Sanayiye aktarılan süt azaldı, ihracat arttı, üretici fiyatı değişmedi

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mayıs ayında, 2015 yılının aynı ayına göre, inek sütü üretiminde azalma görüldüğünü bildirerek, “sanayiye aktarılan inek sütü miktarı Mayıs ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3 azalarak 864 bin 101 tondan 837 bin 800 tona geriledi” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Mayıs ayında sanayiye aktarılan süt yüzde 3 oranında azalmasına karşın 2016 yılının ilk 5 aylık dönemde yüzde 2,2 arttığını bildirdi. 2015 yılı Mayıs ayında 864 bin 101 ton olan sanayiye aktarılan süt miktarının, bu yılın Mayıs ayında 837 bin 800 tona gerilediğini bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Mayıs ayı sonu itibarıyla son bir yılda sanayiye aktarılan inek sütü miktarı 9 milyon 21 bin 790 ton oldu. Beş aylık dönemde sanayiye aktarılan süt yüzde 2,2 artarak 3 milyon 896 bin 167 tondan 3 milyon 980 bin 817 tona çıktı. Rakamlar, 5 aylık dönem ele alındığında sanayicinin geçen yılki seviyelerin üzerinde süt almaya devam ettiğini gösteriyor. Tespitlerimize göre, çiğ süt litre fiyatı Türkiye ortalaması olarak 2016 yılı Mart ayında 99 kuruşken, Nisan ayında 1 lira 2 kuruşa, Mayıs ayında 1 lira 3 kuruşa, Haziran ayında ise 1 lira 6 kuruşa çıktı. Et ve Süt Kurumu, çiğ süt litre fiyatında Türkiye ortalaması 1 lira 15 kuruşu geçene kadar alımlara devam etmelidir. Eğer süt fiyatları 1 lira 15 kuruşun üzerine çıkarılamazsa hayvancılığımız zor günler yaşayabilir.”

-“İhracat artırılmalı”-

Mayıs ayında ihracatın yüzde 28,3 artarak 33 milyon dolara, Ocak-Mayıs döneminde ise yüzde 11,4 artarak 128,7 milyon dolara yükselmesinin olumlu bir gelişme olduğuna dikkati çeken Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“2016’nın ilk 5 ayında ihracat sürekli arttı. 2014 yılı Mayıs ayı ve Ocak-Mayıs dönemine göre, 2015 yılında düşüş gösteren ihracatın, 2016 yılında yeniden artışa geçmesi sektör için önemlidir. Bu rakamlar çok daha fazla artırılabilir. Ülkemiz, bu alanda milyarlarca dolarlık ihracat yapabilir.
Süt sektörünün büyümesini sürdürmesi için ihracatın devamı gerekir. İhracatın sıkıntıya girmemesi için maliyeti düşürücü, rekabeti artırıcı çalışmalar yapılmalı; mevcut pazarlar kaybedilmemeli, yeni pazarlar bulunmalıdır.” 

-“Süt ve süt ürünleri market fiyatlarında artış”-

Temmuz 2014 ile Haziran 2016 tarihleri arasında üretici çiğ süt fiyatları yüzde 7,8 azalırken market ürünlerinin fiyatlarının yüzde 0,8 ile yüzde 23,1 arası değişen oranlarda artmasının kabul edilebilir bir durum olmadığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Üreticimiz yoğu emek sarf ederek elde ettiği ürününü 2 yıl öncesinin bile değerine satamazken, marketlerde çiğ sütün yüzde 11, yoğurdun yüzde 0,8, beyaz peynirin yüzde 8,3, tulum peynirinin yüzde 22,3, kahvaltılık tereyağın yüzde 15,5, dondurmanın yüzde 21,5, ayranın ise yüzde 23,1 oranında artmasını kabul etmemiz mümkün değildir. Bu işte bir yanlış olduğu herkes tarafından net olarak görülmektedir. Sütte şu an ülkede ne üretici ne de tüketici lehine işleyen bir piyasa vardır, sadece belli kazananların olduğu bir piyasanın sürdürülemez olduğu yakın zamanda görülecektir, umarız bunun için geçmişte olduğu gibi büyük bedeller ödemeyiz.”

-“Sözleşmeler yenilenmedi”-

Haziran sonu itibariyle üretici ile sanayici arasında yapılan sözleşmelerin çoğunun süresinin bittiğini, sözleşme yenilemesinin yapılması gerektiğini belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Temmuz ayının ortasına geldik fakat ne yazık ki sözleşme yenilenmesi için hiçbir firmada hareket yoktur. Haziranda süresi dolan sözleşmeler yenilenmemiş, önümüzdeki döneme yönelik fiyat belirlemesi yapılmamıştır. Sanki fiyatların uzun süre böyle devam etmesi gerektiği gibi bir tavır içindeler. Önümüzdeki dönemde fiyatların ne olacağını kimse bilmemektedir. Bu şekilde üretici nasıl önünü görecek, geleceğe yönelik bir planlama yapabilecektir? Sanayiciler en kısa zamanda üreticilerle fiyat revizyonu ve sözleşme yenilemek için masaya oturmalıdır.
Üretimin sürdürülebilirliğini sağlamak için çiğ süt/yem paritesinde en az 1,5 olması gerekir. Parite, şu an için 1,15’e kadar indi. Hiçbir zaman paritede 1,5 oranına ulaşılamadı. Bu sağlanmadığı takdirde, üreticinin yeterli gelir elde etmesi mümkün olamayacaktır. Dolayısıyla belirlenecek yeni fiyatın, pariteyi bu seviyelere çıkaracak düzeyde olması gerekir.
Üreticiler artmayan süt fiyatlarıyla uğraşırken bir de ödeme sürelerinde vade 60-70 günlere kadar çıktı. Bazı yerlerde ise 115 gündür süt paralarını alamayan üreticilerimiz vardır. Üreticilerimiz sattıkları sütün parasını alacak ki, yem alabilsin, masraflarını karşılayabilsin. Bu konuda üretici mağduriyetini gidermeye yönelik gerekli hassasiyetin gösterilmesi ve gerekli adımların atılması gerekmektedir.”