İthalata Rağmen Et Fiyatları Yükseldi

Gıda ve tarım ürünlerinde fiyat artışı yaşanmasının suçu, ürünleri depoda beklettiği gerekçesiyle stokçulara atılırken fiyatları aşağı çekmek için ithalata başvuruluyor. Ancak tarımda yapılan ithalatlar fiyatları aşağı çekmediği gibi, zamlanan ürünler de yine yurttaşın cebini yakıyor.

Cumhuriyet'ten Gamze Bal'ın haberine göre; Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre, 2017 Ocak-Mayıs döneminde koyun ithalatına 3.8 milyon TL harcanmışken 2018’in aynı dönemindeki tutar 119.3 milyon TL’ye ulaştı. Ancak koyun eti fiyatlarında herhangi bir düşüş görülmedi. Buna göre 2017’de 41-43 TL arasında değişen koyun eti fiyatları, 2018’e 42 TL’den başlayıp, 2018 Haziran’da 50 TL’ye kadar yükseldi.

Benzer bir artış kırmızı ette de yaşandı. 2017’nin Ocak-Mayıs döneminde 6.9 milyon dolar olan kırmızı et ithalatı, bu yılın aynı döneminde 122.1 milyon dolara (468.3 milyon TL) çıktı ancak ithalattaki bu artış, kırmızı et fiyatlarını geriletmek bir yana sabit bile tutamadı. 2018’e 39 TL’den başlayan dana etinin kilogram fiyatı, geçen ay 43 TL’yi aştı. Aynı şekilde 2017 Haziranı’nda 31 TL olan sakatat fiyatları, 2018 Haziranı’nda 34 TL’ye yükseldi; 2017 Haziranı’nda 56 TL olan sucuğun kilogram fiyatı ise 2018 Haziranı’nda 63 TL’ye çıktı.

Döviz saçılıyor

Diğer yandan Gıda ve tarım ürünlerindeki yüksek fiyatlar ithalat ile düşmediği gibi, ithalata ödenen döviz miktarı da sürekli artıyor. Türkiye’nin ithal sığırın bir kilo canlı ağırlığı için 2010’da ödediği miktar 6.35 TL iken, bu yıl bu miktar yüzde 135 artışla 14.92 TL’ye ulaştı. Buna göre 2017 Ocak-Mayıs arasında sığır ithalatına ödenen tutar 455 milyon dolar iken, bu yılın aynı döneminde 677 milyon dolara yükseldi. Bu durum, sığır ithalatının bir yılda yüzde 57, ithalata ödenen dövizin de yüzde 49 artmasına sebep oldu. 2017’nin ilk beş ayındaki buğday ithalatı da 389 milyon dolardan 2018’in aynı döneminde 601 milyon dolara yükseldi. Ocak-mayıs dönemi buğday ithalatı geçen yıla göre yüzde 56, ödenilen döviz yüzde 54 ve karşılığı TL yüzde 64 daha yüksek seyretti.

Dışalım, iç desteği solladı

Maliye Bakanlığı 2017’de tarıma verilen desteklerin 12.7 milyar TL olduğunu açıklasa da, Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre yalnızca 8 tarım ve Gıda ürünü ithalatına 20.6 milyar TL harcandı. Buna göre söz konusu 8 ürünü oluşturan kırmızı et, sığır, koyun, buğday, mısır, soya, ayçiçeği ve pamuk ithalatına, 2018 Ocak- Mayıs arasında toplam tarımsal destekten yüzde 62 oranında daha fazla harcama yapılmış oldu. Türkiye’deki tarımsal desteklerin üretimi planlamaya yetmediği için eleştiri konusu olmasının üzerine bir de, yapılan ithalat destekten fazla olunca, hangi ürünü ne kadar üreteceğini tek başına planlayamayan çiftçi, üretimden uzaklaşıyor. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası’na göre, Türkiye’nin anavatanı olduğu buğdaydan para kazanamayan çiftçi, son 15 yılda 17 milyon dekar alanda buğday ekmekten vazgeçti. Öte yandan, yalnızca Gıda ürünlerinde değil, çoğu durumda ‘tekstil ülkesi’ olmakla övünülen Türkiye’deki pamuk ithalatı da bir yılda 22 milyon dolar yükseldi. Geçen yılın ocak-mayıs dönemindeki pamuk ithalatı 386 bin ton olan Türkiye, bu yılın aynı döneminde 390 bin ton pamuk ithal etti. Bu ithalata ödenen miktar da 691 milyon dolardan, 713 milyon dolara çıktı.

Yumurtaya enflasyonun üzerinde zam

Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Genel Sekreteri Hüseyin Sungur, yumurta fiyatlarının yılbaşından bu yana ortalama yüzde 18 arttığını açıkladı. 2018’in başında 1250 lira olan yumurta yeminin tonunun şu anda 1550 lira olduğunu belirten Sungur, “Yem fiyatları 6 ay içinde yaklaşık yüzde 25 arttı. Maliyetlerimizin yüzde 70’ini yem oluşturuyor. Kurdaki artışlar da etkiledi. Bir yumurtanın ortalama maliyeti 27-28 kuruş” dedi.