fırsatlarının yaratılması amacıyla FAO ile işbirliği yapıyor. Eğitimlerin tamamlanmasının ardından, kursiyer mülteciler, İŞKUR tarafından serada sebze üretimi için yeni edindikleri uzmanlıklarını gösteren ve iş bulma şanslarını arttıracak sertifikaları almaya hak kazanacaklar.

Proje, Osmaniye’de bulunan Yağlı Tohum Araştırma Enstitüsü ile ortaklaşa yürütülüyor. Gelecekte, bu proje yaygınlaşabilir ve Türkiye’deki diğer Geçici Barınma Merkezleri için bir model olarak kullanılabilir -hatta Türkiye’nin diğer bölgelerinde yaşayan mültecileri bile kapsayacak şekilde genişletilebilir.