Stoku azalan hamsi gübre olmaktan kurtuldu

Ordu Üniversitesi (ODÜ) Fatsa Deniz Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İsmet Balık, Karadeniz'de geçmiş yıllarda senede 350-400 bin ton hamsi elde edilirken bu rakamın artık 150-200 bin tonu geçemediğini söyledi.

Prof. Dr. Balık, AA muhabirine, Karadeniz'de hamsi stokunun azaldığına işaret etti.

Geçmiş yıllarla mukayese edildiğinde, 2014 yılında hamsi için av sezonunda meteorolojik şartların oldukça uygun olduğunu ifade eden Balık, "Kasım ve aralık aylarında su sıcaklığı hamsinin ülkemiz kıyılarına gelmesi anlamında ve sürü oluşturma anlamında olumlu geçti. Yalnız bu sezonda Samsun-Ordu bölgesindeki balıkçılarla yapmış olduğumuz istişarelere dayanarak 2013 yılındaki üretime göre daha az hamsi üretimi söz konusu. Bu sene verimli bir av sezonu geçirmemize rağmen istediğimizi yine elde edemedik. Bunun nedeni balık stoklarının aşırı sömürülmesinden kaynaklıdır" dedi.

- "Balık işleme tesisleri boş kaldı"

Balık işleme tesislerinin boş kaldığını ifade eden Balık, şöyle konuştu:

"Karadeniz'de geçmiş yıllarda 350-400 bin ton hamsi elde edilirken bu rakam 150-200 bin tonu geçmemektedir. Hamsi avcılığı 150-200 bin ton bandına oturmuş durumda. Stoklarımız bu rakamın üzerinde av vermemektedir. Son zamanlarda kurulan balık işleme tesislerinin bu sene hamsi açısından boş kaldığını gördük. Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki işleme tesislerinde dondurulmuş fazla hamsi yok. Bu da üretimin düşük olduğunun ayrı bir göstergesi."

Hamsinin geçmiş yıllarda hak ettiği değerin altında pazara sürüldüğünü anlatan Balık, "Hamsi, vatandaşın kış aylarında bol miktarda, ucuza tüketebildiği ve hak ettiği değerin altında pazara sunulan bir balık türüydü. Hatta denize ve arazilere döküldüğüne şahit oluyorduk. Çok geçmiş yıllarda hamsinin arazilerde gübre maksatlı kullanıldığını görüyorduk. Artık durumun bundan sonra böyle olmayacağını yavaş yavaş görüyoruz. Çünkü hamsi hak ettiği değeri bulacak ve bulmaya başladı. Diğer balık türlerindeki azalma, işleme tesislerinin artması, hamsinin avlanabildiği dönem dışında da pazara sunulabilmesi hamsinin fiyatının artmasına neden olmaktadır" diye konuştu.

- "Hamsinin değeri arttı"

Değeri artan bir ürüne karşı av baskısının artacağından dolayı daha fazla önlem alınması gerektiğini dile getiren Balık, şunları kaydetti:

"Hamsinin değerinin artmasının bir dezavantajı olacak. Değeri artan bir ürüne karşı av baskısı artacağı için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü, hamsi avlanmasını daha çok kontrol etmek zorunda kalacak. Hak eden ve daha fazla gelir getiren bir ürün üzerindeki av baskısı artacak. İki liraya satılan hamsinin 5 liraya satılıyor olması balıkçıları daha çok avcılık yapmaya yöneltecek. Zaten var olan aşırı av baskısı daha çok artacak."

Prof. Dr. Balık, gırgır ve trol teknelerine daha çok kontrollü avcılık yaptırılması gerektiğini vurgulayarak, bu teknelerde sorumlu mühendis çalıştırılması için uygulamaya geçilmesi ve bu teknelerin karaya çıkış noktalarının kontrol altına alınarak aşırı av baskısının önüne geçilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

Balıkçı Salih Gür ise büyük teknelerdeki cihazların 7,5 kilometrelik alandaki balıkları taradığını belirterek, "1980 yılında balıkçılığa başladım ve o zaman hamsi boldu. Maalesef şimdiki cihazlara hamsi dayanmıyor. Eskiden hamsinin üzerinden geçersen radar hamsiyi görüyordu. Şimdiki cihazlar 360 derecede 7,5 kilometrelik alandaki balığı buluyor" dedi.

Yirmi yıl önce hamsi sezonunun 4 ay sürdüğünü anlatan balıkçı Ufuk Aygün de son yıllarda hamsi sezonun en fazla 1 ay sürdüğünü dile getirdi.