Kurban Derilerindeki Büyük Kayıp Alarm Veriyor: Ekonomi Yüzde 40-50 Zararda!

Deri konfeksiyon, ayakkabı ve saraciye sektörlerinin ana hammaddesinin deri olduğunu vurgulayan Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Erkan Zandar, kurban derilerinde ekonomik kaybın yüzde 40-50 arasında olduğunun altını çizdi.

Türkiye’de Kurban Bayramı’nda ortalama 1 milyon büyükbaş, 2,5 milyon küçükbaş hayvan kesildiğini aktaran Zandar, “Küçükbaş derilerden deri konfeksiyon ürünleri üretiliyor. Son dönemde deri sektörünün ihracatında düşüş yaşanırken, deri konfeksiyon ürünleri ihracatımızda artış var. 2024 yılının dört aylık döneminde 31 milyon olan deri konfeksiyon ihracatımız 2025 yılının aynı döneminde yüzde 44’lük artışla 45 milyon dolara çıktı. Deri konfeksiyon ürünlerinde katma değer çok yüksek. Kilogram başına ihraç fiyatımız 150 dolara ulaşıyor. Deri konfeksiyon ürünleri içinde işçilik oranı düştüğü için ihracatımızı artırma şansımız yüksek. Küçükbaş hayvanların derileri düzgün yüzülüp tuzlanmadığı için deriler işe yaramaz hale geliyor. Dünya genelinde zaten bir resesyon var. Deri konfeksiyon ürünlerinde hammaddenin çöpe gidiyor olması bizi üzüyor” diye konuştu.

Ham deri ithalatımızı 20 milyon dolar azaltabiliriz

Türkiye’nin yıllık 120 milyon dolarlık ham deri ithal ettiği bilgisini veren Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Halil Gündoğdu, kurbanlıkların derilerinin makineli yüzüm yapılması ve tuzlanarak korunması halinde ithalatın 20 milyon dolar düşürülebileceğini ifade etti.

Kurban Bayramı’nda kesilen büyükbaş kurbanlıkların derilerindeki kaybın önlenmesi halinde ortaya çıkacak tabloyu özetleyen Gündoğdu; “Kurban Bayramı’nda 3 günlük süreçte, yanlış deri yüzümü ve zamanında tuzlama yapılmadığı için 500 bin büyükbaş hayvan derisi heba oluyor. Bu derilerle 10 milyon çift ayakkabı, 3 milyon kadın çantası üretilebilir. Jelatin ve kolajen fabrikalarının hammadde kaybı da yaşanıyor” şeklinde konuştu.

“Derilerimizi ekonomiye kazandırarak sürdürülebilir bir sanayi yapısına katkıda bulunabiliriz”

Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği Denetim Kurulu Üyesi Gizem Dönmez Gürkan, Kurban Bayramı’nda elde edilen deri hammaddesinin, deri konfeksiyon sektörü için büyük bir öneme sahip olduğunu belirtti.

“Kurban derileri düzgün şekilde toplandığında ve uygun işleme süreçlerinden geçtiğinde yüksek katma değerli mamullere dönüşmektedir” tespitinde bulunan Gürkan sözlerini şöyle sürdürdü: “Kurban derilerinin işlenip katma değerli moda ürünlerine, ceketlere, dış giyime dönüştürülmesi, yalnızca deri sektörümüz için değil, ülke ekonomisine katkı sağlamak, yerli kaynağımızı kullanmak ve yerli üretim gücümüzü arttırmak için büyük bir fırsattır. Bu bilinçle hareket edersek, sürdürülebilir bir sanayi yapısına katkıda bulunabiliriz. Bu yolda hep birlikte çalışarak hem ülkenin hem de sektörümüz adına büyük farklar yaratabileceğimize inanıyoruz” dedi.

Kurban derilerinin ekonomiye kazandırılması için atılması gereken adımlar şöyle sıralandı;

- Kurbanlık hayvan satanlara koyun adedi başına 2 Kg, sığır cinsi hayvan adedi başına da 6 Kg kaba tuz bulundurmak ve alıcıya vermek zorunluluğu getirmelidir.

- Kesim yapacak kasaplar için kesim ve yüzümün nasıl yapılacağı, bağırsakların nasıl temizleneceği deri ve bağırsakların nasıl tuzlanacağı ve muhafaza edileceğine dair bilgileri ihtiva eden bir sayfalık bir açıklama notunun ilgililere dağıtılması sağlanmalıdır.

- Koyun ham derisi tulum halinde kesiksiz olarak çıkarılmalıdır,

- Koyun ham derileri için 2 Kg, sığır cinsi ham deriler için 6 Kg kaba tuz deriye iyice yayılmalıdır,

- Bağırsaklar temizlenip, tuzlanarak plastik bir torbaya konulmalıdır,

- Ham deri ve bağırsaklar hayır kurumlarına teslim edilene kadar serin ve gölge bir yerde muhafaza edilmelidir,

- Ham deri hayvandan ayrıldıktan sonra üzerinde et parçalanmamalıdır,

- Ham deri tuzlandıktan sonra naylon poşete konulmamalı ve açık havada muhafaza edilmelidir.