Jersey Dişi Buzağılar Doğuyor, ETKİYAP ile Yüzler Gülüyor

Suni tohumlama uygulamalarının nicelik olarak yetersiz, iklime bağlı kış mevsiminin uzun, coğrafi şartlardan dolayı ulaşım imkanlarının güç olduğu ve jersey ırkının yaygın olarak yetiştirildiği, aralarında Giresun ilimizin de yer aldığı illerde; Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından 2021 yılı itibariyle uygulamaya konulan "Etçi ve Kombine Irkların Suni Tohumlama Uygulamaları ile Yaygınlaştırılması Projesi (ETKİYAP)”ne, ilimizde İl Tarım ve Orman Müdürlüğümüz ile protokol imzalayan 12 serbest veteriner hekim uygulayıcıyla 1 Mayıs 2021 tarihinde başlanmıştır.

ETKİYAP ile birlikte; etçi ve kombine ırk boğaların spermaları ile suni tohumlama uygulamalarının yaygınlaştırılarak kırmızı et üretiminde, canlı ağırlık ve karkas randımanında artış sağlanması ile yetiştiricilerin birim hayvandan elde ettikleri gelirlerin artırılmasının yanı sıra jersey ırkı boğaların cinsiyeti belirlenmiş dişi spermaları ile jersey ırkı popülasyonunun korunarak ıslahına devam edilmesi de amaçlanmıştır.

Proje bütçesinden; simental, montofon, angus ve şarole ırkı boğaların spermaları ile Amerikan jerseyi boğaların cinsiyeti belirlenmiş dişi spermaları ve suni tohumlama ekipmanları temin edilerek uygulayıcılara teslim edilmiştir.

Proje başladığından bu yana geçen 12 aylık süre zarfında 461 başı etçi-kombine ırk ve 617 başı jersey ırkı olmak üzere toplam 1.078 baş sığır cinsi hayvana suni tohumlama uygulaması yapılmıştır. 2021 yılı mayıs ve haziran aylarında yapılan suni tohumlamalardan 2022 yılı şubat ve mart aylarında ilk buzağılar doğmaya başlamış olup, cinsiyeti belli (dişi) jersey spermalar kullanılarak yapılan tohumlamalardan doğan jersey buzağıların tamamının firesiz bir şekilde dişi olarak dünyaya gelmesi de üreticilerimizi ayrıca memnun etmiştir.

Jersey ırkı, sütçü sığır ırklarının en yüksek süt yağı oranına sahip ve en ufak yapılısı olmakla birlikte ilimiz ve bölgemize uyum sağlamış bir ırktır. Jerseylerin erkek buzağıları, yaşamlarının ilk dönemlerinde canlı ağırlık artışlarının az olması sebebiyle süt danası eti ya da genç sığır besisi için uygun değildir. Bu yüzden jerseylerden dişi buzağı alınması ve bu buzağıların anaç materyal olarak yetiştirilmesi, ETKİYAP projesinde kullanılan cinsiyeti belli (dişi) spermalara ayrı bir değer katmaktadır. Ayrıca jerseylerin fiziki yapısını da geliştirmek için daha iri yapılı olan Amerikan jerseyleri tercih edilmektedir.

Projede 12 olan uygulayıcı sayısına, 2022 yılı başında 13 uygulayıcı daha ilave edilerek toplam 25 serbest veteriner hekim uygulayıcıya ulaşılmıştır. Projeden istifade etmek ve ayrıntılı bilgi almak isteyen üreticilerimizin merkezde İl Tarım ve Orman Müdürlüğümüz Hayvan Sağlığı ve Yetiştiriciliği Şube Müdürlüğüne, ilçelerde ise İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.