Mardin Ziraat Mühendisleri Odasından Tarım Bakanlığına Tepki

Ziraat Mühendisleri Odası toprak analizi ile tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerinin destek dışı bırakılması ile ilgili basın açıklamasında bulunan Mardin Ziraat Mühendisleri Odası toprak analiz laboratuvarları ve tarımsal yayın danışmanlıklarının önün kesildiğini belirtirken yapılan açıklamada şöyle denildi; “Bilindiği üzere 5488 sayılı Tarım kanunun 9. maddesine istinaden çıkarılan Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin düzenlenmesine dair yönetmelik 08 Eylül 2006 tarih ve 26283 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İlk defa aktif olarak da 21 Mayıs 2009 tarih ve 27234 sayılı Resmi gazetede yayımlanan TYDH destekleme ödemesi yapılmasına dair Tebliğ ve ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda gerek kendi nam ve hesabına çalışan Serbest Tarım Danışmanları, gerek ise Ziraat odaları, Üretici örgütleri Tarımsal Yayım Şirketleri, Tarımsal Danışmanlık Dernekleri / Vakıflarından oluşan hizmet sunucuları bu konuda teşkilatlanarak sahadaki yerlerini almışlardır. 2009 yılında 24 ilde 3145 üretici ile çıkılan bu yolda son verilere göre 2620 tarım danışman ile 175 bin ’in üzerinde çiftçimize hizmet verilir duruma gelinmiştir.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2009 yılından itibaren Tarımsal Yayım ve Danışmanlık yetkisi alan ziraat odalarına, üretici örgütlerine, şirketlere, tarım danışmanların vasıtasıyla çiftçi başına 600 TL ödenirken 05.05.2016 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Desteği ile Bakanlıkça yetkilendirilen tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti sunan Ziraat Odası ile Üretici Örgütlerine, işletme bazlı danışmanlık yapmak üzere en fazla iki tarım danışmanı ve istihdam edilen her bir tarım danışmanına on iki aylık hizmet sunumuna bağlı olarak 20.000 TL, eşit iki dilim halinde ödenecek denmektedir. Böyle bir sayı sınırlaması ve ödenekle 2600 tarım danışmanı işsizlik sınıfına dâhil olacaklardır. Sivil Toplum Kuruluşların böyle bir sayı ve ödenekle tarım danışmanı çalıştıramayız söylentileri bile çoktan gelmeye başlamıştır. Karar, ziraat odalarında, birliklerde, şirketlerde ve serbest tarım danışman olarak çalışan yaklaşık 2600 civarındaki Tarım Danışmanını etkileyecek. Bu sebeple karara tepki gösteren Tarım Danışmanları ise 16 Mayıs’ta Ankara’da toplanmaya hazırlanıyor. Tarımsal yayım ve Danışmanlık hizmetinde çalışan çoğunluğu mühendis ve tekniker olmak üzere binlerce işsizliğe sebep olan bu uygulamaların Bakanlığımızca ivedilikle tekrar gözden geçirilerek düzeltme yoluna gidilmesini istiyoruz.

14.4.2009 tarih 27200 Sayılı Resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğü giren çiftçi kayıt sistemine dâhil olan çiftçilere; Mazot, Gübre ve Toprak Analizi Desteklenmesine dair Tebliğin 7. Maddesi ve 3. Bendinde ÇKS Sistemine dâhil çiftçilerin 50 dekar ve üzeri her bir tarım arazisine Kimyevi gübre destekleme ödemesi yapılabilmesi için Tarım Bakanlığı'nca yetkilendirilmiş laboratuvarlarda yaptıracakları toprak analizi ve sonuç raporu ile il/ilçe müdürlüklerine müracaat etmesi gerekmekteydi.2009/ 1 Toprak, Bitki, Analiz Laboratuvarları Yetkilendirme ve Denetimleri Genelgesinde bu hususa yer verilmiştir.

Toprak analiz desteklemesinin başladığı 2009 tarihinden bu güne kadar 392 adet toprak analiz laboratuvar kurulmuş ve hali hazırda kurulumu devam eden çok sayıda laboratuvar vardır. Toprak Analiz desteği verilmeden önce yapılan analiz miktarı yok denecek kadar azken devletin vermiş olduğu 2,5 TL / da destek ile bu sayıda ciddi bir artış görülmüştür. Üreticiler bu konuda sağlanan devlet desteği ile birlikte teşvik edilmiş ve toprak analizine ilgi sağlanmıştır. Bu ilgiyle birlikte toprak analizine olan talep artmış karşılığında tarımsal ve ekonomik faydalar topluma yansıtılmıştır. Dolayısıyla söz konusu etkileşimle birlikte 392 laboratuvar, çalışan personel ve sektöre katkı veren tedarikçi firmalar ekonomik olarak çok büyük sıkıntıya düşecek sosyal sıkıntılar yaşanabilecektir. Bu laboratuvarlarda çalışan 2000'in üzerinde Ziraat Mühendisi ve Teknik Personel istihdam dışı kalacaktır. Tüm bu hususlarla birlikte sektörde hizmet veren laboratuvarlar olarak bugüne kadar verilmiş olan bu desteğin amacına ulaşmamasında bizlerin de ihmali olmuştur. Söz konusu destek verimli gübreleme sağlanması, bilinçsiz gübrelemeden kaynaklanan üretim maliyetlerinin düşürülmesi ve hepsinden önce de tarım coğrafyası olan Ülkemizde toprak kirliliğinin önlenerek, toprağın koruma altına alınması doğrultusunda çiftçilere ulaştırılmıştır. Fakat istenen hedefe henüz ulaşılamamıştır.

SONUÇ OLARAK:

1-Toprak analiz hizmeti tarımsal üretimde verimliliğinin sağlanması, toprak kirliliğinin önlenmesi, gübre ithalatının kontrollü olarak azaltılabilmesi ve hem üretici hem de kamu yararı adına zorunluluk arz etmektedir.

2- Laboratuvarların toprak analiz hizmetini yürütebilmeleri için çiftçilere yapılan toprak analiz desteğinin devamı ve gübreleme desteğinin belirli şartlar altında toprak analiz sonucuna endekslenmesi gerekmektedir.

3- Toprak analiz faaliyetinin amacına ulaşabilmesi için laboratuvarların denetiminin daha sıkı yapılması, usulsüz işlem yapan laboratuvarların yaptırıma tabi tutulması ve neticesinde sorumluluklarının gereğini hakkıyla yerine getirmeyen laboratuvarların sistem dışı bırakılması gerekmektedir.

4-Tarım il/ilçe müdürlükleri ve laboratuvarlar koordineli bir şekilde toprak analizi ile ilgili eğitim ve yayın faaliyetleri yürütmeli ve sistem geliştirilerek fayda arttırılmalıdır.

5-Toprak analiz sonucu olarak verilen gübre tavsiyelerinin üreticiler tarafından uygulanmasına yönelik tedbirler alınarak hizmetin amacına ulaşması sağlanmalıdır.

6-Sektörde yer alan laboratuvarlar aldıkları hizmet bedeli karşılığında verdikleri tavsiyelerin de sorumluluğunu alabilmeli ve teknik yeterliliklerini eksiksiz ifa edebilmelidir.

7-Toprak analizi konusunda tespit edilen eksiklikler gerek sistem gerek laboratuvar gerekse çiftçi kaynaklı da olsa ilgili her kesimin katkılarıyla giderilmeli ve idare bu konuda gerekli tedbirleri almalıdır.

8-Bu konudaki desteklemenin akıbeti muhakkak ki idarenin takdirindedir fakat bu konuda analiz desteğine yer olmadığının idarece takdir edilmesi durumunda dahi sisteme dahil olan laboratuvarların birden ekonomik olarak telafisi mümkün olmayan zararlara düşmemesi adına bir geçiş süreci öngörülmesi zarurettir.

Netice itibariyle bizler toprak analiz sektörünün hizmet sunanları olarak toprak analiz faaliyetinin gereğini tekrar vurgularken, bu gerekliliğin yerine getirilebilmesi ve ifa edilebilmesi adına Bakanlığımızın üreticiler lehine bu güne kadar sürdürdüğü toprak analiz desteğinin devamını talep eder saygıyla arz ederiz” denildi.