Kanada’da Sığır Eti Fiyatlarına Yaz Zammı

Kanadalılar yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte mangal sezonuna hazırlanırken, sığır eti fiyatlarındaki artış aile bütçelerini zorluyor. Son veriler, özellikle biftek gibi ürünlerde sert fiyat artışlarına işaret ediyor. Bu durum, uzmanları fiyatların nedenlerine dair daha derinlemesine inceleme çağrısı yapmaya yöneltti.

Kanada İstatistik Kurumu verilerine göre, Ocak ayından bu yana kontrfile biftek fiyatları yüzde 34,2, antrikot ise yüzde 33,7 oranında zamlandı. Aynı dönemde domuz kaburga ve tavuk göğsü fiyatlarında ise yüzde 5,9’luk bir artış görüldü.

Dalhousie Üniversitesi Tarım-Gıda Analitik Laboratuvarı Direktörü Sylvain Charlebois, “Kanadalı aileler için yaz akşamlarında ızgarada pişen bir biftek artık temel bir lezzet değil, adeta bir lüks hâline geliyor” dedi. Charlebois, tüketicilerin kırmızı eti hâlâ tercih ettiğini, ancak bu tercihin artık yalnızca özel günlerle sınırlı kaldığını belirtti.

Fiyat artışlarının ardında birden fazla neden olduğunu söyleyen Charlebois; taşıma maliyetleri, karbon vergisi, ruhsatlı et işleme tesisi sayısındaki sınırlılık ve artan iş gücü maliyetlerine dikkat çekti. Öte yandan Kanada’daki büyükbaş hayvan varlığı da 3,38 milyon başla 1989'dan bu yana en düşük seviyesine gerilemiş durumda.

“Pek çok sığır üreticisi şu anki yüksek fiyatlardan faydalanarak sektörden çıkıyor ve daha az riskli alanlara yöneliyor. Kimileri de tamamen bitkisel üretime geçiyor,” diyen Charlebois, Kanada et endüstrisinin giderek küçüldüğünü ve daha temkinli bir yapıya büründüğünü ifade etti.

Tüketici davranışlarındaki değişim de bu süreci destekliyor. IBISWorld verilerine göre, Kanada’da kişi başı sığır eti tüketimi 2023’te yüzde 7,1, 2024’te ise yüzde 2,1 oranında azaldı. Bu durumun yalnızca değişen damak tadıyla açıklanamayacağını belirten Charlebois, “Bu artık yapısal bir değişim. Sığır eti, artan ölçüde lüks bir ürün olarak algılanıyor. Orta gelirli aileler için kıyma, hâlâ kırmızı et tüketiminin en ulaşılabilir şekli,” dedi.

Charlebois ayrıca, bazı üreticilerin mevcut fiyat ortamını fırsata çevirip çevirmediği konusunda da soru işaretleri olduğunu vurguladı. ABD'de eski Başkan Joe Biden, et sektöründe fiyat manipülasyonu ve rekabeti engelleyici uygulamalara karşı yasal adımlar atarken, Kanada Rekabet Bürosu’nun bu konuda sessiz kaldığını dile getirdi.

Geçtiğimiz Şubat ayında, Brezilyalı et devi JBS, fiyatları yapay olarak artırdığı gerekçesiyle 83,5 milyon ABD doları tazminat ödemeyi kabul etmişti. Anlaşma kapsamında şirketin, Tyson Foods, Cargill ve National Beef gibi diğer şirketlerle ilgili soruşturmalarda ABD’li yetkililerle iş birliği yapması da kararlaştırıldı.

JBS söz konusu iddiaların "asılsız ve temelsiz" olduğunu savunsa da, anlaşmanın şirketin çıkarına olduğunu belirtti.

Kanada tarafında ise Rekabet Bürosu, yürütülen soruşturmalar hakkında bilgi vermediklerini belirterek, ancak yeterli delil bulunması durumunda yasal işlem başlatılabileceğini açıkladı.